Ormanda üretim nasıl arttırılır?

Meşcere Bakımı: Ormanda birbirleriyle karşılıklı ilişki içinde olan ağaçlar, yaptıkları yaşam mücadelesi sonucu galip veya mağlup olarak çeşitli sosyal sınıflara ayrılırlar. Böyle bir ormanda, artım gücü ve niteliği düşük ve yaşam mücadelesi sırasında komşularına zarar veren ağaçları alandan uzaklaştırmak ve üretimin üstün nitelikli ağaçlar tarafından yapılmasını sağlamak, teknik ormancının bir görevidir. Bu bakımdan, meşcere bakımı 5 veya genellikle 10 yıllık aralarla  idare süresi sonuna kadar tekrarlanmaktadır.

Gençlik, sıklık, sırıklık, direklik, ağaçlık ve kalın ağaçlık gibi gelişme çağlarını sırayla geçiren aynı yaşlı meşcerelerde, meşcere bakımı bu gelişme çağlarına göre farklılıklar gösterir.  Bu bakım çalışmalarına birbirini izleyecek şekilde, yabanlaşmayı önleme, gençlik bakımı, ayıklama, aralama, budama, ışıklandırma ve alt tesis kurarak gençleştirme adları verilmiştir.

İçinde her yaştan, çaptan ve boydan ağaçların bulunduğu seçme ormanında, bütün bu bakım çalışmaları aynı zamanda uygulanmaktadır. Bakım çalışmaları amacıyla seçme ormana girildiğinde, sağlıklı ağaçlar korunurken, zararlı, hasta, sakat, kuru ve istenmeyen türden ağaçlar meşcereden çıkarılırlar. Gençliğin gelişmesini engelleyen yaşlı ağaçlar da meşcereden uzaklaştırılırlar.

Aynı yaşlı meşcerelerin ilk kuruluşunda genç fidanlar arasında boşluk fazla olduğundan, alan hızla yabani bitkiler tarafından kaplanır ve genç fidanları baskı altına alarak, gelişmelerini %50 oranına kadar engelleyebilirler. Yabani bitkiler genç fidanların sadece üstünü örterek değil, aynı zamanda topraktaki su ve besin maddelerini tüketerek de zararlı olurlar. Ayrıca genç fidanların yaşamını, yangın, otlatma, böcek zararları, komşu çalı ve ağaçlar, daha yaşlı fidanlar, kütük sürgünleri ve yaşlı ağaçlar da olumsuz yönde etkiler. Ormancı meşcerenin geleceğini tehlikeye atmamak için, gençlik alanında kapalılık oluşuncaya kadar, yabanlaşmayı önlemek zorundadır. Bunun için de önemli miktarda paraya gereksinim duyulur. Yabani bitkilerin toprağın kurumasını ve erozyonu önleme, gençliği koruma, tür zenginliği oluşturma ve meşcere altında otlatmaya olanak sağlama gibi yararlı tarafları da bulunmaktadır.

Aynı yaşlı meşcerelerin ilk kuruluşunda, gençliği zararlı dış etkenlerden korumak ve yabanlaşmayı önlemek yanında, gençlik bakımı da çok önemlidir. Gençlik bakımında, toprağı işlemek, boşluklara yeni fidanlar dikmek, sıklıkları gevşetmek, tür karışıklığını düzenlemek, hasta, zayıf ve azman bireyleri uzaklaştırmak gibi, zorunlu işlerin yapılması da gerekir. Böylece gençliğin, sağlıklı ve kuvvetli olması ve homojen bir kuruluş oluşturulması sağlanır. Gençlik bakımının zamanında yapılamaması, ileride telafisi mümkün olmayan durumlarla karşılaşmamıza neden olur. Özellikle doğal gençleştirmede gençlik bakımı çok daha önemlidir. Çünkü doğal gençleştirmede, gençlik dikimle değil, ağaçlardan dökülen tohumlardan oluştuğu için, fidanlar arasındaki mesafeler çok değişkendir. Gençlik bakımı sırasında, yarayışlı bir ürün alınamadığı gibi, çok da masraf söz konusu olmaktadır. Bu masraf yüzünden, verimsiz arazide gençlik bakımı çok kere imkânsız hale gelmektedir.

Gençlik 10-15 yaşlarına geldiğinde, meşcere sıklık çağına gelmiş olur. Bu çağda ağaçlar arasında şiddetli bir yaşam mücadelesi olur ve bir kısım ağaçlar yer darlığından dolayı kurur. İşte bu zamanda ayıklama kesimleri ile, kurumuş, hasta, zayıf, azman ve komşularına zarar veren ağaçların meşcereden çıkarılması gerekir. Böylece ağaçlar arasındaki yaşam mücadelesinin hızı kesilmiş ve iyi gövdelerin gelişmesi sağlanmış olur. Bu sıklık çağında aralama kesimleri ile meşcereden çıkarılan ağaçların önemli bir ekonomik değeri yoktur. Ancak yapılan masraflar, bileşik faiz ile meşcerenin maliyetini arttırır. Bu yüzden ayıklama kesimleri, ancak ekonomik koşulları elverişli olan meşcerelerde söz konusu olabilmektedir. Bu çağda ekonomik değeri olan ürün alınmak isteniyorsa, fidanların meşcere kuruluşu aşamasında seyrek dikilerek, sıklık çağındaki şiddetli mücadele önlenmiş ve ağaçların iyi gelişmesi sağlanmış olması gerekir. Meşcere doğal gençleştirme ile oluşturulmuş ise, mutlaka ayıklama kesimleri yapılır veya verimsiz alanlarda masraftan kaçınmak için meşcereler kendi haline bırakılır.