Türkiye'de acil fay yasası çıkmalı

Diyarbakır'ın Lice ilçesinde 6 Eylül 1975 tarihinde meydana gelen depremin 48'inci yıl dönümü nedeniyle Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) Diyarbakır şubesi, deprem riskine dikkat çekmek amacıyla bir basın toplantısı düzenledi. 48 yıl önce Lice fay hattındaki kırılma sonucu meydana gelen Lice depreminde 2 bin 385 kişi yaşamını yitirmişti. 8 bin 149 bina yıkıldığı depremde, 20 bine yakın bina ise ağır hasar görmüştü. Toplantıda ilk sözü alan JMO Şube Başkanı Dicle Barç, AFAD tarafından 2019 yılında hazırlanan Türkiye Deprem Tehlike Haritası'na göre, Diyarbakır il merkezi ve kuzey ilçelerinin deprem riski altında olduğunu söyledi. Diyarbakır çevresindeki fayların kent üzerinde büyük tehdit oluşturduğunu kaydeden Barç, "Birkaç milyon yıldan bu yana devam eden deprem etkinliği, birkaç milyon yıl daha etkinliğini sürdürecektir. Bu nedenle bu gerçek hiçbir zaman göz ardı edilmemelidir" dedi.

18 kent aktif fay üzerinde

Türkiye'deki 18 kentin aktif fayların üzerinde olduğunu vurgulayan Barç, Fay Yasası'nın bir an önce çıkarılması çağrısı yaptı. 18 kentte 100 bin binanın risk altında oluğunu ifade eden Barç, "2012 yılında MTA Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan Türkiye Diri Fay Haritası baz alındığında, 18 kent merkezinin, 80'i aşkın ilçenin ve 502'yi aşkın köyünde 100 bini aşkın binanın doğrudan aktif fay zonları üzerinde yer aldığı belirlenmiştir. Belirlenen diri fayların üreteceği deprem büyüklükleri de dikkate alınarak yerleşim yerlerinin bu faylar üzerinde yapılması engellenmelidir. Bu amaçla 'Fay Yasası' çıkarılmalıdır" diye konuştu.

Fay üzerindeki bina ayakta kalamaz

JMO Şube İkinci Başkanı Dr. Mehmet Şefik İmamoğlu ise yasayla fayların karakterlerinin belirlenerek, ona göre önlem alınabileceğini söyledi. Yasanın acilen çıkarılması gerektiğini kaydeden İmamoğlu, "Her bir fayın iki tarafındaki bloklarının durumuna göre, kenar kısımlarında bazı buruşukluklar meydana getirebiliyor. Bazen tek kırık hatta giderken, bazen 200-300 metrelik genişlikte geçebiliyor. Onların tespit edilmesi lazım. Ciddi bir yüzey araştırması yapılırsa tespit edilebiliyor. 18 şehir bu kırık fayların direk içinden geçtiği şehirlerdir. İstediğiniz kadar sağlıklı bina yapın, eğer kırık fayın geçeceği noktada yaparsanız, binayı alır parçalar. Şehir içlerinden geçen aktif fayların belirlenmesi lazım. Belirlendikten sonra, onun karakterine uygun olarak, etkileyebileceği bölge tespit edilip, oraların mutlak sonra surette yapılaşmaya açılmaması lazım. Park veya bahçe olarak kullanılabilir" diye konuştu.