Trump'tan Filistin'e tuzak

RECEP BAHAR/DETAY HABER

 

ABD Başkanı Donald Trump, 20 Ocak 2017'de başkanlık koltuğuna oturduktan bu yana İsrail adına 4 önemli karara imza attı.

Bunlardan kuşkusuz en önemlisi geçen yıl Mayıs ayında ABD'nin Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşımasıydı. Bu karar doğrudan Filistin'e vurulmuş bir darbeydi. Trump; Obama yönetiminin İran ile yaptığı 'nükleer anlaşma'yı çöp sepetine atarak ve İran devrim Muhafızları'nı 'terör örgütü' listesine sokarak, İsrail Başbakanı Netanyahu'nun 5. kez seçimleri kazanmasının önünü açtı.

Ayrıca Washington, geçen ay Birleşmiş Mileltler'in kararlarını hiçe sayarak, Suriye'ye ait Golan Tepeleri'nin İsrail adına tescil etti. Peki, İsrail adına bu kadar önemli kararlara imza atan Trump, bunarın karşılığında Netanyahu'dan bir şey istemeyecek mi? Evet, isteyecek...

Trump'ın İsrail'den onaylamasını istediği planın adı Yeni Orta Doğu Planı... Bu planı hazırlayan ekibin başı ise Trump'ın Yahudi olan damadı Jareed Kushner. Kushner'in mini ekibi içinde ABD'nin İsrail Büyükelçisi David Friedman ile Uluslararası Müzakereler Özel Temsilcisi Jason Greenblatt yer alıyor. Ekip yaklaşık iki yıldır plan üzerinde çalışıyor. 

 

Filistin devleti kurulmayacak

 

Söz konusu plan henüz kamuoyu ile paylaşılmadı ancak Washington Post gazetesinde Pazartesi günü yer alan bir haber, Trump'ın 'yüzyılın anlaşması' olarak adlandırılan Ortadoğu barış planının, Filistinlilerin gündelik hayatına birtakım iyileştirmeler getirmekle birlikte bağımsız bir Filistin devleti kurulmasını önermediğini kaydetti.

Zaten süreci takip eden uzmanlar planın ekonomik meselelere odaklandığını ve Filistin'in ekonomik gücünü artırmayı amaçladığını kaydediyor. Filistin'e devlet statüsü sağlamayan plan ayrıca din, inanç ve ibadet özgürlüğü ile hukuki eşitlik gibi temel hak ve özgürlükler konusunda bazı güvenceler getirilmesine odaklanıyor.

Plan, İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarındaki egemenliğinin korunmasına da özel önem atfediyor. Arap yetkililer ise, Kushner ve diğer ABD'li yetkililerle konuşmalarında ABD tarafının barış ve ekonomik kalkınma için Arapların İsrail'i tanımasını ve Filistin'in 'bağımsızlığı' yerine 'özerkliğini' öngören bir statükonun varlığının kabul edilmesini şart olarak öne sürdüğünü belirtti.

Arap yetkililer ayrıca Trump yönetiminin izlediği İsrail yanlısı politikaların güvenilir ara bulucu statüsünü sorgulanır kıldığı bir dönemde planın ne kadar başarılı olabileceği konusunda kuşkularını dile getirdi. Filistin yönetimi, Trump'ın Kudüs'ü İsrail devletinin başkenti olarak tanımasının ardından Aralık 2017'de Washington ile tüm temaslarını kesmişti. Dolayısıyla planın başarılı olma şansı ise sıfır!

 

Filistinlilere Sina Çölü layık görülüyor

 

ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail-Filistin meselesinin çözümü konusunda öne sürdüğü, Suudi Arabistan, Birleşik Arapları Emirlikleri (BAE) ve Mısır'ın da destek verdiği belirtilen 'yüzyılın anlaşması' planının, Filistin devletini kurmak için Sina topraklarının bir bölümünün alınmasını öngördüğü ileri sürülüyor.

Planın, Kudüs'ün tamamının İsrail'e bırakılması ve Batı Şeria'daki yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinin büyük bölümünün varlığını sürdürmesi gibi Filistinlilerin aleyhine maddeler içerdiği de belirtiliyor. İsrail tarafından yerlerinden edilen 6 milyona yakın Filistinli mültecinin geri dönüş hakkı konusuna yer verilmediği kaydedilen planda, Filistin tarafına bazı maddi yardımlar ile Kudüs'ün kenar mahallelerinden birinin başkent olarak önerildiği ifade ediliyor.

 

Avrupalı liderler plana karşı çıktı

 

Bir grup Avrupalı eski devlet başkanı, başbakan ve bakan yayımladıkları mektupla Avrupa Birliği'ni (AB) İsrail-Filistin sorununa çözümde 'uluslararası hukukun ilkelerine saygı gösteren bir planı teşvik etmeye' ve ABD'nin açıklamaya hazırlandığı yeni Orta Doğu Planı'nı reddetmeye çağırdı.

İngiliz The Guardian gazetesinde ortak mektup yayımlayan 37 eski devlet başkanı, başbakan ve bakan, Donald Trump yönetiminin Filistin konusundaki tek yanlı politikasını kınadı.
 

Mektupta şunlar kaydedildi: "Avrupa bu standartları karşılamayan her planı reddetmelidir. Filistin devletini egemenliği, toprak sürekliliği ve ekonomik yaşayabilirliği olmayan bir varlığa indirgemek daha önce başarısızlığa uğrayan barış çabalarını tamamen yıkacaktır, iki devletli çözüm seçeneğinin çöküşünü hızlandıracaktır ve hem İsrailliler hem de Filistinliler için kalıcı barış davasına ölümcül zarar verecektir."

Mektuba imza atanlar arasında Eski İrlanda Cumhurbaşkanı Mary Robinson, Eski İsveç Başbakanı Carl Bildt, Eski İtalya Başbakanı Massimo d'Alema, Eski Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Marc Ayrault, Eski Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel da yer aldı.