Ormanlarımız bu yıl da yanacak mı?

Yaz aylarına giriş yaptığımız şu günlerde Türkiye'nin olası bir orman yangınına ne kadar hazır olduğu da merak konusu. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay'a göre, geçen yıl sadece 15 gün içinde 135 bin hektar orman alanının yandığı yangınlar halkın daha da duyarlı hale gelmesine neden oldu. Türkiye'de orman yangınları ile mücadeleye ayrı bir önemin verildiğini belirten Prof. Dr. Doğanay Tolunay, son yıllarda yangın eylem planlarının kağıt üzerinde kaldığını ve pratikte bu eylem planlarının uygulanmadığını söyledi. Prof. Dr. Tolunay, şunları söyledi: "Ülkemizde 1 Mayıs-1 Kasım tarihleri arası yangın mevsimi olarak tanımlanmıştır ve tüm hazırlıkların yangın mevsimi öncesinde tamamlanması yangınlara hazırlık açısından önemlidir. Ancak araç, gereç ve personel açısından henüz hazır olmadığımız ortadır. Bunlar haricinde özellikle ormanla iç içe olan köy ve mahallelerde bilinçlendirme çalışmaları yapılması, anız yakılmaması konusunda köylülerin uyarılması, tüm ülke genelinde orman yangınlarına dair kamu spotları yayınlanması, belediyelerle ortak yangın söndürme eğitimlerinin yapılması ve telsiz, araç takip sistemi gibi sistemlerin ortaklaştırılması gerekmektedir. Bu konularda bazı girişimler bulunsa da henüz yeterli değildir.''

Araç ve gereç hazır değil

'Orman yangınlarıyla mücadele yangın öncesinde başlar' diyen Prof. Dr. Doğanay Tolunay, öncelikle yangın söndürmede kullanılacak araç, gereç ve donanımların hazır hale getirilmesinin önemine değindi. Orman Genel Müdürlüğü (OGM) tarafından 2022 yılında 20 uçak, 55 helikopter, 8 insansız hava aracı kullanılacağı açıklanmasına rağmen, uçak ve helikopterlerin henüz göreve başlamadığının altını çizen Tolunay, ''Orman Genel Müdürlüğü tarafından 2022 yılında 2270 ilk müdahale aracı, 1065 arozöz, 185 dozer, 263 greyder, 20 uçak, 55 helikopter, 8 insansız hava aracı kullanılacağı açıklandı. Ancak bunlardan uçak ve helikopterler henüz göreve başlamadı. Çünkü helikopter ve uçaklar kiralama yoluyla sağlanmakta ve henüz ihale süreci tamamlanmış değil. Bunların da alınması halinde araç ve gereç sayısının yangınlara müdahale için yeterli olduğu söylenebilir'' dedi. Orman yangınları ile mücadeleyi uçak ve helikopter sayısına indirgemenin de hatalı bir bakış açısı olduğunu belirten Tolunay'a göre, hava filosu orman yangınlarına erken müdahalede yangının büyümesini önlemek açısından şart. Bu nedenle büyüyen yangınlarda yer ekipleri çok daha fazla önem kazanıyor. Fakat, arozözlerde görev yapan ya da doğrudan söndürmede görev alan orman yangın işçisi sayısı ise çok yetersiz.

Yangınla mücadele bütçesi azaltıldı

Öte yandan 2022 yılında yangınla mücadele için OGM'nin kullanacağı bütçe 107 milyon TL. Bbu rakam 2017 ve 2018 bütçelerinde ayrılan payların altında. Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdoğan Atmış ise yangınla mücadele yatırım bütçesinin arttırılması gerekirken aksine azaltılmasına tepki gösterdi. "2022 yılında yangınla mücadele için OGM'nin kullanacağı bütçe 107 milyon TL. Ve bu rakam 2017 ve 2018 bütçelerinde ayrılan payların altında" diyen Prof. Dr. Erdoğan Atmış, şunları kaydetti: "'Orman Genel Müdürlüğü özel bütçesinden orman yangınlarıyla mücadeleye 2017 yılında 152 milyon TL ayrılmışken, bu miktar 2018'de 191 milyon TL'ye çıkarılmıştır. Fakat zaman içinde ülkede yaşanan ekonomik krize bağlı olarak bu bütçe önemli miktarda azaltılmış, 2019 yılında 28 milyon TL, 2020'de 56 milyon TL ve 2021 yılında da 67 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bu yıl yapılacak hazırlığın olağanüstü olması gerekiyordu. Geçen yıl yaklaşık 140 bin hektar yandı 15 günde. Şimdi kurumlara bakılınca normal hazırlıklar varmış gibi görünüyor. Ormancılık politikaları revize edilmeli. Ve bu revize kamu ve doğa yanlısı olmalı. Gönüllülük sistemini işler hale getirmeliler. Ve bu gönüllülerin de ciddi eğitimden geçmesi sağlanmalı. Yangın işçileri çok iyi eğitilmeli ve araç gereç arttırılmalı.''