Apple'a rekor tazminat talepli dava

AHMET TURAN YİĞİT / İSTANBUL

İngiltere'de Apple'a karşı 768 milyon sterlinlik (15.4 milyar TL) 'eski telefonları bilinçli yavaşlatma' davası açıldı. Dava iPhone 6, iPhone 7, iPhone 8 ve iPhone X modellerini kapsıyor. Apple, iPhone 6'yı 2014'te, iPhone X'i ise 2017'de piyasaya sürmüştü. Şirket, 2019'da iPhone 11'i, 2020'de iPhone 12'yi, 2021'de ise iPhone 13'ü piyasaya sürdü. iPhone 12 ile iPhone 13 arasında 'kullanılan çip'ler dışında pek bir fark bulunmuyor. Tüketici hakları savunucusu Justin Gutmann'ın açtığı davada Apple, performansı artırması beklenen bir güncellemenin tam aksine işletim sistemini yüzde 58'e varan oranlarda yavaşlatmakla suçlanıyor.

Davacı ne diyor?

Gutmann şirketin İngiltere'de 25 milyon müşterisine 768 milyon sterlin ödeme yapmasını talep ediyor. Apple ise telefonların ömrünü hiçbir zaman bilinçli olarak yavaşlatmadığını savunuyor. İngiltere'deki Rekabet Mahkemesi'ne yapılan başvuruda, şirketin telefonları yüksek bir maliyetle geri çağırıp tamir etme yükümlülüğüne girmemek için bunları bir yazılımla yavaşlattığı öne sürülüyor. Söz konusu güncelleme Ocak 2017'de yayınlanmış ve iPhone 6, 6 Plus, 6S, 6S Plus, SE, 7, 7 Plus, 8, 8 Plus ve X modellerini etkilemişti.
Apple, eski telefonların performansının yeni işletim sistemlerine yetmemesi ve aniden kapanması nedeniyle güncelleme kararı aldığını savunuyor. Özellikle bu telefonlarda şarj oranı azaldığında ani kapanmalar yaşanıyor. Fakat Gutmann, yazılım güncellemesi yayınlandığında güncelleme notlarında buna dair bir bilginin olmadığına, şirketin bu güncellemeyle telefonların yavaşlayacağını kullanıcılara açıkça söylemediğine dikkat çekiyor, Apple'ın bunu yapmak yerine eski telefonları çağırarak pillerini değiştirmesi gerektiğini söylüyor. Buna benzer davalar daha önce ABD'de sonuçlanmış, Apple 613 milyon dolar ödemek zorunda kalmıştı. Şirket Arizona'daki dava için 113 milyon, Kaliforniya'daki içinse 500 milyon dolar tazminat ödemişti.

Uzman görüşü

Araştırma şirketi Enders Analysis'ten analist Claire Holubowskyj, "Yeni cihazlardaki teknolojiler eskilerine kıyasla kat kat gelişmiş oluyor, bu da yazılım güncellemelerinin eski cihazlarla uyumlu olmasını zorlaştırıyor. Apple cirosunun yüzde 84'ünü yeni cihaz satışlarından kazanıyor ve bu yüzden, eski cihazları zorlayabilecek güncellemelerden sırf bu yüzden vazgeçmek istemiyor. Cihazların ve güncellemelerin eskiyen pilleri zorlaması devam ettikçe bu tip uygulamalar da görülmeye devam edecektir" şeklinde konuştu.