logo
21 ARALIK 2025


Orman üretiminin tahmininde kullanılan tabloların dayandığı esaslar

29.11.2021 00:00:00
Meşcere tabloları da denilen bu tablolar, meşcerelerin kolay ölçülen özellikleri (serbest değişkenleri) yardımıyla, ölçülmesi zor olan özelliklerinin (bağımlı değişkenlerinin) tahmin edilmesine yardımcı olurlar. Bu durum ise, bağlı değişkenlerle serbest değişkenler arasında birtakım ilişkilerin var olduğunu göstermektedir. Ancak, orman içindeki bu ilişkilerin çok karmaşık olduğu bilinmektir. Karmaşıklığı azaltmak ve ilişkileri güçlendirmek için, ağaç türü, yaş, yetiştirme ve bakım biçimi, coğrafi bölge gibi bazı niteliklere göre, orman daha sade meşcere tiplerine ayrılmaktadır. Bu sade meşcere tipleri, birer istatistik toplum olarak ele alınabilmekte ve bu toplumlardan alınan örnek alanlar yardımıyla istatistik olarak değerlendirilebilmektedir. Bu değerlendirmeler ile, çeşitli meşcere tablolarını düzenlemek mümkün olmaktadır. Meşcere tablolarının düzenlenmesinde, önce serbest ve bağlı değişkenlerin saptanması ve söz konusu istatistik toplum içinde örneklemenin nasıl yapılacağı ve gerçekleştirileceği önemli olmaktadır. Daha sonra örnek alanlardan toplanan ölçülere (verilere) dayalı olarak, istatistik analizler yoluyla bağlı ve serbest değişkenler arasındaki istatistik ilişkiler ve çeşitli istatistik değerler bulunmakta ve bunlar yardımıyla da  meşcere tabloları düzenlenmektedir.
Bonitet tablosunun yapımında, standart bir yaşta (25, 50, 100 yaş gibi) metre olarak ölçülen ve bonitet endeksi (BI) adı verilen meşcere üst boyu bağlı değişken olmaktadır. Serbest değişkenler ise, meşcere yaşı (T) ve meşcerenin bu T yaşındaki meşcere üst boyu (hü)'dur. Bu değişkenler arasında BI=f(T, hü) biçiminde bir istatistik fonksiyon saptanmaya çalışılmakta ve bu fonksiyon yardımıyla bonitet tablosu düzenlenmektedir. Bu fonksiyon, T yaşında hü üst boyuna sahip olan meşcerenin, örneğin 100 yaşındaki üst boyunu, yani bonitet endeksini vermektedir.
Normal hasılat tablosu, normal sıklık derecesinde (SD=1) BI bonitet endeksine sahip bir meşcerenin T yaşında hektardaki ağaç sayısını (N), göğüs yüzeyini (G) ve mevcut hacmını (V) vermektedir. Burada N, G, V bağlı değişken ve BI, T ise serbest değişken olarak alınmaktadır. Böylece, bağlı değişkenler N=f(T, BI), G=f(T, BI) ve V=f(T, BI) biçiminde istatistik fonksiyonlar olarak elde edilmektedir. Bu fonksiyonlar, çeşitli araştırıcılar tarafından en az hata içerecek biçiminde saptanmaktadır. Normal hasılat tablosunun soldaki ilk yaş sütunundan sonraki 5 sütununda bu fonksiyonlardan hesaplanan değerler ait oldukları yaşın karşısına yazılmaktadır. Bu 5 sütundan ikisinde, her yaşa ait meşcere üst boyları (hü) ve meşcere orta çapları (d) da gösterilmiştir. Meşcere orta çapı ve normal hasılat tablosunun diğer sütunları, N, G ve V değerlerine bağlı olarak matematik yoldan hesaplanabilmektedir. Örneğin meşcere orta çapı (d), ilgili yaştaki ortalama göğüs yüzeyi=G/N=π(d/2)2 ilişkisinden kolaylıkla hesap edilebilmektedir.  Her bonitet endeksi için, ayrı bir normal hasılat tablosu elde edilmektedir. Bir bonitet sınıfına ait normal hasılat tablosu ise, bu bonitet sınıfını temsil eden ortalama bonitet endeksine ait değerleri içerir. 
Son zamanlarda, normal hasılat tablolarının yapımında kullanılan N, G ve V fonksiyonlarına, SD sıklık derecesinin de serbest değişken olarak sokulmasına çalışıldığı görülmektedir. Tabi bu durumda, N=f(T, BI, SD), G=f(T, BI, SD) ve V=f(T, BI, SD)  istatistik fonksiyonları daha komplike olmakta ve elde edilmeleri zorlaşmaktadır. Buna karşın, her bonitet endeksi (BI) ve her sıklık derecesi (SD) için, ayrı bir hasılat tablosu elde edilebilmektedir. Yukarıdaki fonksiyonlara sıklık derecesini (SD) serbest değişken olarak sokabilmek için, aynı yaşlı saf meşcerelerden alınan örnek alanların aynı zamanda sıklık derecelerinin de belirlenmesi gerekir. Bu durumda BI bonitet endeksi ve T yaşına sahip bir meşcerenin sıklık derecesi, bu meşcerenin örnek alanda ölçülen gerçek göğüs yüzeyini, G=f(BI, T) fonksiyonundan elde edilen göğüs yüzeyine bölmekle hesap edilebilmektedir.
Odun çeşidi ve para hasılat tabloları, normal hasılat tablosundaki değerlere dayalı olarak düzenlenmektedir. Bu tablolarda da serbest değişken olarak, meşcere bonitet endeksi (BI) veya bonitet sınıfı (BS) ve meşcere yaşı (T) kullanılmaktadır. Hazır hesap tablolarında ise, Bonitet endeksi veya bonitet sınıfı ve meşcere yaşından başka, çok çeşitli diğer serbest değişkenler de kullanılmaktadır.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Prof. Dr. Ömer Saraçoğlu / diğer yazıları
Gözler üçüncü toplantıda
Asgari ücret netleşiyor
16 yaşındaki çocuğu böyle katlettiler
İsrail vahşeti devam ediyor
5 kişi öldü, 1 kişi yaralandı
Çanakkale'de feci kaza
İşte unutturulan Rum vahşeti
Kanlı Noel kurbanları anıldı
Avrupa'da ilk sıradayız!
Türkiye diyabette alarm veriyor
İşte geminin uzunluğu
Türkiye uçak gemisi için kollarını sıvadı
Zorlanmadan kazandı
Fenerbahçe ilk yarıyı namağlup kapattı
Üniversite eğitimi 3 yıla iniyor
YÖK Başkanı açıkladı
Afrika Uluslar Kupası yarın başlıyor
Şampiyon takım 7 milyon dolar ödül kazanacak
'Amerikalı dostlarımızın anladıklarını düşünüyorum'
Güler'den yıllık değerlendirme toplantısı
Saadettin Saran adliyede
Uyuşturucu soruşturmasında ifade veriyor
Sadettin Saran İstanbul'a geldi
Saat 10.00'da Çağlayan Adliyesi'nde ifade verecek
ABD, Suriye'de operasyon başlattı
"Bir savaş başlangıcı değil bir intikam ilanı"
Epstein dosyalarının bir kısmı daha yayımlandı
"Epstein İsrail için çalıştı" iddiası
İsrail, Gazze'de sivilleri hedef aldığını kabul etti
Ateşkes İsrail'in umurunda değil!
Gözler üçüncü toplantıda
Asgari ücret netleşiyor
16 yaşındaki çocuğu böyle katlettiler
İsrail vahşeti devam ediyor
5 kişi öldü, 1 kişi yaralandı
Çanakkale'de feci kaza
İşte unutturulan Rum vahşeti
Kanlı Noel kurbanları anıldı
Avrupa'da ilk sıradayız!
Türkiye diyabette alarm veriyor
İşte geminin uzunluğu
Türkiye uçak gemisi için kollarını sıvadı
Zorlanmadan kazandı
Fenerbahçe ilk yarıyı namağlup kapattı
Üniversite eğitimi 3 yıla iniyor
YÖK Başkanı açıkladı
Afrika Uluslar Kupası yarın başlıyor
Şampiyon takım 7 milyon dolar ödül kazanacak
'Amerikalı dostlarımızın anladıklarını düşünüyorum'
Güler'den yıllık değerlendirme toplantısı
Saadettin Saran adliyede
Uyuşturucu soruşturmasında ifade veriyor
Sadettin Saran İstanbul'a geldi
Saat 10.00'da Çağlayan Adliyesi'nde ifade verecek
ABD, Suriye'de operasyon başlattı
"Bir savaş başlangıcı değil bir intikam ilanı"
Epstein dosyalarının bir kısmı daha yayımlandı
"Epstein İsrail için çalıştı" iddiası
İsrail, Gazze'de sivilleri hedef aldığını kabul etti
Ateşkes İsrail'in umurunda değil!
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.