Demek ki diplomasi işe yaramıyormuş!

Yenimesaj.com.tr

Azerbaycan Ordusu, Karabağ'da 19 Eylül'de başlattığı ve 20 Eylül'de son noktayı koyduğu antiterör operasyonunda ele geçirdiği ağır silahları sergilemeye başladı. Ağır silahlar arasında, tanklar, toplar ve roketatarlar da bulunuyor. Öte yandan Azerbaycan, Karabağ'daki Ermeni toplumuna yardım ulaştaracak araçların geçişine izin veriyor. Azerbaycan'ın başarılı askeri müdahalesinden sonra Uluslararası Kızılhaç'a ait konvoy, bölgeye girmesine izin verilen ilk yardım oldu. Rusya da bölgede yardım dağıttığını belirtiyor.

İşgal bir çırpıda bitirildi

Dağlık Karabağ, uluslararası alanda Azerbaycan toprağı olarak tanınıyor ancak bölgenin geniş kesimleri 30 yıldır Ermeni güçlerinin işgai altındaydı. Ermenistan Cumartesi günü BM'den Karabağ'daki Ermenilerin haklarını gözlemleyecek bir misyon göndermesini istedi ve varlıklarının tehlike altında olduğunu savundu.
Azerbaycan ise suçlamayı reddediyor ve bölgedeki Ermenileri, ülkenin eşit yurttaşları olarak yeniden entegre etmek istediğini söylüyor. Azerbaycan'ın müdahalesinden bu yana bölgede aralarında 10 sivilin de bulunduğu en az 200 kişi hayatını kaybetti. Köylerinden olan ve yakınlarından ayrılan birkaç bin kişinin Hankendi'deki (Ermeniler Stepanakert diyor) havalanında çadırlarda ya da açık havada geceyi geçirdiği belirtiliyor. Azerbaycan, Karabağ'daki Ermeni güçlerinin silahsızlandırılması için Rus barış gücüyle birlikte çalıştıklarını söyledi. Susa'daki askeri karargahın bahçesinde de Azerbaycanlı yetkililer, ayrılıkçılardan ele geçirilen silahları sergiledi. Ele geçirilen arasında bir T-72 tankı, birkaç BMP-2 zırhlı personel taşıyıcısı, makineli tüfekler, tüfekler, kurşun geçirmez yelekler ve mayınlar da vardı. Tahminimize göre alan yarım futbol sahası büyüklüğündeydi.
Rus Savunma Bakanlığı, altı zırhlı araç, 800 tüfek ve 5 bin dolayında merminin teslim edildiğini söyledi.

Karabağ'daki Ermeniler ne olacak?

Dağlık Karabağ'daki 120 bin kadar Ermeni'nin akıbeti ise belirsiz. Azerbaycan bölgeyi yeniden entegre etmek istediğini söylüyor. Bir Azerbaycanlı yetkili "Kimse kimseyi kovmuyor" dedi. Yetkili "Sivillere, kadınlara, çocuklara aldırmıyor olsaydık, Hankendi'ye doğrudan girerdik" dedi.
Bir başka Azerbaycanlı yetkili de ordunun Karabağ'ın dışında "sivilleri kabul etmeye hazır" mülteci kampları hazırladığını belirtti. Ancak her iki tarafta da o kadar güvensizlik var ki, Ermeniler buraya gitmek istemeyebilir. Azerbaycan BM'ye, Karabağlı Ermenilere "eşit yurttaş" muamelesi yapacağını söyledi. Bakü yönetimi, silahlarını teslim eden Karabağlı Ermenilere af ilan etmeyi düşündüğünü, isterlerse Ermenistan'a da gidebileceklerini söyledi.
Ermenistan da binlerce sivili barındırabilecek tesisler kurdu ancak Başbakan Nikol Paşinyan, mecbur kalmadıkça Ermenilerin Karabağ'dan ayrılmamalarını istediğini söylüyor. Hankendi'de yaşayan Ermeniler ise medyaya büyük ihtimalle bölgeden ayrılacaklarını söylediler. Ermeni gazeteci Siranuş Sargsyan "Burada kalmak isteyen kimseyi tanımıyorum. Daha önceki savaşlarda evlatlarını kaybetmiş, yaşlı yakınlarım var onlar burada ölmeyi tercih edebilir" diye konuştu.


Operasyon bir zorunluluktu

2020 yılında 27 Eylül ile 10 Kasım arasında 44 gün süren 2. Karabağ Savaşı'ndan sonra bölgede geriye kalan meselelerin çözümü için devam eden diplomatik görüşmeler ve müzakereler olumlu sonuç vermedi. 2. Karabağ savaşında Azerbaycan 30 yıldır işgal altında olan 13 bin kilometrekare alanın 10 bin kilometrekaresine hakim olmuş geri kalan 3 bin kilometrekare alanda ise 2025 yılına kadar Rus barış birlikleri yerleşmişti. Azerbaycan tarafı Ermeni sivil halkın yaşadığı bu bölgeye sivillerin zarar görmemesi için girmediğini ve insani bir tutum gösterdiğini açıklamış ve Cumhurbaşkanı İlham Aliyev meselenin bundan sonra barışçıl yolla çözüleceğini bildirmişti. 10 Kasım 2020'de imzalanan üçlü bildiri ile bölgeye yerleştirilen Rus barış birliklerinin buradaki sivillerin ve bölgenin güvenliğini sağlaması ve Rus barış birliklerinin gelmesiyle buradaki Ermeni silahlı birliklerinin bölgeden çıkması gerekiyordu. Fakat bu üçlü bildirinin üzerinden 3 yıl geçmesine rağmen Ermeni silahlıları bölgede kalmaya devam ediyordu. Aslında Ermenistan tarafı bu silahlıları burada tutarak, diplomatik görüşmelerde bir araç olarak kullanmayı hedefliyordu. Buradaki silahlılar aynı zamanda Azerbaycan'la diyalog sürecini başlatmak isteyen bölge Ermenilerinin de iradesini rehin almış durumda. Ermeni silahlı birlikleri bölgede kalmakla yetinmeyerek Azerbaycan'ın işgalden kurtarılan çevre bölgedeki inşaat faaliyetlerini tehdit ettiler, bu bölgelere sızarak mayınlar döşediler ve insanların ölümüne neden oldular. Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı verilerine göre bölgede 10 bin civarında yasa dışı Ermeni silahlısı, 100'den fazla tank ve zırhlı araç ve füze sistemleri bulunuyordu. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, geçen hafta 19 Eylül'de Azerbaycan ordusunun Karabağ'da anayasal düzeni sağlamak için antiterör operasyonu başlattığını duyurdu. Birinci Karabağ Savaşı ise 1992 yılı başlarında patlak vermişti.