İSO Türkiye İmalat PMI kasım ayında 48,3'e yükseldi

İSO Türkiye İmalat PMI anketinin Kasım 2024 dönemi sonuçları açıklandı.

Eşik değer olan 50,0'nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, manşet PMI kasımda üst üste sekizinci ay eşik değer 50,0'nin altında kalsa da ekim ayındaki 45,8 seviyesinden 48,3'e yükselerek faaliyet koşullarındaki bozulma mayıs ayından bu yana en hafif düzeyde gerçekleşti.

Rapora göre, manşet endeksin son çeyrek ortasında gösterdiği artış, talepteki sınırlı toparlanma belirtilerinden kaynaklandı. Firmalar yeni sipariş almakta zorlanmaya devam ederken, hem toplam yeni siparişler hem de yeni ihracat siparişlerindeki yavaşlama ekim ayına göre daha ılımlı bir seyir izledi. Üretimdeki daralma da kasımda belirgin şekilde yavaşladı ve nisan ayından bu yana en düşük oranda gerçekleşti.

İstihdamın 9 aylık daralmanın ardından yeniden artışa geçmesi, kasım anketinin en olumlu gelişmesi olarak kaydedilirken, çalışan sayılarındaki artış sınırlı olmakla birlikte Temmuz 2023'ten bu yana en yüksek hızda ölçüldü.

İmalat sektörü, enflasyonist baskıların azalmasından da bir miktar destek aldı. Girdi maliyetleri enflasyonu da üst üste dördüncü ay azalarak son 2 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti.

Girdi fiyatlarında artış bildiren anket katılımcıları, bu durumu ham madde maliyetlerindeki yükselişe ve liradaki zayıflığa bağlarken, firmaların nihai ürün fiyatlarındaki artış da yavaşladı ve yaklaşık son beş yılın en düşük oranında gerçekleşti.

Girdi alımları ve girdi stoklarında azalma devam etmekle birlikte bu azalış ekim ayına kıyasla daha düşük oranda gerçekleşti. Diğer taraftan, nihai ürün stoklarında Aralık 2021'den bu yana en keskin düşüş kaydedildi.

Talep tarafında iyileşme sinyalleri

Rapor, çoğu sektörde zorlu faaliyet koşullarının sürdüğüne işaret etmekle birlikte talep tarafında bazı iyileşme sinyalleri verdi. Enflasyonist baskıların azalması firmalara bir miktar destek sağlarken, sektörlerin tamamında girdi maliyetlerindeki artış ivme kaybetti.

Ekimde olduğu gibi kasım ayında da yeni siparişler takip edilen 10 sektörden 9'unda yavaşladı. Bu eğilimin istisnası yine gıda ürünleri olurken söz konusu sektörde yeni iş hacmi güçlü şekilde artarak marttan bu yana en hızlı iyileşmeyi kaydetti. Diğer sektörlerde ise yeni siparişler yavaşlasa da bir önceki aya kıyasla düşüşler genel olarak hız kesti. Ekim ayına kıyasla yavaşlamanın belirginleştiği tek sektör tekstil ürünleri oldu.

Yeni ihracat siparişlerinde de toplam yeni işlerdekine benzer bir tablo ortaya çıktı ve burada da düşüşlerin genel olarak ivme kaybettiği görüldü. Kimyasal, plastik ve kauçuk ürünler sektörü, 7 aylık yavaşlama eğiliminin ardından yurt dışından aldığı yeni siparişleri artırdı. Kasımda toplam yeni siparişlerde olduğu gibi üretim tarafında da artış görülen tek sektör gıda ürünleri oldu.

Öte yandan, takip edilen diğer sektörlerde de düşüşler ekim ayına göre daha ılımlı seyretti. Maliyet baskılarının hafiflemesi, kasımda imalatçılara destek sağlarken girdi fiyatları enflasyonu tüm sektörlerde azalma kaydetti.

Çalışan sayısını artıran sektör sayısının 2'den 3'e yükselmesi, ekim ayına göre istihdam tarafında da bazı iyileşme sinyalleri olduğuna işaret etti. İstihdamda en hızlı genişleme kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti ancak bu sektördeki güçlü artış, bir önceki ayda yaşanan rekor düşüşün kısmen telafisi anlamına geldi. Benzer şekilde, satın alma faaliyetleri de 3 sektörde arttı ancak girdi stoklarında yükseliş sadece bir sektörle sınırlı kaldı. Söz konusu durum nihai ürün stokları için de geçerli oldu ve yalnızca gıda ürünlerinde bir önceki aya göre artış gerçekleşti.

Açıklamada endekse ilişkin değerlendirmesine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Kasım ayında Türk imalat sektörünün PMI verilerinde kayda değer iyileşme belirtileri ortaya çıktı. Üretim ve yeni siparişlerdeki yavaşlama ekim ayına kıyasla çok daha sınırlı gerçekleşti. PMI ile resmi üretim verileri arasındaki tarihsel ilişkiye bakıldığında, son rakamların imalat sanayi üretimindeki artışlarla uyumlu olduğu görülüyor. İstihdamın yeniden artışa geçmesi, anketin en pozitif gelişmesi olarak kaydedildi. Bu gelişme, firmaların önümüzdeki aylarda iş yüklerinin artacağı ve ek personel ihtiyacının doğacağı beklentisinde olduğuna işaret etti. Kasım ayında görülen iyileşmede enflasyonist baskıların hafiflemesi de etkili oldu. Nihai ürün fiyatlarının son beş yılın en düşük oranında artması, bazı müşterileri yeni sipariş vermeye yönlendirdi. Enflasyondaki mevcut eğilimin önümüzdeki aylarda devam ederek talep koşullarında daha fazla iyileşmeye destek olacağını umuyoruz."