Çöplerini gönderecek ülke arıyorlar

 

YENİ MESAJ / DETAY HABER

 

Gelişmiş ülkeler, özellikle okyanuslardaki ve denizlerdeki kirliliğin yüzde 70'ine yol açan plastik atıklara karşı seferber oldu. Bu bağlamda ilk hamle Avrupa Birliği'nden (AB) geldi. AB ülkelerinin tamamında tek kullanımlık plastik ürünlere getirilen yasak 1 Temmuz'dan itibaren yürürlüğe girdi. Plastik tabak, çatal, bıçak, kulak çubuğu, pipet gibi çok sayıda ürün yasaktan etkilenecek. Yasağı getiren düzenleme 2019 yılında çıkarılmıştı. AB ülkeleri ve AB'den ayrılan İngiltere, ayrıştırıp geri dönüşüm kutularına attığı pek çok plastik ürünü geri dönüşüm için Türkiye'ye gönderiyordu. Türkiye'deki bazı şirketler ise bunların dönüştürmek yerine yol kenarlarına atıyor, gömüyor veya yakıyordu. Bunu gören Türkiye, plastik atık ithalatını yasakladı. Sektör ayaklansa da, hükümet geri adım atmadı. Türkiye, 2 Temmuz itibariyle hemen hemen ter türlü plastik atık ithalatını yasakladı. İyi de etti... 

 

İngiltere düşünsün!

 

Türkiye'ye en çok plastik atık gönderen ülkelerin başında İngiltere geliyor. İngiltere Çevre Ajansı'nın ulusal paket atığı veri tabanına göre, geçen yıl plastik atıkların yüzde 30'u, yani 200 bin tonluk atık Türkiye'ye gönderilmişti. Bu yılın ilk üç ayında ise İngiltere'nin plastik atıklarının yüzde 49'u Türkiye'ye giderken, Polonya ve Hollanda ikinci ve üçüncü sırada yer aldı. Türkiye'nin yasağıyla birlikte İngiltere her gün 30 gemi konteyneri dolusu plastik atığı gönderecek başka bir yer bulmak zorunda. İngiltere'nin geri dönüşüm kapasitesi bu miktarda atığı dönüştürmek için yeterli değil. Dünyanın en büyük plastik atık ithalatçısı Çin de 2017'de bu tarz bir ithalata set çekmişti. Bir diğer büyük alıcı olan Malezya da daha sıkı kurallar getirdi. 

 

Avrupa'dan sert hamle

 

Avrupa Birliği genelinde ise bugünden itibaren tek kullanımlık plastik ürünler yasaklandı. Hijyenik pedler, plastik içerikli sigara filtreleri gibi alternatifi bulunmayan ürünler ise ilk aşamada yasaktan muaf tutuldu. AB'nin en kalabalık ülkesi Almanya'da Sağlık Bakanlığı verilerine göre ülkede saatte yaklaşık 320 bin tek kullanımlık bardak çöpe atılıyor. AB düzenlemesinde yasaklanan ürünlerin park, sokak ve kamuya açık alanlardaki çöplerin yüzde 20'sini oluşturduğuna dikkat çekiliyor. Tek kullanımlık ürünlerin artması belediyelerin çöp hizmetleri üzerindeki yükü de artırıyor. Çöplerin toplanmasının belediyelere yılda 700 milyon Euro'ya mal olduğu belirtiliyor. 

 

Alternatifler devrede

 

Yasak yürürlüğe girmeden önce pek çok işletme, bambu çatal ya da kağıt pipet gibi alternatif ürünlere yönelmişti. Ancak tüketici koruma dernekleri, alternatiflerin her zaman sağlıklı olmadığı uyarısında bulunuyor. Tüketici örgütleri, yiyecek ya da içeceklerin, kişilerin yanında götürdükleri kap ve bardaklara doldurulabileceği örneklere şimdiden rastlandığına dikkat çekerek sık kullanılabilen çelik ya da polipropilen (PP) ürünleri tavsiye ediyor.