Tarımda rekor enflasyon

EYÜP KABİL / DETAY HABER

Tarımsal girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE), haziranda yıllık bazda yüzde 134.96, aylık yüzde 7.92 artış göstererek yeni bir rekora imza attı. Türkiye İstatistik Kurumu, haziran ayına ilişkin Tarım-GFE verilerini açıkladı. Buna göre, endeks haziranda bir önceki aya kıyasla yüzde 7.92, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 134.96, geçen yılın aralık ayına kıyasla yüzde 81.07 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 70.89 arttı. Ana gruplarda, bir önceki aya göre tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 4.57, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 8.33 artış gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayına göre tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 72.3, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 145.32 yükseliş kayıtlara geçti.

Gübrede fiyat yüzde 234 arttı

Yıllık Tarım-GFE'ye göre 7 alt grup daha düşük, 4 alt grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık artışın düşük olduğu alt gruplar yüzde 31.88 ile veteriner harcamaları, yüzde 46.04 ile tohum ve dikim materyali oldu. Yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise yüzde 233.89 ile gübre ve toprak geliştiriciler, yüzde 228.03 ile enerji ve yağlar olarak öne çıktı. Aylık Tarım-GFE'ye göre 10 alt grupta daha düşük, 1 alt grupta daha yüksek değişim görüldü. Aylık artışın düşük olduğu alt gruplar yüzde 0.13 ile veteriner harcamaları, yüzde 0.5 ile tohum ve dikim materyali oldu. Aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise yüzde 20.71 ile enerji ve yağlar, yüzde 7.26 ile hayvan yemi olarak dikkati çekti. Bir önceki aya göre azalış gösteren tek alt grup ise yüzde 0.27 ile makine bakım masrafları olarak kaydedildi.

Erdoğan'ın açıkladığı fiyatlar, enflasyonun altında kaldı

Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada "Tarımda girdi fiyatları durdurulamıyor. TÜİK'e göre Haziran'daki artış yıllık yüzde 134.96, aylık yüzde 7.92. Fiyatı yüzde 100'ün üzerinde artan girdiler: gübre yüzde 233,89, mazot/enerji yüzde 228.03, hayvan yemi yüzde 145.70, bina bakım masrafları yüzde 144.31, ahır inşaatı yüzde 105.54, zirai ilaçlar yüzde 100.68. TÜİK'in 'iyimser' girdi fiyatlarına göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı buğday, arpa, fındık, üzüm fiyatları ile çiftçi zararda" ifadelerini kullandı.

Öte yandan geçen yıl Temmuz ayında hallerde ortalama 2.1 TL olan patatesin 2022 Temmuz ortalaması yüzde 329 artış ile 9 TL'nin üzerinde gerçekleştiğini kaydeden Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, geçen yıl hallerde ortalama 1.55 TL seviyesindeki kuru soğan fiyatının bu yılın Temmuz ayında yüzde 352 artışla 7 TL'nin üzerinde bir fiyatı gördüğüne dikkat çekti.

Girdi fiyatlarındaki artış, raflara da yansıyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) geçtiğimiz hafta Temmuz ayına ilişkin enflasyon verilerini açıklamış, gıda enflasyonu aylık bazda yüzde 3.15 artarken, yıllık bazda yüzde 94.65'e yükselmişti. Oysa, tarım girdi fiyatlarındaki yükseliş durdurulamadığı sürece gıda enflasyonunun da yükselmeye devam edeceği bilinen bir gerçek.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar Ağustos başında yaptığı açıklamada, Temmuz ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının 9 kata yaklaştığını belirtmişti. Bayraktar şunları söylemişti: "Girdi fiyatlarındaki artışlar raflarda fiyatları yükseltiyor. Üretici maliyetlerini düşürmeden tüketicilerin de ucuz gıdaya ulaşması zorlaşıyor. Girdi fiyatları üretim sezonu boyunca var olan yüksek seviyesini sürdürüyor. Yüksek fiyatlar yeni üretim sezonuna hazırlanacak çiftçilerimizi düşündürüyor. Üreticilerimize verilecek destek, aynı zamanda tüketiciye verilecek destektir. Üreticilerimizi destekleyerek, moralini yüksek tutalım. Üretimden kopmasına izin vermeyelim. Temmuz ayında fiyatı en fazla artan ürün üreticide kuru soğan oldu."