Okullar açıldı fakat sorunlar büyük

YENİ MESAJ / DETAY HABER

Yaklaşık 20 milyon öğrenci için 2023-2024 eğitim öğretim yılı başladı. Yeni eğitim öğretim yılı, maddi zorluklar ve deprem bölgesinde çözüm bekleyen sorunlarla başlamış oldu. Eğitim Reformu Girişimi'nden araştırmacı Kayıhan Kesbiç, son güncel verilere göre 'zorunlu eğitim çağında' olan 6-17 yaş arasında 570 bin 293 çocuğun maddi sebeplerden dolayı eğitim dışında kaldığını bildirdi. 

Binlerce çocuk eğitim dışında

Eğitim Reformu Girişimi'nin 2022 raporuna göre eğitim dışında kalan çocuk sayısı, okula başlama yaşı olan 6 yaşta 41 bin 940 iken, 7 yaştan itibaren 15 binin altına düşüyor.

Ortaokula geçişle birlikte yeniden artışa geçen sayı, ortaöğretime başlangıç yaşı olan 14 yaşta 55 bin 665'e çıkıyor. Bu yaştan sonra da artmaya devam eden eğitim dışındaki çocuk sayısı, 17 yaşta en yüksek sayıya 161 bin 738'e yükseliyor.

Eğitim dışında kalan 570 bin 293 çocuğun 289 bin 502'sini kız çocukları, 280 bin 791'ini de erkek çocukları oluşturuyor. Kesbiç, bunun nedenlerine bakıldığına sosyoekonomik koşulların ön plana çıktığını aktarıyor. Çocuk işçiliği eğitim dışına çıkmanın en önemli nedenlerinden biri.

Kırtasiye masrafları el yakıyor

Okul hazırlıklarında velilerin en önemli gider kalemini kırtasiye harcamaları oluşturuyor. Eğitim Sen MYK Üyesi Simge Yardım, milyonlarca insanı etkileyen ekonomik kriz, TL'de yaşanan değer kaybı ve yüksek enflasyon nedeniyle diğer bütün harcama kalemlerinde olduğu gibi, kırtasiye harcamalarında da astronomik artışlar yaşandığını vurguladı.

Yardım şunları söyledi: "2021 yılında ilkokula başlayan bir öğrenci için en ucuz zincir marketlerde 233,80 TL'ye alınan kırtasiye malzemeleri, 2022'de 640,25 TL'ye alınabilirken, 2023 yılında en az 1337,85 TL'ye alınabiliyor. Sadece son üç yılda velilerin öğrenciler için yapmış olduğu kırtasiye harcaması miktarı en az altı kat arttı" ifadelerini kullandı.

Bunların dışında velilerden 'ihtiyaç maddeleri' listesi adı altında 'A4 kağıdı, kağıt havlu, sıvı sabun, tuvalet kağıdı' gibi ürünlerin de talep edildiğini belirten Yardım, Türkiye'de çalışanların büyük bölümünün asgari ücret ya da asgari ücrete yakın bir ücret aldığına dikkat çekti. Yardım, bu durumun velileri zorlayacağını, özellikle birden fazla çocuğu okula gidecek olan dar gelirli ebeveynlerin işinin daha da zor olduğunu ifade etti.

Eğitim yatırımlarına ayrılan pay düştü

Bu arada Türkiye genelinde 6 bine yakın üyesi olan Öğrenci Veli Derneği de bir rapor yayımlayarak benzer sıkıntılara dikkat çekti. Rapora göre 2002'de Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) bütçesinden eğitim yatırımlarına ayrılan pay yüzde 17,18 iken bu oran 2023 yılında 9,18'e geriledi.

MEB bütçesinin merkezi yönetim bütçesine oranı 2022'de yüzde 10,79 iken, 2023 bütçesi mali bütçe kanun teklifi ile bu oran yüzde 9,64'e geriledi.

Toplamda 1,5 milyonu aşkın kız çocuğunun eğitim sisteminin dışında bırakıldığına işaret eden raporda açık öğretim, ortaokul ve liselerindeki öğrenci sayısının da 1 milyon 738 bin 198 ile zirveye ulaştığına işaret edildi.

Raporda, "Mesleki eğitim merkezleri adıyla 9. sınıftan itibaren esnek çalışma koşullarında çalıştırılan öğrencilerin sayısı ise bir yıl içinde yüzde 784 artışla 1 milyon 405 bine ulaştı" tespitine yer verildi.

Deprem bölgesinde sorun çok

Hatay Depremzede Derneği Girişimi, yeni eğitim öğretim yılında Hatay'daki eğitim sorunlarına ilişkin açıklama yaptı. Hatay Depremzede Derneği Kurucusu Ekrem Deveci, "Deprem nedeniyle birçok okul yıkıldı, hasar gördü ve eğitim verilemeyecek durumda. Yıkılmayan ve az hasarlı olan, nisan ayında açık olan okullara ise eylül ayında başlanan tadilat nedeniyle giremiyoruz.

Orta hasarlı bazı okulların akıbeti hala belli değil, bu binalar yıkılacak mı, güçlendirilecek mi net değil ve bu soruların cevabını muhataplar dahi veremiyor. 7 ay geçmesine rağmen MEB, bu binalara dair çözüm geliştirememiş ve uygun okul ortamı sağlayamamıştır. Okul yıkım kararı çıktığında toz, asbest ve moloz içinde ya da güçlendirme kararı çıkarsa şantiye alanı içinde bizler çocuklarımızı okula nasıl göndereceğiz?

Bu sorunlar yaşanırken sağlam olan bazı okulların eğitim öğretime hazırlanması gerekirken bu binaları başka kamu kurumları kullandığı için maalesef eğitim-öğretim yapılamayacak" dedi.

Öğrenciler ücretsiz taşınmalı

Deveci yaptığı açıklamada, "Yıkılan okullar az hasarlı okullarla eşleştirildi. Dolayısıyla öğrenciler alım çevresi dışındaki okullarda eğitim görmek zorunda kalıyor. Bu aynı zamanda yeni okullara ulaşmada yeni problem yaratıyor.

Kentimizde ulaşım hala büyük bir sorun. Dolmuş, minibüs gibi toplu taşıma araçlarının eksikliği, çocukların kendi mahallesindeki okula gitmesini de zorlaştırıyor. Deprem sonrası değişen yerleşim birimleriyle birlikte dolmuş, minibüs hatlarının yeniden revize edilmesi gerekmektedir.

Deprem bölgesindeki ekonomik koşullar ve işsizlik düşünüldüğünde servis tutmak ciddi bir külfet taşımaktadır. Bu nedenlerle ayrımsız tüm öğrenciler ücretsiz taşınmalıdır" dedi.

Mutlaka ücretsiz yemek dağıtılmalı

Evi, işi yıkılan ya da ev ortamı uygun olmayan, üstüne üstlük ekonomik kriz içinde yaşamını sürdürmeye çalışan ailelerin olduğu bir dönemden geçerken ayrım gözetmeksizin bütün öğrencilere bir öğün ücretsiz yemek dağıtılması zaruri bir durum yaratmaktadır" diyen Deveci sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kentimizde öncesinde alınmayan tedbirler nedeniyle yaşadığımız sorunlardan ders çıkararak okullarda olası deprem esnasında güvenli toplanma alanlarının belirlenmesi ve bu konuda çocuklara bilimsel öğretiler ışığında bilgilendirme yapılması gerekmektedir. Deprem sonucunda çocuğuyla, yetişkiniyle, velisiyle, öğretmeniyle toplum olarak hepimiz ağır psikolojik yıkımlar yaşadık.

Bu konuda ne öğrencilere ne de öğretmenlere bu zamana kadar yeterli ve gerekli psikososyal destek sağlandığını söyleyemeyiz. Bu konunun acilen bilimsel yöntemlerle ele alınması gerekmektedir."

Hatay'da 2 bin 500 derslik kullanılamaz durumda

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'taki depremler nedeniyle Hatay'daki 2 bin 500'e yakın dersliğin kullanılamaz duruma geldiğini belirterek, "En kısa zamanda bu eksikliklerin giderilmesi yönünde. Biz şu ana kadar bu 2 bin 500'e yakın dersliğin yaklaşık 1700'ünü en azından planlamış durumdayız" dedi.

Tekin, şunları kaydetti: "Bizim hesaplarımıza göre, Hatay'da 2 bin 500'e yakın dersliğimiz deprem sebebiyle kullanılamaz duruma gelmiş. Yıkılanlar veya ağır hasarlı olanlar açısından söylüyorum. Büyük oranda tamamlanmış olanlar var ama şunu rahatlıkla söyleyebiliriz; önümüzdeki eğitim öğretim yılında bu eksiklikler giderilmiş olacak inşallah."