Kirazda servet var ama…
Türkiye yıllık 450 bin ton kiraz üretimiyle dünyada ilk sırada yer alıyor. Bu üretimin sadece 9’da biri ihraç edilebiliyor. Nedeni ise Türk kirazının önemli bir bölümünün ihracata yönelik üretilmemesi. Bunun yanında çiftçilerin karşılaştığı maliyet sorunu
11.06.2013 00:00:00
RECEP BAHAR / BURSA Türkiye’nin önde gelen kiraz ve Bursa siyah incir şirketi Alara Tarım’ın CEO’su Kerim Taner, “Müşteri 20 TIR kiraz talep ediyor ancak 10 TIR gönderebiliyoruz” diyerek, Almanya, Belçika, İngiltere, Rusya gibi kirazsever ülkelerin önde gelen süpermarket zincirlerinin taleplerine yetişemediklerini ifade ediyor. Taner’e göre kiraz dünyada en fazla gelir getiren meyvelerden bir tanesi. Japonya’da kilosu 100 TL’den alıcı bulabiliyor. Dünyada kiraz sevmeyen halk yok... En büyük pazarlar ise İngiltere, Belçika, Almanya, Rusya, Çin, Japonya, Güney Kore. En güzel parayı da Japonlar ödüyor ancak Türkiye henüz Japonya’ya karşı tarafın sıkı şartları neticesinde kiraz satamıyor. Pazar ABD’nin elinde. Keza Çin de Türkiye’den henüz yaş sebze ve meyve almıyor. Güney Kore pazarı da Türkiye’ye açılmış değil. Oysa Türkiye her yıl bu 3 ülkeye karşı çok ciddi dış ticaret açığı veriyor. Çok hassas bir meyveKiraz, tabiat şartlarından en fazla etkilenen meyvelerin başında geliyor. Don, şiddetli yağmur, rüzgâr rekolteyi ve kaliteyi etkiliyor. Bir de çok emek istiyor. Nitekim bu sene Türkiye’nin önde gelen kiraz depolarından Çanakkale’nin Lapseki İlçesi’nde rekolte düşünce, üreticiler zarar yazdı. Büyük bahçelerde tabiat şartlarına karşı önlem alınıyor: Rüzgâr kesen paneller var. Şiddetli yağmurda bahçenin üstü kapanıyor. Dona karşı önlem alınıyor ancak bütün bunları yapan üretici sayısı az zira bu önlemleri almak çok masraflı...Kirazı uluslararası pazarlara ulaştırmak da ayrı bir sorun. Bu çerçevede Alara Tarım, Bursa’ya iki örneği sadece ABD’de bulunan bir ‘ayıklama, boylama ve paketleme’ fabrikası kurdu. Bu fabrikada kirazlar su içinde yüzüyor. Her kirazın 20 fotoğrafı çekiliyor ve tek bir çatlak kiraz poşete ya da pakete girmiyor! Alara Tarım, yüksek teknoloji ile işlediği kirazların kilosunu ortalama 4 Euro’dan ihraç ediyor. Kirazlar çekirdek derecesi 4 olan özel araçlarla sapları diri olarak satış noktalarına ulaştırılıyor. Tesiste yaklaşık 700 kişi çalışıyor. Tesis aynı zamanda incir ve nar işleme yeteneğine de sahip. Kirazda para var ama...Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (UYMSİB) Başkanı Dr. Salih Çalı, Türkiye’nin kiraz ihracatında dünyada ABD’nin ardından ikinci sırada yer aldığına işaret ederek, “Yıllar itibarıyla iniş-çıkışlar gösteren kiraz ihracatımız 2012 yılında miktar olarak 57 bin ton değere ulaşarak 160 milyon dolar gelir getirdi” diye konuştu. Türkiye’de yaklaşık 450 bin ton kiraz üretimi yapıldığını, Bursa’nın ise bu rakamın yaklaşık 26 bin tonunu oluşturduğunu belirten Dr. Çalı, şöyle konuştu: “Türkiye ortalama kirazı kilogramı 2.80 dolardan ihracatını gerçekleştirirken, UYMSİB kilogramı 4.60 dolara ihraç ediyor. Bu değer artışında ihracatçılarımızın başarısı, ileri teknoloji kullanması ve ürünlerini daha üst düzey pazarlara satabilmesidir.” Dr. Çalı, çiftçinin para kazanabilmesi için maliyetlerin düşmesi gerektiğini ifade etti.
