Referandum ihracatın hızını kesti

RECEP BAHAR/İSTANBUL
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Nisan ayı ihracatı Nisan 2016'ya göre yüzde 4 artışla 11 milyar 866 milyon dolar oldu. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracat rakamlarına ilişkin yaptığı değerlendirmede, Nisan ayının takvim etkisinin negatif olduğu aylardan biri olduğuna işaret ederek, "İhracat artışımız ortalamanın altında gerçekleşti. Ayrıca Nisan ayının ilk yarısında Türkiye'nin referandum gündemine kilitlenmesi de ihracat artışımızı sınırlandıran bir başka unsur oldu" dedi.
Hazırgiyimde sıkıntı sürüyor
Nisan ayında ihracatın sektörel yapısına bakıldığında, genel ihracat artışına en güçlü desteği 1 milyar 22 milyon dolarla çelik, 2 milyar 299 milyon dolarla otomotiv, 449 milyon dolarla madencilik ve 347.6 milyon dolarla mücevher sektörleri verdi. Nisan ayında çelik sektörü ihracatı hammadde fiyatlarındaki artışın da etkisiyle 326 milyon dolar artış göstererek sanayi sektörleri arasındaki oransal bazda en güçlü artışı kaydetti. Otomotiv ihracatı 253 milyon dolar, madencilik sektörü ihracatı 112 milyon dolar ve mücevher sektörü de 100 milyon dolar artış kaydetti. Tarım sektörü ihracatı ise yüzde 1.3 düşüş gösterdi. Diğer taraftan, Nisan ayında hazırgiyim sektörü ihracatının baz etkisi sebebiyle yüzde 11.1'lik kayıp yaşaması, ihracat artışını sınırlayıcı etki yarattı. Hazırgiyim ihracatı 1 milyon 522 milyon dolardan 1 milyon 352 milyon dolara indi.
En yüksek katkı otomotivden
Yılın ilk dört ayına bakıldığında, son yıllarda sürekli olarak görüldüğü üzere otomotiv sektörü, yine ihracata en yüksek katkıyı sunan sektör oldu. Bu dönemde yakalanan 4.5 milyar dolarlık ihracat artışının 1.7 milyar dolarlık kısmı tek başına otomotiv sektöründen geldi. Otomotivin ardından en yüksek ihracat artışı petrol ve hammadde fiyatlarındaki artışın etkisiyle çelik ve kimyevi maddeler ve mamulleri sektörlerinde yaşandı. Bu dönemde çelik ihracatı yüzde 43 artışla 4 milyar dolara çıkarken, kimyevi maddeler ve mamulleri sektöründeki ihracat ise yüzde 17 artışla 5.3 milyar dolar seviyesine yükseldi. Nisan ayında olduğu gibi ilk dört aylık dönemde de Hazır Giyim sektörümüzün ihracatı geriledi.
Doğu'da kıpırdanma var
Nisan ayında Şırnak, Hakkari ve Van'ın ihracatları sırasıyla yüzde 19.8, yüzde 65.4 ve yüzde 109.5 artış kaydetti. TİM Başkanı Büyükekşi, "Bölgemizde huzurun tesis edilmesiyle birlikte ekonomik aktivitenin hızlanıyor olması ve bunun ihracatımızı da artırıcı etki yaratması bizler açısından son derece önemli" diye konuştu.

Rusya'nın yaptırım inadı sürüyor

TİM'in ihracat verileri analiz edildiğinde Rusya'nın 24 Kasım 2015 yılındaki 'uçak krizi' sonrasında Türkiye'ye uyguladığı yaptırımların devam ettiği ortaya çıkıyor. Nitekim Rusya'ya ihracat artışı ağır aksak, adeta milim milim artıyor. Bu ülkeye ihracat artışı Nisan 2017'de Nisan 2016'ya göre sadece yüzde 5.4 ile oldu. Oysa uçak krizi nedeniyle geçen yıl Nisan ayında Rusya'ya doğru dürüst ihracat yapılamamıştı. Nisan 2017'de Rusya Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı 19. ülke konumundaydı. Nisan 2016'da ise Rusya'nın sıralaması 20.'lik idi. Arada pek bir fark yok? Oysa Rusya'ya 2014 yılının ilk 4 ayında 1 milyar 981 milyon dolar, 2015 yılının ilk 4 ayında 1 milyar 257 milyon dolar ihracat yapılmıştı. Rusya, 2014'te Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı 6. ülke; 2015 yılında ise 8. ülke konumundaydı. Uçak krizinin akabinde 2016 yılının ilk 4 ayında Rusya'ya ihracat 523.3 milyon dolara geriledi. 2017 yılının ilk 4 ayında bu rakam 677.3 milyon dolara ulaştı. Söz konusu rakam 2014 ve 2015 yıllarının oldukça gerisinde kalıyor. Türk yetkililerin Rus muhataplarıyla görüşmelerinde bu verileri masaya yatırması bekleniyor. Bu bağlamda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 3 Mayıs'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Soçi'de kritik önemi haiz bir görüşme yapacak.

Nisan ayı ihracatının şifreleri

* Nisan ayında Türkiye'nin en önemli ticaret partneri AB'ye ihracat yüzde 3.2 arttı. Yılbaşından bu yana AB'ye ihracat yaklaşık 2.1 milyar dolar artış gösterdi.
* Kuzey Amerika'ya (Ağırlıklı olarak ABD) ihracat yüzde 28.7 gibi çok güçlü bir artış yakaladı. Bu artışta ABD'ye olan ihracatın yüzde 26.7 artması etkili oldu.
* Nisan'da Ortadoğu ülkelerine ihracat ise Irak'a olan ihracatın toparlanmasıyla birlikte yüzde 8.5 artış kaydetti. Irak'a ihracat Nisan ayında yüzde 22.8 ile güçlü bir şekilde artmaya devam etti.
* Yılbaşından bu yana ihracatın azaldığı Afrika ülkelerinde Nisan ayında da yüzde 5.8 ihracat kaybı yaşandı.
* Nisanda en yüksek artış yüzde 351 ile Malta'ya oldu.
* Çin'e ihracat Nisan ayında da yüzde 38.3 ile artışını sürdürdü.
* Nisan ayında 47 ilin ihracatı artarken, 33 ilin ihracatında ise gerileme yaşandı. Artış yaşayan iller arasında en dikkat çekici gelişme Sakarya ilinde yaşandı. Önemli otomotiv ihracatçısı illerden olan Sakarya'nın ihracatı nisan ayında yüzde 179.3 artış kaydetti.