Beyaz eşya sektörü de dertli

Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD), sektörün 2024 yılı ilk yarı değerlendirmesini basın toplantısıyla paylaştı paylaştı. Arçelik, BSH, Dyson, Electrolux, Groupe SEB, Haier Europe, LG, Miele, Samsung, Versuni (Philips) ve Vestel gibi yerli, uluslararası, ithalatçı ve üretici firmaları bünyesinde barındıran TÜRKBESD'in paylaştığı bilgilere göre 6 ana ürün grubunda (buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırın, derin dondurucu ve kurutma makinesi) geçen yıla kıyasla ilk 6 ayda iç satışlarda yüzde 11'lik bir büyüme kaydedildi. Ancak bu yılın ilk 3 ayında ortalama yüzde 28 olan iç pazar büyümesi son 3 ayda (Nisan, Mayıs ve Haziran) ortalama yüzde 5 düşüş gösterdi. Haziran ayında ise iç satışlar adetsel olarak 900 binden 700 bine düştü. Bu da yaklaşık yüzde 29 gerileme demek!

İhracatta da işler tıkırında değil

İhracatta da azalış trendi devam ederken, bu yılın ilk 6 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4'lük bir düşüş kaydedildi. Altı ana üründe ihracat ve iç satışlardan oluşan toplam satışlar yaklaşık 16 milyon adet ile stabil kalarak, geçen yıla benzer seyretti. Bununla beraber, üretim miktarında bir önceki yıla göre yüzde 1'lik artış görüldü.
Yüzde 7'lik üretim hacmi ile Avrupa'nın en büyük, dünyanın ise en büyük ikinci üreticisi olan Türkiye beyaz eşya sanayinin 33 milyon adetlik üretim ve 23 milyon adetlik ihracat kapasitesi bulunuyor. TÜRKBESD Başkanı Gökhan Sığın,60 bin doğrudan 600 bin dolaylı istihdam alanı sağlayan sektörün Ar-Ge, dijital dönüşüm ve yeşil dönüşüm yatırımlarıyla dünya çapında rekabet ettiğini aktardı.
Sığın, küresel pazarlardaki daralma nedeniyle son 2 yıldır ihracatın düşüş eğiliminde olduğunu belirterek şöyle devam etti: "İç satışlardaki büyümeye rağmen, ihracattaki daralma nedeniyle 2023 yılında toplam pazarda yüzde 4.5 oranında küçülme kaydettik. Sektörümüz bugüne kadar kapasite kullanımı ve istihdamda herhangi bir kayıp yaşamadı ancak ülkemizde ihracatı zora sokacak politikaların bu tabloyu riske atmasından endişe duyuyoruz."

İç pazarın gücü sektör için önemli

Bugüne kadar sektörün ihracat kaybını iç pazar büyümesiyle dengelediğini hatırlatan Sığın, şunları söyledi: "Haziran ayında geçen yıla kıyasla iç satışlarımızda yüzde 30 oranında bir azalma gerçekleşti. Bu oran son yıllarda gördüğümüz en ciddi küçülmeye işaret ediyor. Son 3 ayda iç satışlarımızda ciddi bir yavaşlama var. Zira bu yılın ilk 3 ayında ortalama yüzde 28 olan iç pazar büyümesi, son 3 ayda geriledi. Bugüne kadar ihracattaki düşüşe karşılık sektörümüzü ayakta tutan yegâne dayanak iç pazardaki hareketlilik olmuştu. Üretim seviyemizi yakın zamana kadar korumaya çalıştık ancak Haziran ayı itibarıyla üretimde de yüzde 11 oranında azalma gerçekleşti. Yüksek sezon olmasına rağmen iç pazar büyümesindeki yavaşlama ve ihracattaki düşüş trendi üretim ile istihdam için risk oluşturuyor. Haziran ayında ihracat ve iç satışlardan oluşan toplam pazar büyüklüğümüzde karşılaştığımız yüzde 10 oranındaki küçülmenin üretimde kalıcı hale gelerek istihdamı etkileme olasılığından endişe ediyoruz." Sığın, Yeni Mesaj'ın sorusu üzerine, Temmuz ayının dinamizm içinde geçtiğine işaret ederek, "İyi geçmiş bir ay diyebiliriz. Ancak ihracatta trend fazla değişmedi" dedi.

Taksit farkı üreticileri zorluyor

Sığın, sektörde iç pazar ve ihracatın belirleyici olduğuna işaret ederek, "Avrupa pazarının son çeyrekte hareketlenmesi bekleniyor. Öte yandan üretici taksit bedeli ödüyor" diye konuştu. "Yenimesaj.com.tr"nin araştırmasına göre peşin satış fiyatı 46 bin lira olan bir buzdolabının fiyatı 9 taksitle alınınca 55 bin lirayı geçiyor.

'Rekabet gücümüzü kaybediyoruz'

TÜRKBESD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fatih Özkadı da 2014-2019 yılları arasında yüzde 30 olan adet bazlı ihracat artışının 2019-2023 yılları arasında yüzde 6'ya düştüğüne dikkat çekti. TÜRKBESD Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Yavuz ise beyaz eşya sektörü olarak, son dönemde ülkemizde başlatılan ithalatta haksız rekabetin önlenmesine ilişkin soruşturmaları dikkatle takip ettiklerini ifade etti. Yavuz şöyle dedi: "Özellikle paslanmaz çelik ve polistiren ürünlerine yönelik başlatılan anti-damping soruşturmaları, sektörümüzü doğrudan etkileyecek nitelikte. Damping soruşturması sonucunda ek vergiler getirilmesi, ürün maliyetlerini doğrudan artıracak ve enflasyonu tetikleyecektir. Benzer şekilde, polistiren de beyaz eşya üretiminde önemli bir girdi malzeme. İç piyasada istenilen kalite ve kapasitede üretim bulunmadığından, ithalat zorunlu hale geliyor. Herhangi bir ek vergi, ürün rekabetini ve ihracatımızı olumsuz etkileyecektir" diye konuştu. Yavuz, "Türkiye'de paslanmaz çelik üreten şirket ihtiyacımızın yüzde 30'unu karşılıyor. Paslanmaz çelik özellikle çamaşır makinelerinde kullanılıyor. Girdi maliyeti makul seviyede tutulmalı. Paslanmaz çelik maliyetlerin yüzde 19'unu oluşturuyor. Vergi oranının yüzde 12'den yüzde 20'ye çıkması rekabette bizi zorlar.


Vatandaş eskiyen ürününü yenileyemiyor

TÜRKBESD Yönetim Kurulu Üyesi Semir Kuseyri de beyaz eşyada evlenme, boşanma ve öğrenci pazarı olduğuna işaret ederek, "Bu pazarlarda çok değişiklik yok. Önemli olan ürün değiştirme pazarı. Buradaki durgunluk sektörü olumsuz etkiliyor. Mesela eski ürünler 10 kat daha fazla su tüketiyor. Yeni teknolojiler daha az elektrik ve su kullanıyor. Tüketicinin bu ürünlere geçebilmesi enerji ve su tasarrufuna katkı verecektir. Dayanıklı tüketim ürünlerinde fiyat artışı TÜFE'nin gerisinde kaldı" dedi.