Operasyon pazarlığı

MURAT ÇABAS / DETAY HABER

13 Kasım terör eylemi sonrası Pençe Kılıç Hava operasyonlarını başlatan Türkiye, Suriye'nin kuzeyinde bulunan PYD/YPG terör örgütü unsurlarının Türkiye sınırından uzaklaştırılması için bir kara operasyonu sinyalini vermişti. Türk yetkililer, kara operasyonu konusunda gerek ABD gerekse Rus yetkililerle görüşmeler yapmaya devam ediyor. Çünkü operasyon için hedeflenen bölgelerde hem ABD askerleri hem de Rus askerleri var. Fakat ABD ve Rusya'dan, böyle bir kara operasyonunun bölgedeki dengelere zarar verebileceği tarzında açıklamalar geliyor ve yeşil ışık yakılmıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yarın Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşme gerçekleştireceği ve konunun da gündem maddeleri arasında olduğu belirtiliyor.

Türk-Rus heyetler 8-9 Aralık'ta görüştü

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, Türkiye ile Rusya arasında siyasi istişareler, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal ve Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin başkanlığındaki heyetler arasında 8-9 Aralık tarihlerinde İstanbul'da yapıldı. İstişarelerde, ikili ilişkilerin yanı sıra Birleşmiş Milletler (BM) reformu, İstanbul Tahıl Anlaşması'nın uygulanması, Ukrayna, Suriye'deki durum ve sınır ötesi insani yardımlara ilişkin BM mekanizması, Libya, Orta Doğu ve Doğu Akdeniz konuları ele alındı.

Rusya'ya 2019 mutabakat zaptı hatırlatması

Görüşmede, Suriye'nin toprak bütünlüğünün ve siyasi birliğinin korunmasına atfedilen önem vurgulanırken ülkedeki krize 2254 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararında yer alan Yol Haritası temelinde siyasi çözüm bulunması gerekliliğine işaret edildi. Öte yandan sadece Suriye'nin toprak bütünlüğüne değil, Türkiye'nin milli güvenliğe yönelik varoluşsal tehdit teşkil eden PKK/YPG/PYD terör örgütüyle mücadelede kararlılık yinelendi ve bu bağlamda Rusya ile Ekim 2019'da imzalanan mutabakat zaptının hükümlerinin yerine getirilmesi beklentisi ifade edildi. İstişarelerde, Suriye'ye yönelik BM sınır ötesi yardım mekanizmasının uzatılmasının ülkede 4 milyonu aşkın ihtiyaç sahibine acil insani yardım ulaştırılması bakımından hayati rol oynadığı; bu mekanizmayla çizgi ötesi yardımların da devam ettirilmesinin faydalı olacağı kaydedildi.

ABD'nin YPG'ye desteği devam ediyor

Washington Post'a konuşan ABD'li yetkililer, Türkiye'nin Suriye'ye kara operasyonunu bu ay başlatabileceğini söylediler. Fakat operasyona sıcak bakılmadığı da ifade ediliyor. ABD'nin Ankara'yla koordinasyon halinde Suriye'de kontrol ettiği bölgelerdeki hava sahasını operasyonlar için açtığı ancak Türkiye'den askeri hareketliliğin bununla sınırlı kalmasını talep ettiği ifade ediliyor. ABD ordu sözcülerinden Joseph Buccino, "Böyle bir adımın Suriye'de zor kazanılan güvenlik ve istikrarı tehlikeye düşürmesinden endişeliyiz" dedi. Terör örgütlerini bünyesinde barındıran Suriye Demokratik Güçleri'ni "ABD'nin güvenilir ortağı" diye niteleyen Buccino, Türkiye'nin operasyonları nedeniyle ABD'nin bölgedeki askerlerinin çoğunu daha güvenli yerlere çektiğini de açıkladı. Öte yandan ABD'nin terör örgütüne desteği her yönden devam ediyor. ABD Temsilciler Meclisi'nin büyük bir çoğunlukla kabul edip Senato'ya gönderdiği 858 milyar dolarlık savunma bütçesinden PYD/YPG'ye 165 milyon 309 bin dolarlık bir pay ayrıldı. Ayrıca, İstihbarat kaynaklarına göre, ABD'nin Deyrizor'da terör örgütü PKK/YPG'ye 2 adet helikopter tahsis ettiği, verilen eğitimlerle PKK/YPG'de 80 kişilik "havacılık birimi" oluşturulmak istendiği belirtildi. Örgütün son dönemde sayılarını çoğalttığı drone'ların ABD'den temin ettiği öğrenildi. Terör örgütü PKK, yurt dışından temin ederek özellikle sızmalarda kullandığı paramotorları da kendisi üretmeye başladı. Örgütün bu konuda da ABD ve koalisyon güçlerinden teknik ve lojistik destek aldığı istihbarat raporlarında yer aldı.

Rusya: Türkiye, Suriye ile diyalog kurmalı

Türkiye'nin kara operasyonu için diğer önemli bir aktör de Rusya. Dikkatleri yoğun olarak Ukrayna savaşına çevrilmiş olan Rusya, SDG'yi stratejik bir ortak olarak görmüyor ama onlarla görüşmelerini devam ettiriyor. Türkiye, Rus yetkililerle yaptığı görüşmelerde de operasyon için yeşil ışık alamadı. Rusya da yaptığı açıklamalarda, aynen ABD gibi, "istikrarı bozacak adımları atmaktan kaçınma" çağrıları yapıyor. 25 Kasım'da Rusya'nın Suriye ordularının komutanı General Alexander Çayko Kamışlı'da, SDG yetkilisi Mazlum Kobani ile görüştü, M4 karayolunun güneyine çekilmeleri halinde Ankara'yı durdurabileceğini söyledi. SDG'nin ABD'den destek isteyerek olumlu yanıt vermediği belirtildi. Rusya Dışişleri Bakanı Mariya Zaharova, "Suriye topraklarında bir kara operasyonu düzenlenmesi sadece bölgede gerilimin tırmanmasına ve burada terörist faaliyetlerin artmasına yol açar" dedi. Zaharova, "Sınır bölgelerinde güvenlikle ilgili sorunların tamamen çözülmesinin en iyi yöntemi, Türkiye ve Suriye hükümetleri arasında doğrudan diyalog kurulması olacak" ifadelerini kullandı.