Yolcular o uçağa binmeyi reddediyor

RECEP BAHAR/ HABER ANALİZ

Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'daki Bole Uluslararası Havaalanı'ndan Kenya'nın başkenti Nairobi'deki Jomo Kenyatta Havalimanı'na sefer düzenleyen Etiyopya Havayolları'na ait ET 302 sefer sayılı Boeing 737 Max 8 yolcu uçağının kalkıştan 6 dakika sonra Addis Ababa'nın 50 kilometre güneyinde Debre Zeit bölgesine düşmesinin yankıları sürüyor.

Etiyopya Havayolları, elinde bulunan 4 adet Boeing 737 Max 8 uçağın seferlerini durdurdu. Çin Sivil Havacılık İdaresi de Etiyopya'daki kaza sonrası Boeing 737 Max 8 yolcu uçağı kullanan yerel firmalara uçakların uçuşlarını geçici olarak durdurması talimatı verdi.

Söz konusu modelden THY'de de 3 adet bulunuyor. THY, şu an itibariyle herhangi bir önlem alma gereği duymadı. Boeing, söz konusu uçaktan 350 teslimat gerçekleştirdi. Ancak şirketin sipariş listesinde bu modelden 5 bini aşkın uçak bulunuyor!

Yolcular binmekten kaçıyor

Öte yandan kaza sonrasında sosyal medyada ve seyahat bloglarında binlerce kişi 737 Max 8 uçaklarıyla uçmayacaklarını belirtti. Çok sayıda yolcu da bu uçaklarla yapılacak uçuşlardaki biletlerini başka uçuşlarla değiştirdiğini kaydetti.

Önde gelen havacılık web sitesi "airliners.net"te yer alan uzman yorumlarına göre de bu uçakların dünya genelinde uçuştan men edilmesi gerektiğine işaret edildi. Bu arada bazı çok uluslu şirketlerin çalışanlarına bu uçaklara binmeme notu gönderdiği de ifade ediliyor.

Kazanın sebebi kontrol yazılımı olabilir

Boeing, Avrupalı rakibi Airbus'ın orta mesafede daha verimli yakıt kullanan A321 model güncellemesine karşı geliştirdiği 737 Max modellerinde, uçak motorunu daha etkin hale getirmek için daha büyük bir motor inşa etmişti. Yeni motorun idaresi için de yeni bir uçuş kontrol yazılımı geliştirilmişti.

Söz konusu yazılımın 'kontrol yasası' adı verilen otomatik pilot aktifken pilotların müdahalesini devre dışı bırakan bir sistem içerdiği biliniyor. Kazanın 737 Max 8'lerin uçuş kontrol yazılımındaki pilot kontrolünü devre dışı bırakan bu özellikten kaynaklanmış olabileceği ihtimali üzerinde duruluyor.

Endonezya'da yaşanan kaza sonrası 737 Max'in bu özelliğiyle ilgili pilotların daha fazla bilgilendirilmesi gereğine vurgu yapılmış, pilotlara bu konuda kurslar verilmişti. Etiyopya Havayolları pilotlarının söz konusu kursları alıp almadığı bilinmiyor.

Etiyopya'da ulusal yas

Devlet şirketi olan Etiyopya Havayollarına ait uçağın düşmesinin ardından ülkede bir günlük ulusal yas ilan edildi. Birleşmiş Milletler'den (BM) yapılan açıklamada da uçağın düşmesi sonucu uçakta bulunan BM'nin 19 personelinin yaşamını yitirdiği kaydedildi.

Uçaktaki 150 yolcunun 35 ülkeden olduğu duyuruldu. Uçakta 32 Kenya ve 9 Etiyopya vatandaşının yanı sıra 18 Kanada, 8 Çin, 8 ABD, 8 İtalya, 7 Fransa, 7 İngiltere, 6 Mısır, 5 Alman, 4 Hindistan, 4 Slovakya, 3 Avusturya, 3 Rusya, 3 İsveç, 2 İsrail, 2 Fas, 2 Polonya, 2 İspanya, 1 Belçika, 1 Cibuti, 1 Endonezya, 1 İrlanda, 1 Mozambik, 1 Nepal, 1 Nijerya, 1 Norveç, 1 Ruanda, 1 Suudi Arabistan, 1 Sırbistan, 1 Somali, 1 Sudan, 1 Togo, 1 Uganda, 1 Yemen vatandaşı ve BM pasaportu taşıyan yolcu bulunuyordu.