2 milyar yıllık kayada hayatta kalan mikroplar bulundu
Bir grup bilim insanı, 2 milyar yıldan daha eski bir kaya örneğinde hayatta kalmayı başaran mikroplar keşfetti. Bu buluş, Mars'ta yüzeydeki suyun kurumasından sonra yeraltında hayatta kalmış mikrop topluluklarının var olabileceği fikrini gündeme getiriyor
11.03.2025 16:01:00
Orhan Dede
Orhan Dede





Bir grup bilim insanı, 2 milyar yıldan daha eski bir kaya örneğinde hayatta kalmayı başaran mikroplar keşfetti. Bu buluş, Mars'ta yüzeydeki suyun kurumasından sonra yeraltında hayatta kalmış mikrop topluluklarının var olabileceği fikrini gündeme getiriyor.
Kaya örneği, Güney Afrika'nın kuzeydoğusundaki Bushveld Igneous Complex olarak bilinen bir formasyonun 15 metre derinliğinden çıkarıldı. Bu oluşum, yaklaşık 2 milyar yıl önce yüzeyin altında soğuyan erimiş magmadan oluşmuş ve 66.000 kilometrekare büyüklüğünde bir yer kabuğu girintisi olarak dikkat çekiyor. Bilim insanları, bu kayanın yapısının ve zaman içindeki değişimlerinin mikropların uzun süre hayatta kalmasına olanak tanıyabileceğini düşündüler.
Ekip, Bushveld Magmatik Kompleksi'nden 30 santimetre uzunluğunda bir çekirdek örneği alarak mikrobiyal yaşam belirtilerini araştırmaya başladı. İlk olarak, buldukları mikropların bu habitat için özgün olup olmadığını belirlemeleri ve örneğin çıkarılması sırasında oluşabilecek kontaminasyon riskini ortadan kaldırmaları gerekiyordu. Bu amaçla, birkaç yıl önce geliştirdikleri bir teknikle, numunenin dış yüzeyini sterilize ettikten sonra içeriğini incelemek için dilimler halinde kesme işlemi gerçekleştirdiler.
Dilimleri boyamak için kullanılan siyanin boyası, DNA'ya bağlanarak numunede DNA varsa kızılötesi spektroskopi ile ışıldamasını sağladı. Ekip, bu ışıldamayı gözlemleyerek önemli bir bulguya ulaştı. Ayrıca, numunede bulunan kil yapıları, mikrobiyal kolonilerin yakınındaki kayadaki ceplere yakın, damar şeklinde oluşumlar olarak dikkat çekti. Bu yapılar, mikropların metabolize edebileceği organik ve inorganik maddeleri içeren bir kaynak sağlarken, aynı zamanda mikropların dışarı çıkmasını engelleyerek kayayı etkili bir şekilde kapatmış oldu.
Kayadaki mikrobiyal topluluğun, dünyadaki yaşamdan uzak kaldığı 2 milyar yıl boyunca değişip değişmediğini belirlemek için daha ayrıntılı incelemelere ihtiyaç duyulacak. Bu incelemeler arasında DNA analizi de yer alacak. Bu keşif, hem Dünya'daki yaşamın kökenleri hem de Mars'taki olası yaşam formları hakkında yeni sorular ortaya çıkarıyor ve bilim dünyasında heyecan verici bir tartışma başlatıyor.
Kaya örneği, Güney Afrika'nın kuzeydoğusundaki Bushveld Igneous Complex olarak bilinen bir formasyonun 15 metre derinliğinden çıkarıldı. Bu oluşum, yaklaşık 2 milyar yıl önce yüzeyin altında soğuyan erimiş magmadan oluşmuş ve 66.000 kilometrekare büyüklüğünde bir yer kabuğu girintisi olarak dikkat çekiyor. Bilim insanları, bu kayanın yapısının ve zaman içindeki değişimlerinin mikropların uzun süre hayatta kalmasına olanak tanıyabileceğini düşündüler.
Ekip, Bushveld Magmatik Kompleksi'nden 30 santimetre uzunluğunda bir çekirdek örneği alarak mikrobiyal yaşam belirtilerini araştırmaya başladı. İlk olarak, buldukları mikropların bu habitat için özgün olup olmadığını belirlemeleri ve örneğin çıkarılması sırasında oluşabilecek kontaminasyon riskini ortadan kaldırmaları gerekiyordu. Bu amaçla, birkaç yıl önce geliştirdikleri bir teknikle, numunenin dış yüzeyini sterilize ettikten sonra içeriğini incelemek için dilimler halinde kesme işlemi gerçekleştirdiler.
Dilimleri boyamak için kullanılan siyanin boyası, DNA'ya bağlanarak numunede DNA varsa kızılötesi spektroskopi ile ışıldamasını sağladı. Ekip, bu ışıldamayı gözlemleyerek önemli bir bulguya ulaştı. Ayrıca, numunede bulunan kil yapıları, mikrobiyal kolonilerin yakınındaki kayadaki ceplere yakın, damar şeklinde oluşumlar olarak dikkat çekti. Bu yapılar, mikropların metabolize edebileceği organik ve inorganik maddeleri içeren bir kaynak sağlarken, aynı zamanda mikropların dışarı çıkmasını engelleyerek kayayı etkili bir şekilde kapatmış oldu.
Kayadaki mikrobiyal topluluğun, dünyadaki yaşamdan uzak kaldığı 2 milyar yıl boyunca değişip değişmediğini belirlemek için daha ayrıntılı incelemelere ihtiyaç duyulacak. Bu incelemeler arasında DNA analizi de yer alacak. Bu keşif, hem Dünya'daki yaşamın kökenleri hem de Mars'taki olası yaşam formları hakkında yeni sorular ortaya çıkarıyor ve bilim dünyasında heyecan verici bir tartışma başlatıyor.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.