Emekliler de asgari ücretliler gibi hayal kırıklığı yaşadı

Yeni yılın girmesiyle birlikte Bağ-Kur ve SSK emeklileri büyük bir endişeyle Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) aralık ayı enflasyon verilerini bekliyorlardı. Büyük bir endişeyle çünkü asgari ücrete zam mevcut enflasyonun çok altında yüzde 30 oranında yapılarak 22 bin 104 liraya yükseltilmişti. TÜİK, aralık ayı enflasyonunu beklentilerin çok altında yüzde 1,03 olarak açıklayınca, endişelenmekte haklı olduklarını gördüler. Bu, 6 aylık enflasyon farkının yüzde 15,75 olması demekti ve kök aylığı en düşük emekli maaşının altında olan milyonlarca emeklinin yüzde 0 zam alması anlamına geliyordu. Türk-İş'in aralık ayı verilerine göre, açlık sınırı 21 bin 83 liraya, yoksulluk sınırı ise 68 bin 675 liraya yükseldi. Eğer bir iyileştirme yapılmazsa 2024 emekliler yılında açlığa mahkum edilen emekliler, 2025 yılında çok daha vahim bir tabloyla karşılaşacaklar. Hükümetten yapılan açıklamalarda düzenleme sinyalleri geliyor ama her fırsatta enflasyonla mücadeleyi bahane gösteren hükümetin yapacağı iyileştirmenin emeklileri pek tatmin etmeyeceği tahmin ediliyor.

Emekliler yine açlığa mahkum

TÜİK'in önceki gün aralık ayı enflasyon oranlarını açıklamasının ardından, memur ve emeklilerin zamları netleşti. 2024'ün son ayında enflasyon yüzde 1,03 oranında artarken, yıllık enflasyon yüzde 44,38'e ulaştı. SSK ve Bağ-Kur emeklileri, 2024'ün ikinci yarısındaki 6 aylık enflasyona göre zam alacak, memurlar ise 2025'in ilk yarısında toplu sözleşme gereği yüzde 6'lık bir artışın yanı sıra enflasyon farkı da alacak. Sonuç olarak, memurlar maaşlarına yüzde 11,54 oranında bir artış görürken, SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 15,75 oranında zam alacak. En düşük SSK ve Bağ-Kur emeklisi maaşı halihazırda 12 bin 500 TL. Ancak, kök maaş sisteminin devam etmesi nedeniyle, maaşı 12 bin 500 TL'nin altında olan emeklilerin maaşları devlet desteği ile bu tutara tamamlanıyor. En düşük SSK ve Bağ-Kur emekli maaşı için yasal bir düzenleme yapılması bekleniyor. Yapılmaması durumunda, kök aylığı en düşük emekli maaşının altında olan milyonlarca emekli yeni yılda bir kuruş zam almamış olacak. Düzenleme yapılsa da, yapılmasa da sonuçta yine emekliler açlık sınırının çok altında bir maaşa talim etmiş olacaklar.

Hükümetten yeni düzenleme sinyali

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'dan dün emekli maaşlarına ilişkin bir açıklama geldi. Yılmaz açıklamasında, "En düşük emekli aylığı bugün geldiğimiz noktada 12 bin 500 liraya çıkmış durumda. Kök ücretleri daha düşük olan, oldukça önemli sayıda emeklimiz bundan istifade ediyor. Kök ücretinden daha yüksek bir emekli ücreti almış oluyor. Bunu kanunla ancak değiştirebiliyorsunuz. Bu normal sistemden gelen bir şey olmadığı için, kanunla gelen bir yapı olduğundan ancak kanunla düzenlenerek yine sağlanabilir" dedi. Diğer ücretler artarken, asgari düzeyde kalanların olduğu gibi tutulmasının doğru olmadığını düşündüklerini anlatan Yılmaz, "Bir çalışma yapacağız ve bir kanuni düzenleme muhtemelen gündeme gelecek. Nihai çalışma tamamlandıktan sonra grubumuzla kanun çalışmasını gündeme taşıyacağız. Ocak ayı içinde bu gerçekleşecektir diye düşünüyorum" diye konuştu. Düzenlemeyle en düşük emekli maaşının 13 bin 500 ila 15 bin TL arası bir rakama yükseltileceği tahmin ediliyor. Bunlar da açlık sınırının altında olan rakamlar.

'TÜİK'in enflasyonu, emeklinin ölüm fermanı'

Birleşik Emekliler Sendikası Başkanı Mahmut Şengül, TÜİK'in enflasyon verilerini ve bu veriler doğrultusunda emekli maaşlarına yapılan artışı değerlendirdi. Şengül şunları söyledi: "TÜİK'in açıklamış olduğu enflasyon verileri, enflasyon verisi değil emeklinin ölüm fermanı. Bu ücretlerle emeklilerin, bu artışlarla emeklilerin yaşamını devam ettirmesi söz konusu değil. Bu oranların çarşı pazarda yaşadığımız gerçek enflasyonla uzaktan yakından bir alakası yok. Emeklilerin ölüm fermanını açıkladılar, bunun altını kalınca çizmek istiyorum. TÜİK'in açıklamış olduğu verilere göre 6 aylık enflasyonu yüzde 15.7 olarak düşündüğümüzde; kök maaşı 10 bin lira olan ancak hazine yardımla beraber 12 bin 500 alan bir emeklinin yeni kök maaşı 11 bin 555 olacak, yani hiç zam almayacak. Bu durumda büyük ihtimal yapacakları şu; bu rakamı 14 bin veya 14 bin 500'e tamamlayacaklar ve bu rakamın altında kalan herkesi hazine yardımıyla beraber bu rakama çekecekler ve bunun üzerinde olanlara ise sadece yüzde 15,75 oranında zam verecekler. Bu da emekli yılı dedikleri 2024'ü mumla arayacağımız bir 2025 yılı olacağını şimdiden çok açık ve net bir şekilde gösteriyor."

'TÜİK'in enflasyonu halk sağlığı sorunu!'

Ankara Tabip Odası, "TÜİK'in enflasyonu ve sefalet zamları halk sağlığı sorunu" değerlendirmesini yaptı. Ankara Tabip Odası, ENAG, TÜİK ve İTO verilerinin arasında büyük farklar olduğunun altını çizerek, "Gerçeklikten uzak enflasyon hesaplarındaki oynamalarla milyonlarca işçinin, memurun, emeklinin hakları ve ücret zamları gasp edildi" ifadesini kullandı. ATO'dan yapılan açıklamada, "Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre gıda fiyatları dünyada 2024'te yıllık yüzde 6,7 artarken Türkiye'deki artış yıllık yüzde 43,6 olarak gerçekleşti. TÜİK, Aralık 2024 dönemine ait gıda enflasyonunu yüzde 43,58 olarak açıkladı. Ne var ki, DİSK-AR'ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 60'ı buldu. Üçüncü yüzde 20'lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 48,7 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20'lik grubun gıda enflasyonu yüzde 60,9 ve en yoksul yüzde 20'lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 77,4 olarak gerçekleşti. Gıda fiyatları halk sağlığı sorunudur!" denildi.