ABD ile Çin, yine Vietnam'da kapışıyor!

 

 

RECEP BAHAR / DETAY HABER

 

Vietnam, Güneydoğu Asya'nın en hızlı kalkınan ülkelerinden biri… Özellikle Japonya ve Çin'den gelen yatırımlar ülkeyi ihracat ve üretim üssü haline getirdi. Türkiye'de satılan spor ayakkabıların çok büyük bölümü Vietnam'da üretiliyor. Tekstilde de Çin'le boy ölçüşüyor. Haliyle Vietnam, yeniden ABD'nin radarına girdi çünkü ülkede çok sayıda Amerikan markası üretim yapıyor.

ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Güneydoğu Asya ziyareti kapsamında Singapur ziyaretinin ardından geldiği Vietnam'ın başkenti Hanoi'de Devlet Başkanı Nguyen Xuan Phuc ile ikili görüşme gerçekleştirdi. Çin'in zorbalığına karşı meydan okunması ve Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne uyulması için baskı kurmanın ve baskıyı artırmanın yollarının bulunması gerektiğini söyleyen Harris, Güney Çin Denizi'ndeki güvenliği savunmaya yardımcı olmak için ABD Sahil Güvenlik Teşkilatının görevlendirilmesini desteklediğini belirtti.

Vietnam'a ziyarette bulunan ilk ABD Başkan Yardımcısı olan Harris, Devlet Başkanı Phuc'a, ABD ve Vietnam ilişkilerinin çeyrek asırda uzun bir yol kat ettiğini söyleyerek, Vietnam'ı Çin'in zorbalığına karşı koymak için ABD ile ortaklığa çağırdı.

 

Vietnam'a aşı yağdırıyorlar

 

Harris, Covid-19 ile mücadelede düşük Covid-19 aşı oranına sahip Vietnam'a 1 milyon doz Kovid-19 aşısı yardımı yapılacağını duyurdu. Vietnam Başbakanı Pham Minh Chinh ile ikili görüşmenin ardından basına konuşan Harris, Covid-19 aşılarının 24 saat içerisinde ülkeye ulaşmaya başlayacağını bildirdi. Bunun yanı sıra Harris, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezinin (CDC) Güneydoğu Asya bölge ofisinin Hanoi'de faaliyet göstermeye başladığını duyurdu. Öte yandan Çin'in Vietnam Büyükelçisi, dün Vietnam Başbakanı Chinh ile önceden ilan edilmemiş bir toplantı yaptı. Büyükelçi, toplantıda Vietnam'a 2 milyon doz aşı bağışlama sözü verdi. İki ülkeyi de komünist partilerin yönettiğini not edelim. 1964-195 yılları arasındaki Vietnam Savaşı'nda ABD'nin desteklediği güney Vietnam karşısında komünist kuzeyin en büyük destekçisi Çin idi. 

 

 

Çin'den ABD'ye tepki gecikmedi

 

Çin ise ABD'yi uluslararası topluma danışmadan başına buyruk davranmakla suçladı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Venbin, yaptığı açıklamada, "ABD 'zorba ve hegemonyacı' eylemlerini bastırmak için sadece 'kurallar ve düzenden' bahsediyor" ifadesini kullandı.

 

 

ABD'nin kozu Doğu Denizi anlaşmazlığı

 

Pakistan ve Afganistan dışındaki tüm komşularıyla kara ya da deniz sınırı sorunu yaşayan Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi'nin (Vietnamlılar Doğu Denizi diyor) yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunurken yer altı kaynakları açısından zengin bölgede, başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor. Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik iddiasına dayanarak adalara üsler inşa etmesine bölge ülkelerinin yanı sıra ABD karşı çıkıyor. Uluslararası kamuoyunda Paracel ve Spratly olarak bilinen takımadalar, Vietnam tarafından Hoang Sa ve Truong Sa, Çin tarafından ise Şişa ve Nanşa Çündao olarak adlandırılıyor. Lahey'deki Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti ancak Çin bu kararı tanımadığını ilan etmişti.