Normalleşmeye nasıl bakıyoruz?

Normalleşme sürecinin ilk günü olan 1 Haziran itibarıyla yeni dönem 'maske', 'mesafe' ve 'temizlik' ilkeleri ile bireysel disiplinin daha da önemli olduğu bir dönem başladı. 1 Haziran'da karantina iş dünyası ve halkın yüzde 60'ını oluşturan 19-64 yaşları arasındaki 50 milyon için kalktı. Nüfusun içindeki payı yüzde 9 olan 65 yaş ve üstü ile yüzde 31'e karşılık gelen 18 yaş altındaki bireyler için karantina günleri devam ediyor. Bu parçalı serbestleşmeye dair tartışmaları, 50 milyonun 1 Haziran ile şekillenmeye başlayacak tutum ve davranışları sonlandıracak. Bu kapsamda araştırma şirketi CURIOCITY'nin iş ortağı Diyalog ile birlikte, Türkiye genelinde kantitatif mobil anket olarak gerçekleştirdiği, "1 Haziran 2020: Türkiye'nin Yeni Sınavı" araştırması, Türkiye'nin koronavirüs salgını ile mücadelesinin 82. günü olan 1 Haziran'dan sonraki yeni döneme geçişine dair dikkat çekici bulgular sunuyor. 29-30 Mayıs tarihlerinde 15 yaş ve üzeri akıllı telefon ile ulaşılan en az okur yazar olan bireylerin temsil edildiği araştırmada 700 görüşme tamamlandı. Araştırma yasakların kalktığı alanlarda Haziran ayının nasıl geçeceğini ele alıyor.

İnsanlar soluğu yazlıkta aldı

Seyahat yasağının kalkması ile birlikte en yaygın hareketlenme yazlığa veya memlekete seyahat konusunda olduğunu gösteren araştırmaya göre, katılımcıların yüzde 19'u hemen yazlığa ya da memlekete gideceğini söyledi, yüzde 7'si ise yasak kalkmadan gittiğini belirtti. İzmir'de bu geçişi yapmış olanlar şimdiden yüzde 14'te. Genelde yüzde 37 olan ilk zamanda bekleyip görme eğilimi İstanbul'da yüzde 41'e yükseliyor. Diğer yüzde 37 Haziran'ı her durumda çok erken buluyor. Katılımcıların yüzde 8'i hemen tatile gideceğini söylüyor, gençlerde hemen gitmeyi düşünenler yüzde 10'a yükseliyor. Genelde yüzde 62 Haziran ayının tatil için çok erken olduğunu ifade ediyor. Ankaralılar arasında da Haziran ayını tatile gitmek için erken bulma oranı yüzde 70'i buluyor. Yurt dışına gitmek isteyenlerin oranı ise yüzde 6. Yüzde 75 yurt dışına seyahat için Haziran ayını çok erken bulduğunu ifade ederken, yüzde 18 beklenip gözlemekten yana.

Vatandaş kalabalığa girmek istemiyor

Alışverişte serbestleşme ile öncelik pazar ve mağazaya gitme ile şekilleniyor. AVM'ler ise Haziran gündeminde geride. Yüzde 11 pazardan alışverişe hemen başlayacağını ifade ederken, yüzde 22 ise pazardan alışveriş yaptığını söylüyor. Geri kalan bireylerin tutumları iki olasılığa eşit dağılıyor, ya bekleyip Haziran'da harekete geçecekler ya da Haziran'ı pas geçecekler. Yüzde 9 hemen mağaza gezme, alışveriş yapma isteğinde, yüzde 13 ise alışveriş yaptığını belirtiyor. Hemen alışveriş yapacağım diyen gençlerin oranı yüzde 16'ya ulaşıyor. Tüm katılımcıların yüzde 44'ü Haziran ayının alışveriş, dükkan gezme kalabalığına girmek için çok erken olduğunu söyledi. Vatandaşların yüzde 33'ü ise Haziran'da temkinli hareket edeceğini belirtti. İller içinde en temkinli kent ise Ankara çıktı. Ankara'da araştırmaya katılanların yüzde 59'u Haziran ayını AVM'ye gitmek için çok erken buluyor, bu oran 35-44 yaş grubunda yüzde 65'e ulaşıyor. Yüzde 30 ise Haziran'da gidişata göre karar verecek.

10 kişiden 1'i lokantaya gidecek

Yeme ve içme sektörünü ilk aşamada on kişiden biri ziyaret edecek, kaygılar geçerse ay içinde bu oranın yüzde 40'lara varabileceği görülüyor. Katılımcıların yüzde 11'i cafeler, çay bahçelerine hemen gideceğini söylerken, yüzde 53'ü ise bu ayı çok erken buluyor. 45-54 yaşındakilerde 'çok erken' diyenlerin oranı yüzde 60'a varıyor. Yüzde 36 ise gözlemledikten sonra harekete geçecek. Yüzde 9 restoranlara hemen gidebileceğini belirtiyor. Yüzde 56 Haziran ayını restoranlara gitmek için erken buluyor, kadınlar arasında bu kaygı yüzde 64'e çıkıyor. Yüzde 33 ise bekle ve gör modunda, erkeklerde bu eğilim yüzde 38'e yükseliyor. Araştırmaya göre kişisel bakım için hemen harekete geçecekler toplamda yüzde 13, mevcutta kuaföre/ berbere gitmiş olanlar ile birlikte bu grup toplamda yüzde 21'i buluyor. Kadınların ve 35-44 yaşındakilerin yarısı 'bu ay da erken' görüşünde. Üç büyük ilde yüzde 19 düzeyinde iken diğer illerde camiye gitme davranışı yüzde  27'ye çıkıyor. Haziran'ı bu açıdan çok erken bulanlar yüzde 39 seviyesinde, 55 yaş üzerindekiler arasında 'bu ay değil' düşüncesi yüzde 55'i aşıyor.

Ofis hayatı hızlı başladı

Ofis hayatı ani durduğu gibi, ani başladı. Çalışanların yarısının ofis ortamına geçtiği ya da geçeceği görülüyor. Çalışanların yüzde 48'i hemen ofis ortamına geçtiğini ifade ederken, yüzde 28'i Haziran'ın başlarını bekleme-değerlendirme ile geçirme düşüncesinde. İstanbul, yüzde 38 ile Haziran içinde durumu değerlendirip karar vereceklerin en yaygın olduğu şehir konumunda. Genelde yüzde 24 olan Haziran'da ofis ortamına geçmeyi çok erken bulma oranı kadınlar arasında yüzde 31'e yükseliyor. Çalışanların yüzde 18'i toplu ulaşımı hemen kullanacak ya da kullanıyor. Genelde yüzde 47 toplu ulaşımı kullanmanın erken olduğu endişesinde, yüzde 35 ise toplu taşıma kullanmaya yakın, bekleyip harekete geçecek.