Sürmene'de çevre felaketi

Temmuz ayında yüzlerce vatandaşımızın 'kirli su' nedeniyle ishale yakalandığı Trabzon'un Sürmene İlçesi'nde bu kez 'çöp depolama tesisi" tehlike saçıyor

Süleyman İNCİ / SÜRMENE

Trabzon'un Sürmene ilçesine bağlı Kutlular beldesinde yapılan ve bugüne kadar 'olması gereken' hiçbir standarda dikkat edilmeyen tesis çevreyi kirletmeye devam ediyor. Teknik olarak "Katı Atıkları Düzenli Depolama Tesisi" olarak adlandırılan çöplükten adeta dere gibi akan pis sular, bölgede hayatı çekilmez hale getirdi. Kırmızı benekli doğal alabalıkların ölümüne yol açan kirliliğin sebebi olarak gösterilen çöplük yüzünden yöre halkı yüzlerce kez protesto eylemi yaptı. Üç köyün ortasına yapılan tesisten yayılan koku sebebiyle köylüler evlerinden dışarıya çıkamıyor. Özellikle yağmurlu havalarda, atık sular hiçbir artmaya tabi tutulmadan yollara, tarlalara ve dereye bırakılıyor. Çöp tesisinin arıtılmamış suyu, 2007 Temmuz ayından beri köyün içinden denize doğru akıtılıyor. Yetkililer denetime geleceklerini erkenden haber verdikleri için, çöplüğün çevresine gülsuyu püskürtülerek koku geçici olarak gideriliyor. Denetim bitince koku geri geliyor ve pencereler sıkı sıkı kapatılıyor!

Çevre faciası yaşandıSon olarak, çöp sularının arıtıldığı iddia edilen iki havuzun duvarları yıkılınca büyük bir çevre faciası daha yaşandı. Aktarma istasyonlarında toplanan katı atıkların düzenli depolama tesisinde noktalanan yolculukları için uzun bir çalışma yapıldı. Ancak, yapılacak çöplük ile ortaya çıkacak sorunlar yöre halkından gizlendi. Süresi geçmiş ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) raporları ile işe devam edildi. Standartlara uygun yapılmayan inşaatların faturası ise yavaş yavaş ortaya çıkıyor. Trabzon ve Rize İli Yerel Yönetimleri Katı Atık Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği (TRABRİKAB) tarafından yürütülen 1.5 milyon metreküp kapasiteli katı atık projesi sahilden kuş uçuşu 3.5 km uzaklıkta bulunuyor.

Uygulama sözleşmeden çok farklıGünde ortalama 600 ton atık taşınan tesiste, daha fazla çöp dökümünü sağlamak için yönergelerin aksine uygulamalara da imza atılıyor. 30 santimetre çöp dökülmesinden sonra sıkıştırılan katı atıkların, gün bitiminde kalınlığı yaklaşık 150 milimetre toprak ile örtülerek kapatılması gerekiyor. Ancak bugüne kadar hiçbir gün yapılmadığı kaydedilerek, istenilen yerden yapılacak tabaka ölçümleriyle bunun gerçek durumunun ortaya çıkacağı belirtiliyor. Bölge halkı, bazen 3 metre yüksekliğinde çöp yığıldığını ve toprak kullanılmadığını dile getirerek tesiste inceleme yapılmasını istiyor.

Çöp suyu, her yeri tehdit ediyorDepolama sahasında çöp dökümünün yapıldığı bölgeye yağan yağmur suları ve depolanan katı atıkların sızıntı suları tarlalardan dere ve denize kadar her yeri tehdit ediyor. Dengeleme havuzuna alınan çöp sızıntı suyunun, iki aşamalı (biyolojik ve fiziksel) arıtma ünitelerinden geçirilerek arıtıldığı iddia ediliyor. Yağmuru fırsat bilerek havuzlardan araziye ve yollara salıverilen atık çöp suyu dere ve denizin yanı sıra doğal hayatı da tehdit ediyor. 120 metreküp/gün kapasiteli havuzlarda kısa bir süre önce meydana gelen çökme, felaketin boyutlarını gözler önüne serdi. Duvarları patlayarak yıkılan havuzlardaki pis sular da çevreye yayıldı. Tehlike ise katlandı.