Yunanistan Libya'da rant peşinde

 

YENİ MESAJ / DETAY HABER

 

Yunanistan Başbakanı Miçotakis, sonunda Türkiye ile 27 Kasım 2019'da Akdeniz'de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Anlaşması imzalayan Libya'nın yolunu tuttu.  Türkiye-Libya Anlaşması, Yunanistan'ı adeta şoka sokmuştu. 

Yunanistan Hükümet Sözcüsü Aristotelia Peloni, geçen hafta düzenlediği basın toplantısında, ziyaretin amacını "Libya ile ilişkileri yeniden tesis etmek ve Atina'nın jeostratejik çıkarlarını korumak" olarak açıklamıştı. Yunan basını da ziyaretten günler öncesinde Miçotakis ile Trablus'ta kurulan yeni geçiş hükümetinin başbakanı Abdülhamit Dibeybe ile telefonda konuştuğunu yazmıştı. Bu telefon konuşması ve ziyaret, Libya'da Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde birlik hükümetinin oluşturulmasının ardından Yunanistan-Libya ilişkilerinde yeni bir döneme işaret ediyor.

 

Karşı cephelerde yer alıyoruz

 

Libya'da 2014'te Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya, Yunanistan ve Fransa'nın da desteğiyle ülkenin doğusunda bazı bölgeleri ele geçiren General Halife Hafter, Türkiye'nin desteklediği Trablus'taki Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne  karşı savaş başlatmıştı. Bu tarihten sonra ülkede Trablus ve Tobruk merkezli iki meclis, iki yönetim, iki askeri güç ve hatta iki merkez bankası çalışmaya başladı. 27 Kasım 2019'da Türkiye, Birleşmiş Milletler'in meşru kabul ettiği Ulusal Mutabakat Hükümeti'yle askeri işbirliği ve deniz yetki alanları anlaşması imzaladı.

Bu anlaşmaya Yunanistan, Akdeniz'deki çıkarlarına ters olduğu gerekçesiyle karşı çıktı. İç savaşta Halife Hafter'i destekleyen Atina hükümeti, Libya'nın Atina Büyükelçisi Muhammed Yunus Menfi'yi 'persona non grata' yani 'istenmeyen kişi' ilan ederek ülkeden çıkardı. Hafter de Ocak 2020'de Atina'ya giderek Miçotakis'le bir araya geldi. Ankara ile Trablus arasındaki hem deniz yetki alanları hem de askeri anlaşmalara, Yunanistan'la birlikte Doğu Akdeniz konusunda yakın işbirliği içinde olduğu Fransa, Mısır ve Kıbrıs Rum Kesimi de karşı çıktı.

Bu sırada Hafter büyük oranda ilerlemiş ve Trablus'u hedef alan saldırılarına başlamıştı.

 

Türkiye savaş meydanında

 

Türkiye'nin verdiği askeri destekle birlikte Trablus'taki Ulusal Mutabakat Hükümeti güç kazandı ve Hafter bir süre sonra geri çekildi. İki taraf arasında Birleşmiş Milletler'in devreye girmesiyle yaz aylarında başlayan ateşkes, Ekim 2020'de kağıda dökülerek resmiyet kazandı. İki taraftan hem askeri hem de siyasi temsilciler bir araya gelerek ateşkesin devam etmesi, petrol ve doğalgaz sahalarının açılması, 24 Aralık 2021'de de ülke genelinde seçimlere gidilmesi için uzlaştı. Şubat ayı başında, ülkenin birçok kesiminden temsilcilerin yer aldığı Libya Ulusal Diyalog Forumu üyeleri, geçiş sürecinde ülkeyi yönetecek olan Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı ve Başkanlık Konseyi'ni seçti.

Buna göre Başbakan Abdülhamit Dibeybe olurken, Başkanlık Konseyi Başkanı da Aralık 2020'de Atina'dan ülkesine gönderilen eski büyükelçi Muhammed Yunus Menfi oldu. Miçotakis 6 Nisan'da Trablus'ta Dibeybe ve geçen yıl kovduğu Menfi ile görüştü! 

 

Menfi'nin ilginç ziyaret trafiği

 

24 Mart'ta Menfi, Paris'e giderek kısa bir süre öncesine kadar Hafter'in destekçilerinden olan Fransa Cumhurbaşkanı Macron'la bir araya geldi. Fransa dönüşü Menfi önce Mısır'a ardından da Türkiye'ye giderek Cumhurbaşkanları Abdulfettah Sisi ve Recep Tayyip Erdoğan'la görüştü. Bir hafta sonrasında Fransa, 2014'ten bu yana kapalı olan Trablus'taki büyükelçiliğini yeniden açtı ve Tunus'tan görevine devam eden Libya Büyükelçiliği personeli Trablus'a giderek göreve başladı. Fransa'nın bu adımını Yunanistan ve Malta da takip ediyor. Geçen hafta sonu AB Konseyi Başkanı Charles Michel Trablus'taydı. Michel, geçiş döneminde Avrupa Birliği (AB) ile yapılacak ticari ve siyasi işbirliğini Menfi ve Dibeybe ile görüştü. Michel, seçim süreci, Covid-19 salgınıyla mücadele ve göç krizinde yeni hükümete destek vereceğini açıkladı ve ülkedeki yabancı askerlerin çekilmesi çağrısı yaptı.
 

Yabancı askerler çekilmedi

 

Geçen yıl 23 Ekim'de imzalanan ateşkes anlaşmasının şartlarından biri de üç ay içinde, yani Ocak sonuna kadar Türk askerleri dahil yabancı savaşçıların çekilmesiydi ancak henüz çekilme gerçekleşmedi. Ülkede Türkiye'nin danışmanlık ve eğitim görevi yürüttüğünü açıkladığı Türk askerleriyle birlikte, Hafter'e destek veren Birleşik Arap Emirlikleri'nin maddi desteğiyle gönderilen Rus Wagner grubunun paralı askerleri var. Hafter'e destek veren Mısır'ın da Sudan ve Çad'dan ülkeye giden paralı askerlerin geçişine destek verdiği biliniyor. Bu arada Libya'ya sadece Tunus, Mısır ve Türkiye'den uçuşlar devam ediyor. Libyalı havayolu şirketlerinin sürdürdüğü uçuşlarda Avrupa hava sahasının kullanılması ise yasak…