Bir milyar kişi elektriksiz

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, petrol piyasalarının görülmemiş şekilde volatilite (oynaklık) dönemine girdiğine işaret ederek, "Petrolün varil fiyatı Ekim ayında 86 dolardı, şu anda 56 dolar. Düşüşün birinci nedeni jeopolitik risklerin artıyor olması teşkil ediyor. İkinci neden ise fiyatı daha önce OPEC belirliyordu. Geçtiğimiz günlerde Rusya ve OPEC Viyana'da toplandı ve üretimi kısma kararı aldılar. Ancak fiyatlar yükselmedi. Neden yükselmedi çünkü ABD yüklü miktarda kaya petrolü üretmeye başladı" dedi.

Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) ev sahipliğinde düzenlenen IEA Dünya Enerji Görünümü 2018 Raporu'nun Türkiye tanıtım toplantısında konuşan Fatih Birol, Çin'in doğalgazda Japonya'yı geçerek en büyük ithalatçı konumuna yükseldiğine işaret ederek, şu tespitlerde bulundu: "Gaz talebinin ana motoru Çin zira hava kirliliği ile mücadele ederek, gökyüzünü mavi yapmak istiyor! Öte yandan güneş enerjisinde maliyetler düşüyor ve bu alanda çok önemli çıkışlar yapılıyor."

Hindistan'ın büyük başarısı

"Dünyada kaç kişinin elektriği yok?" sorusunu yönelten Birol, bu konuda şu çarpıcı bilgileri paylaştı: "Elektriksiz insan sayısı geçen yıl bir milyarın biraz altına indi. Bunun arkasındaki ülke Hindistan... Hindistan kısa süre içinde yüz milyonlarca kişiye elektrik sağladı. Şimdi sorun Afrika'da kümeleniyor. Kara kıtada her üç kişiden ikisinin elektriği bulunmuyor. Dünya elektrik talebi, enerji talebinden iki kat daha hızlı büyüyor. Bu noktada en büyük sorun yenilebilir enerjide çıkıyor. Zira rüzgâr ve güneş varsa elektrik var, yoksa yok. Rüzgâr ve güneşin olmadığı zamanlarda elektriğin ikamesi ciddi sorun olarak karşımıza çıkıyor. Burada çözüm esnek sistemlerde yatıyor"

Karbondioksit salınımında rekor geliyor

Küresel karbondioksiti salınımının arttığına işaret eden Fatih Birol, "Karbondioksit salınımı 2013-2016 arasında sabit kaldı ama geçen yıl arttı. Bu yıl karbondioksit salınımında tarihi rekor kırılacak. Bu salınımın yüzde 85'i enerji sektöründen geliyor" dedi. Enerji talebinde 2040 tahminlerine göre Çin'in tartışmasız olarak ilk sırada yer alacağına işaret eden Birol, "ABD ikinci, Hindistan üçüncü sırada olacak" ifadelerini kullandı.

Elektrikli otomobiller çare değil

Otomobillerin petrol tüketiminin yüzde 19'unu teşkil ettiği bilgisini veren Birol, şöyle devam etti: "Petrokimya sektörünün petrol talebi artırıyor. Bir de havayolu ulaşımının yaygınlaşması talebi artırıyor. Kamyonları da buna ilave etmek gerekiyor. Elektrikleşme iklim sorununa çözüm mü? Elektriği nasıl ürettiğinize bağlı... Çin elektrikli araçların yarısını üretiyor. Bu ülkede elektrikli arabalar çevreye daha zararlı zira bu ülkede elektriğin dörtte üçü kömürden üretiliyor. Karbondioksiti salınımını azaltmak için mevcut elektrik altyapısını iyileştirmek zor. Kirleticilerin çoğu Asya'daki eski teknolojili kömür santralleri. Çare karbon yakalama teknolojisinde ancak bu da pahalı" şeklinde konuştu.

Enerjinin yönünü hükümetler belirleyecek

Birol, enerji yatırımı denince akla özel sektörün geldiğini ancak bunun doğtu olmadığını dile getirerek, "Dünyadaki bütün enerji yatırımlarına baktık ve her yıl ortalama 2 trilyon yatırım yapıldığını gördük. Bu 2 trilyonluk yatırımın yüzde 70'i hükümet ve kamu tarafından direkt veya dolaylı şekilde yapılırken, yüzde 30'u fiyatlara tepki olarak yapılan yatırımlar. Yani, dünyanın enerji geleceğinin ne yöne gideceğini hükümetler belirleyecek çünkü yatırımlar bu işin ana temasını oluşturuyor" dedi. 

ABD, en büyük petrol üreticisi olacak

ABD'nin 2025'te Rusya ve Suudi Arabistan'ın toplamı kadar petrol üreteceğinin tahmin dildiğine işaret eden Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, şöyle konuştu: "70 yoldan bu yana ABD ilk kez petrol ihraç etti" dedi. Öte yandan kömürün sonunun gelmediğine işaret eden Birol, "Dünya kömür üretiminin yarısını Çin gerçekleştirip, bunu kullanıyor. Bu yıl kömür tüketiminde hafif bir artış var ve üretim 2023'e kadar stabil kalacak" dedi. ABD'de ve AB'de politikaların değişmemesi halinde nükleer enerjinin payının yüzde 25'lerden yüzde 5'e düşeceğini kaydeden Birol, "Buna karşılık Çin, Rusya ve Hindistan nükleere yatırım yapıyor. Çin yakında ABD'yi geçerek dünyanın bir numaralı nükleer gücü olacak" şeklinde konuştu.

RECEP BAHAR / DETAY HABER