Bağımsızlığa doğru!

Irak'ın Amerikalı eski yöneticisi Paul Bremer'in hazırladığı ve taraflara zorla kabul ettirdiği Anayasa'nın ne denli ilginç ve tehlikeli olduğunu daha önceleri anlatmıştım... Bu anayasa ve seçim sistemi ile Irak'ta ilginç ve bölge için örnek bir federal yapı kuruldu, etnik ve mezhepsel ayrışma tescil edildi.Örneğin 30 Ocak ve 15 Aralık'ta yapılan seçimlerde insanlar partilerin ideolojik ya da siyasi söylem ve programlarına değil, etnik ve mezhepsel tercihlerine göre oy kullandı.Yani Kürtler, Şiiler, Sünniler, Aşuri ve Kildiniler kendilerini temsil eden parti ve ittifaklara oy verdiler.Türkmenler ise farkı tercihler yapınca Irak Türkmen Cephesi yalnızca bir milletvekili kazanabildi.Eski Başbakan Ayyad Allavi'nin laik Şii ağırlıklı ittifakı ise Kürtler hariç diğer etnik ve mezhep gruplarından oy alarak meclise 15 milletvekili gönderdi.Durum böyle olunca seçim sonuçlarının çok fazla bir önemi kalmıyor. Çünkü Anayasa ve teamül gereği iktidar, çoğunluğu kimin kazanmasına bakılmaksızın, gruplar arasında paylaşılmalıdır. Daha net bir ifade ile Şiiler 275 sandalyeli mecliste tek başlarına çoğunluğu alsalar bile hükümeti kendi başlarına değil mutlaka Kürtler ve diğer gruplarla kurmak zorundalar..Amerikan demokrasisi işte böyle bir şey!Gelelim ikinci ilginç ve tehlikeli konuya.Anayasa'ya göre Irak artık federal bir cumhuriyet...Ancak buradaki cumhuriyet, dünyadaki diğer federal yapılara benzemiyor...Örneğin dünyanın tüm federal yapılarında federal bölgeler dışişleri ve savunma konularında hep merkeze bağlı olurlar.Oysa Irak'ta durum böyle değil...Nasıl mı?Geçen hafta Irak Kürdistanı'nda önemli bir gelişme yaşandı...Kürtler, Talabani'nin hakim olduğu Süleymaniye ve Barzani'nin kontrol ettiği Erbil bölgesindeki iki ayrı yönetimi birleştirerek ortak bir hükümet kurdular. Bu karara göre Kürdistanın başkanı Mesut Barzani, başbakanı ise iki yıllığına yeğeni Naçirvan Barzani olacak. Celal Talabani ise yeniden Irak'ın cumhurbaşkanlığına aday gösterildi.Bakanlıklar ise iki grup arasında paylaşıldı...Bu bakanlıklar arasında önemli bir bakanlık var...Peşmerge bakanlığı.Yani Savunma Bakanlığı.Yani Kürtlerin kendi bağımsız ordusu olacak ve bu ordu Irak'ın Türkiye ile sınır güvenliğinden sorumlu olacak...Anayasa'nın 9.maddesine göre Kürtlerin ayrıca Irak ordusu ve güvenlik birimlerinde de kotaları olacak.Bir diğer önemli gelişme ise kurulan ortak hükümette bir de dışişlerinden sorumlu bir bakanlık olacak.Kürdistan Dışişleri Bakanlığı.Bu bakanlık yurtdışındaki Kürtlerin sorunları, yurtdışında kurulacak Kürdistan ticaret ve kültür merkezleri ve Anayasa gereği (madde 118) Irak büyükelçilik ve konsolosluklarında görev yapacak Kürdistan temsilcileri ile ilgilenecek.Demek ki; Irak Kürdistan Federe Bölgesi'nin hem dışişleri hem de savunma bakanlıkları olacak.Anayasa'nın 137.maddesi ise Kürtlerin 1991 yılından bu yana imzaladıkları tüm dış anlaşmalarını yasal kabul ederken 118. madde Kürt Parlamentosu'na sınırsız yetkiler tanıyor.Irak Kürdistan Federe Bölgesi bağımsızlığa doğru adım adım ilerliyor...Kürtler son adımı atar mı şimdilik bu belli değil.Daha önceleri birçok kez söyledim ve yazdım.Önemli olan niyetlerdir...Yani Kürtler, ABD işgali ile sağladıkları bu avantajları kötü niyetle kullanmak isterlese artık bunun anayasal altyapısı var...Yani Kürtler kendi bölgelerinde kurulacak Amerikan üslerine de güvenerek uygun bir zamanda bağımsızlıklarını ilan edebilir ve böyle bir karar ile yalnız Irak'ı değil tüm bölgeyi nerelere sürükleyeceklerini görebilirler...Ya da Kürtler yine ABD'nin bölgeye örnek oluşturması için hazırladığı ve Iraklılara kabul ettirdiği Anayasa'dan aldıkları güçle kendi konumlarını güçlendirip ülkenin diğer etnik ve mezhepsel grupları ile birlikte birleşik bir Irak'ta yaşamayı tercih edebilirler...Elbette Irak'ın diğer grupları da Kürtlerle birlikte aynı duygu ve inançları paylaşmalıdır.Ancak Amerikalıların yaptığı Anayasa niyet, duygu ve inançları bile sarsıyor...Boşuna dememişler: "Tüfek icad oldu mertlik bozuldu.''Hüsnü Mahalli / Akşam