Panik Sinyali mi? 100 bin dolar üzeri işlemlere yeni kural

Türkiye ekonomisi iyiye gitmiyor. Bloomberg verilerine göre Türk lirası, Arjantin pesosundan sonra son bir yılda yüzde 25 değer kaybıyla gelişmekte olan ülkeler arasında en çok değer kaybeden para birimi olarak ikinci geliyor.

Türk lirasına olan güven kaybı kendini döviz alımlarındaki artış olarak gösteriyor. Bu kapsamda yurtiçi yerleşikler tarafından bu yıl 20 milyar döviz alımı gerçekleştirildi, bu da toplamda döviz mevduatını 180 milyar dolar gibi rekor bir seviyeye getirdi.

Döviz alımındaki hızlı büyüme üzerine Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bazı yeni düzenlemeler hayata geçirdi. BDDK'nın 21 Mayıs itibariyla devreye giren kararı gereğince gerçek kişiler tarafından yapılan 100 bin dolar üzerindeki döviz alımı işlemleri bir gün gecikmeyle gerçekleşecek.

Kurum tarafından bankalara Pazartesi günü gönderilen yazıda, "finansal piyasaların istikrarlı işleyişi, kredi sisteminin etkin çalışması ve spekülatif işlemlerin önüne geçilmesi" karara gerekçe olarak gösterildi.

Bu uygulama kapsamında 100 bin dolar dövizin TL karşılığı bir gün önce yatırılacak, alınan döviz ilgilinin hesabına ertesi gün geçecek. Döviz satımında ise bekleme süresi olmayacak; satılan dövizin TL karşılığı aynı gün hesaba aktarılacak.

Uluslararası haber ajansı Reuters konuyla ilgili haberinde bu adımın 'TL'nin değerini korumak için sermaye kontrolünün hayata geçirilebileceğine dair endişelerin artmasına' neden olabileceğini söyledi.

 Geçen hafta da Resmi Gazete'de yer alan Cumhurbaşkanı kararıyla, bankalar ile yetkili kuruluşların birbirleri ile yaptıkları ve Hazine'ye yapılan kambiyo işlemleri dışında kambiyo işlemlerinden alınan banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) yüzde 0.1'e yükseltilmişti.

Uzmanlara göre karar çok yanlış

Uzmanlar alınan kararı, Türkiye'nin 'ekonomik problemlerini güven tesis etmek yerine kısa dönemli adımlarla aşılmaya çalıştığının bir göstergesi' olarak değerlendirdi.

Uzmanlara göre, bu ve bunun gibi adımlar, sermaye kontrollerinin ileride daha da artacağına dair kaygıları güçlendirerek risk algısını yükseltiyor. Kararın kayıt dışını artıracağı da ifade ediliyor. '100 bin Dolar alacak olan döviz bürosuna ya da Kapalıçarşı'daki ayaklı borsaya gider' şeklinde konuşan uzmanlar da az değil.

Dövize vergi, kısıt getirmeye başlandığı takdirde, 'yarın Türkiye dövizimize el koyar' endişesinin de besleneceğine dikkat çeken ekonomistler, gerçek kişilerin 100 bin Dolar üzeri döviz alımlarında geciktirme kararını, bir çaresizlik göstergesi ve uluslararası piyasaya panik sinyali yayılması şeklinde değerlendirdi.
BDDK engeli farklı bankalarla çalışılarak aşılabileceğine dikkat çeken uzmanlar, ancak alınan kararın şok etkilerinden Türkiye ekonomisi kaçamaz uyarısında bulunuyor.