Aklın yaratıldığı nur, sırdır

H. OKAN EGESEL

Kur'an'da buyurulur ki:
"Göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelmesinde akıl sahiplerine şüphesiz deliller vardır."
"Hikmeti dilediğine verir. Kime hikmet verilmişse şüphesiz ona çokça hayır verilmiştir. Bundan ancak akıl sahipleri ibret alır."
"Allah ayetlerini düşünesiniz diye böylece açıklamaktadır."
"Eğer kulak vermiş veya akletmiş olsaydık, çılgın alevli cehennemlikler içinde olmazdık" derler."
Resûlullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın yarattığı ilk şey akıldır."
Resûlullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah; aklı, ezeli ilminde birikmiş gizlenmiş ve hiçbir mürsel peygamber ile hiçbir mukarreb meleğin haberdar olmadığı bir nurdan yaratmıştır."
İmam Kâzım (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah Tebarek ve Teâlâ kendi kitabında akıl ve anlayış sahiplerini müjdeleyerek şöyle buyurmuştur: "Dinleyip de, en güzel söze uyan kullarımı müjdele. İşte Allah'ın doğru yola eriştirdiği onlardır. İşte onlar akıl sahipleridir."
İmam Kâzım (a.s) şöyle buyurmuştur: " Allah-u Teala şöyle buyurmuştur: 'Şüphesiz bunda gönül sahibi kimseler için öğüt vardır.' Yani akıl sahipleri için... Hakeza Allah (c.c.), 'Şüphesiz Lokman'a hikmet verdik' buyurmuştur. Yani anlayış ve akıl verdik."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın aklı işlerinin düzenidir. Edebi kıvamıdır. Doğruluğu imamıdır ve şükrü kemalidir."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her kimi akıl yerine oturtursa cahillik onu ayağa kaldırır."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah akıl verdiği herkesi bir gün akıl vesilesiyle kurtarmıştır."
İmam Sâdık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Övgüsü yüce olan Allah aklı yarattı. Akıl Allah'ın Arş'ının sağındaki nurundan yarattığı ruhani varlıkların ilkidir."
İmam Sâdık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Allah-u Teala aklı dört şeyden yaratmıştır: İlimden, kudretten, nurdan ve bir şeye meşiyyetten. Sonra onu ilimle ayakta tutmuş ve melekûtunda daimi kılmıştır."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl en güçlü temeldir."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl ilmin bineğidir ilim ise hilmin bineğidir."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl, insanı kötülükten münezzeh kılar ve iyiliği emreder."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her işin düzenleyicisi akıldır."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Her işin doğruluğu akılladır."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl keskin bir kılıçtır."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl eskimeyen yeni bir elbisedir."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl illiyyine (cennetin en yüksek ye-rine) doğru yükselir."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl hakkın elçisidir." (Muhammed Muhammedî Reyşehrî, Mizanu'l-Hikmet).