1916'da Bağlaşıkların askeri durumu

8 Ocak tarihi Türk askeri için bir dönüm noktasıdır. Çünkü 1683 yılından beri aldığı yenilgilerin acısını unutturan Çanakkale vuruşmalarının son günüdür. İngilizlerin son çekilme planına göre yapılan ikinci kademe planı 8-9 Ocak 1916 günü gecesi sona erecekti. Askeri techizat, araç ve gereçler çekildikten sonra kalan 17000 askerin tamamı 8 Ocak akşamı hava kararınca, kıyıya çekilmiş araç ve gereçlerden gemilere yüklenmemiş olanların yüklemesi ile beraber asker ve subaylar gemilere çıkmaya başlar. Türk askeri hava kararınca bir saldırı düzenler. Yapılan vuruşmada az da olsa bir miktar asker kaybına uğrarlar. Donanmanın topçu ateşi sayesinde Türk saldırısı durdurulunca çekilme işi rahat yapılır. Yalnız araç ve gereçlerin bir kısmının yüklemesi yapılamaz. 03,30'a kadar çekilemeyen eşyaya imha düzeneği yapılır. Askerlerin tamamı 9 Ocak ta saat 05,30 za kadar çekilince kıyıda kalan askeri araç ve gereçler ateşlenerek imha edilir. Asker Yüklü gemiler de bir daha dönmemek üzere Gelibolu kıyılarından ayrılır.Alman Başkomutanı Falkenhayn, Sırbistan'ın işgalinden sonra, İngilizlerin ve Fransızların Çanakkale'den çekilmesi üzerine Savaşın ağırlık noktasını Balkanlar ve Güney doğudan daha önemli bir bölgeye çekmek ister. Avusturyalı'lar ve Bulgar'lar, Selanik'e ve Yunan topraklarına girilmesini isterler. Bu durum onların lehinedir. Fakat Falkenhayn için her şeyin üzerinde Alman çıkarları vardır. Bu nedenle Alman savunmasına öncelik verir. Ona göre Selanik alınabilir İngiliz ve Fransız birlikleri buradan ayrılabilir. Ama gelişen askeri ve siyasi durum Almanya'nın aleyhinedir. Bu olayla birlikte yansız bir siyasa izleyen Yunanistan ve adalar denizi işgal edilecektir. Akdeniz de de İngiliz ve Fransız donanması egemendir. Bu nedenle işgal edilen Yunan yarımadası ve Adalar Denizinin savunulması bağlaşıklar için çok pahalıya mal olurdu Saldırı yapılmadığı takdirde, Balkanlardaki Avusturya, Bulgaristan ve Türk kuvvetlerine karşı, Selanik ve Yunan topraklarını savunmak amacı ile İngiliz'ler ve Fransızlar Selanik'te kalacaklardı. Böylece buradaki askerler Batı cephesine taşınmazdı. Bu düşüncede Alman savunmasının lehine idi. Yusuf Hikmet Bayur Bey, Türk inkılâbı tarihinde bu düşünceleri belgelerle çok güzel açıklamaktadır.Çanakkale Vuruşmasından sonra, Osmanlı savunma bakanlığında Enver Paşanın Kurmay başkanı olan Alman Yarbay Kress von Kresştayn Türk ordusunu, Alman savunması ve çıkarlarına göre hazırladığı askeri planlara göre kullanır. Onun bu amaca göre Çanakkale savaşlarından sonra hazırladığı askeri taktik planlar şöyledir:1)Çanakkale Boğazını kapalı tutmakla birlikte, Rusların elden geldiği kadar çok kuvvetlerini Osmanlı üzerine çekmek ve daha genel olarak bu sayede onları Alman-Avusturya cephelerinden uzaklaştırmak. 2)Süveyş su yolunu almak ve hiç olmazsa İngilizlerce kullanmayacak bir duruma getirmekti. Buna göre XIII. Kolordunun Bağdat'taki Tümeni Van'a, yani Rus İran cephesine, Musul'daki XII. Kolordu Halep Hama ve Mısır'a gönderilecek. Burada Alman yanın Batı cephesinden İngiliz kuvvetlerinin doğu Akidenize, Doğu cephesindeki Rus Kuvvetlerinin de İran ve Doğu Anadolu'ya gönderilmesi sağlanırken, bir Osmanlı ülkesi olan Irak Topraklarını savunacak kuvvet kalmaz. Çünkü Alman çıkarları, Osmanlıdan daha önemlidir. Enver Paşa, savaşın Avrupa'da yapılan vuruşmalarla kazanılacağına inanır. Bu nedenle Almanya ve Avusturya için her türlü fedakarlığı göstermiştir. u nedenle en iyi ve en sağlıklı askerleri Alman cephelerine göndermiştir. Alman menfaatini her şeyin üzerinde tutmuştur. Bu düşüncelere saplanmış olan Enver Paşa, Almanların, Avusturyalıların ve Bulgarların kendi ülkelerini ve menfaatlerini koruduğu kadar Türk ordusunu ve Türkiye menfaatlerini korumamıştır.