Kur'an Allah'ın sarayıdır

Kur'an kimsenin yolgeçen hanı değildir. O Allah'ın sarayıdır, kelamıdır. O saraydan, o kelamdan; ilmini, yolunu bilip, edebini takınanlar gerçekten istifade ederler.  Hazreti Mevlana Kur'an'ın sadece zahiri mânâsına takılıp kalındığı takdirde O'nun gerçek mânâsının, sırlarının anlaşılamayacağını izah eder. Hatta asıl maksadın Kur'an'ın bâtınında gizlendiğini savunur:"Asa-yı Musa'nın zahiri, bir değnekten ibaretti. Fakat ağzını ve boğazını açınca bütün bir kâinat ona bir lokma olurdu.İsa'nın duasını harf ve savttan ibaret görme! O dua ile ölümün kaçtığına bak!Sen İsa'nın duasında adi gibi görünen sözlere bakma, onların tesiriyle ölünün sıçrayıp oturduğuna bak!Sen Musa'nın o asayı kolayca bulduğuna bakma da, o asanın Şap (Kızıl) Denizi'ni yardığına bak!Sen uzaktan bir çadır görüyorsun. Bir adım ileri at da çadırdaki askere bak!Sen uzakta bulunduğun için toz bulutundan başka bir şey görmüyorsun. Azıcık gel de, o toz arasındaki insanlara bak!" Kur'an'ın anlaşılması kişinin Hak yakınlığıyla alakalıdır. Hak yakınlığı da kalbin cilasıyla, günah kirlerinden arınmasıyla, zikirle tefekkürle meydana gelir."Herkes kalbinin cilasıyla ve nispetiyle gayba (bâtıni mânâlara) vâkıf olur. Her kim kalbini fazla cilalarsa, ziyade müşahade eder, gaybî suretler (mânâlar) ona fazla görünür." (a.g.e. s. 72).Kalbimizi cilalamak konusunda ve günahtan uzaklaşmak konusunda çok da başarı elde edemiyorsak o zaman yapılacak iş; işi ehline bırakıp gönlünü Hakka yaklaştıran ve cilalayan gerçek Hak dostlarından, insan-ı kâmillerden Kur'an'ı anlamaya çalışmalıyız.Bu konuda yine Mevlana Hazretleri buyurur: "Zamanın kutbu olan insan-ı kâmilin kelamına karşı nakil ilmini, su varken teyemmüm etmek gibi bil. Allah Allah! Allah velileri ile diz dize oturmak lazımdır. Çünkü o yakınlığın büyük tesiri vardır."Kur'an'ın asıl mânâsının bâtında gizli olduğu hakkında yine Hazreti Mevlana'dan örnek verelim: "'De ki, eğer Rabbimin kelimeleri(ni yazmak) için denizler mürekkep olsa, muhakkak ki Rabbimin kelimeleri (sözleri) tükenmeden denizler tükenirdi. Bir o kadar da yardımcı getirsek bile' (Kehf, 109) ayetinin mânâsı ortada ve elli dirhem mürekkep ile bu Kur'an'ı yazmanın mümkün olduğu ortada iken, işari mânâ nasıl reddolunur? Ayette buyrulan, ilm-i Huda'ya işarettir. İlm-i Huda ise, Kur'an'ın zahirinden ibaret değildir." Kur'an'ın zahiri mânâsı elbette ki yüzeysel de olsa çok önemli bilgiler verir. Onlarla bazı temel ölçüleri kazanır ve öğreniriz ama Kur'an sadece bu değildir. Kur'an zahiri ile bâtını ile bir bütün ve biri birinin tamamlayıcısıdır. Bakınız Hazreti Mevlana Kur'an'ın bu yönünü Mesnevi'de nasıl işaret ediyor:"Kur'an-ı Kerim'in yedi kat (bâtını) mânâsı vardır. O'nda havassın da, avamın da nasibi vardır.""Kur'an-ı Kerim'i okuyun ve anladığınız gibi amel edin" gibi bir mantık eksik, yanlış ve gayet de tehlikeli bir mantıktır. Bu bakışla Kur'an'ın anlaşılması ya da Allah'ın muradının anlaşılması asla mümkün olamaz. Allah (c.c.) muradının sırrını; bu yolda uğraş veren, çile çeken, zahiri ve bâtınî ilim tahsil eden, yolunu bulan, sır sahibi dostlarına vermiştir. Bize düşen bu dostluğa ulaşıp bizatihi Allah'tan Allah'ın muradını öğrenmeyi istemektir. Ancak bu iş her yiğidin kârı değildir. Öyleyse, aczimizi kabul edip, Allah'ın dostlarıyla dost olup, dostlarından istifade etmeye çalışmalıyız. İşte Kur'an'ı anlamanın, sırrına vâkıf olmanın yolu budur. Kur'an kimsenin yolgeçen hanı değildir. O Allah'ın sarayıdır, kelamıdır. O saraydan, o kelamdan; ilmini, yolunu bilip, edebini takınanlar gerçekten istifade ederler.