Ramazan bayramı ve bayram gecesi

Bayram geceleri ibadetle geçirilmesi gereken seçilmiş faziletli gecelerdendir. Hadis-i şerifte buyuruluyor ki: "Kim Ramazan ve Kurban bayramının gecesini ihyâ ederse, kalplerin öleceği gün, onun kalbi ölmez." (Taberânî, el-Mu'cemu'l-Kebîr ve'l-Evsat'ta).Bu gece sabah olmadan önce yapılması gereken son bir görev vardır. Fıtır sadakasını da bayram sabahından sonraya bırakmamalıdır. Ramazan ayı içinde de fıtır sadakası verilebilir. Fitre, Ramazan bayramının birinci günü sabahı, fecrin doğuşundan itibaren vâcib olur.  Fıtır sadakası (fitre) Ramazan ayının sonuna yetişen ve aslî ihtiyaçlarından başka en az nisab miktarı bir mala sâhip bulunan her Müslümanın vermesi gereken vâcib bir sadakadır. Fıtır sadakası (fitre), insanın yaradılışına bir şükür olmak üzere sevab kazanmak kasdıyla verdiği sadaka demektir. Fitre, orucun kabûlüne, ölüm sekeratından ve kabir azâbından kurtuluşa bir vesiledir.Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem, fitreyi oruçlu iken sâdır olan lüzumsuz söz ve sövme gibi günahlar için bir temizlik; ayrıca yoksullar için de bir yiyecek olması için takdir etmiştir. (Ebû Dâvud, no. 1609 ve İbn Mâce, no. 1827).Nisab miktarı malı olan bir Müslüman, hem kendisi için, hem fakir olan çocukları için, hem de hizmetçisi için fitre verir.Fitre sadakası için buğday, arpa, üzüm ve hurma birer değişmez ölçüdür. Çünkü bunlardan maksad, fakirin bir günlük ihtiyacını gidermektir. O da bunlarla karşılanır. Eğer belli bir para ölçü olarak gösterilmiş olsaydı, bu gaye elde edilemezdi. Çünkü yiyeceklerin fiyatı zaman zaman değişmekte olduğundan, o belli para bazı yıllar bu maksadı karşılar ve bazen da karşılayamazdı. Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem, bu sadakayı, bir ölçek hurma yahut bir ölçek arpa, yahut yarım ölçek buğday olarak, her hür veya köle, her erkek veya kadın, her küçük veya büyük üzerine takdir etmiştir. Ali radiyallahu anh, (Kûfe'ye) gelip de fiyatları ucuz görünce, "Allah, size geniş imkanlar bahşetti; onun için artık her şeyden bir ölçek verseniz daha iyi olur" dedi.  (Ebû Dâvud, no. 1622 ve Nesâî, zekât 36, V, 50-51; 40, V, 52).Ramazan bayramı günü insanlar tarafından bayram ilan edilmiş bir gün değildir. Bizzat Cenab-ı Hakk Ramazan ayının ardından Şevval ayının ilk gününü inananlar için bayram kılmıştır. İmam Rıza (a.s.) şöyle buyuruyor: "Ramazan ayının bittiği gün neden bayram olarak karar kılınmıştır, diye sorulacak olursa şöyle cevap verilir: Müslümanların toplanabilecekleri bir günün olması içindir. Allah'a yönelmeleri, onlara vermiş olduğu lutuf ve minnetine hamd etmeleri içindir. O gün bayram, toplanma, iftar edildiği (artık yemek yenildiği), fıtır zekâtının verildiği, Allah'a ağlayarak yaklaşılan bir gündür. O gün, yılın ve yeme-içmenin helal olduğu ilk gündür. Çünkü, Ramazan ayı (yılın ilki bilenler için bu) yılın ilk ayıdır. Dolayısıyla, Allah insanlar için bugünün toplanma (bayram) olmasını o günde de Allah'ı hamd edip övmelerini istiyor.Bu namazda tekbir neden diğer namazlardan farklıdır, diye soracak olursa şöyle cevap verilir: Tekbir, Allah'ı büyük bilip, hidayet edip afiyet verdiğinden dolayı anmaktır. Nitekim, yüce Rabbimiz şöyle buyuruyor: 'Bu da sayıyı tamamlamanız, Allah'ın size doğru yolu göstermesine karşılık O'nu ululamanız içindir. Böylece O'na şükretmiş olabilirsiniz.' (Bakara, 185)." (Prof. Dr. Haydar Baş, İmam Rıza, s.347).Peygamber Efendimiz ise bir hadis-i şerifinde şöyle buyuruyor: "Ramazan bayramı olduğu zaman, melekler yolların başlarını tutup şöyle seslenirler: 'Ey Müslümanlar topluluğu, haydi erkenden gidin, acele edin! Cömert olan Rabbinize koşun. O, hayır dağıtıyor, bolca sevap yağdırıyor. Gece namazla emrolundunuz, yerine getirdiniz, gündüz oruçla emrolundunuz, oruç tuttunuz! Böylece Rabbinize itaat etmiş oldunuz, haydi şimdi ödüllerinizi alın.' Namazı kılıp dışarıya çıktıklarında ise bir münâdi şöyle seslenir: Biliniz ki, Rabbiniz sizleri bağışlamıştır. Haydi doğru evlerinize (büyük bir sevinç ile) dönünüz! Bugün ödül günüdür. Bugüne semâda da ödül günü derler." (Taberânî, el-Mu'cemu'l-Kebîr'de).. Tüm inananların; Ehl-i Beyt aşıklarının, Ehl-i Beyt yüzüsuyu hürmetine bayramı mübarek olsun.