İran'dan ‘nükleer’ rest

İran, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ABD, Fransa, İngiltere, Rusya, Çin ve Almanya ile 2015 tarihinde imzaladığı ve kamuoyunda nükleer anlaşma olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı'ndaki (KOEP) yükümlülüklerinin bir kısmını askıya alacağını açıkladı.

Donald Trump yönetimindeki ABD'nin geçen yıl çekildiğini açıkladığı anlaşmanın diğer taraflarına bir mektup gönderen İran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerine ilişkin bazı maddeleri 60 gün süreyle dondurduğunu duyurdu.

Aynı zamanda ABD'nin anlaşmadan çekildiği tarih olan 8 Mayıs 2018'in yıldönümüne denk gelen Bakanlar Kurulu'nda konuşan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, "İslam Cumhuriyeti, gönüllü olarak kabul ettiği bazı önlemlere ve verdiği sözlere ilişkin eylemlerini durdurmayı uygun görmüştür" ifadesini kullandı.

Ruhani, İran'ın anlaşma kapsamında yer alan zenginleştirilmiş uranyum ve ağır su stokunu ülke dışına çıkarılması yükümlülüklerini bundan sonra yerine getirmeyeceğini söyledi. Anlaşmaya taraf ülkelere 60 gün süre tanıdıklarını söyleyen Ruhani, bu süre sonunda İran'a yönelik başta petrol ve bankacılık alanında uygulanan yaptırımlarının kalkmamasına yönelik adım atılmaması durumunda ikinci aşamaya geçeceklerini belirtti.

Ruhani, ikinci aşamada uranyum zenginleştirme için belirtilen 3.67 düzeyine bağlı kalmayacaklarını ve ayrıca Arak kentindeki Ağır Su Reaktörü faaliyetlerini yeniden başlatacaklarını söyledi.

Ruhani, konunun BM Güvenlik Konseyi'ne taşınması veya İran'a yeni yaptırımlar uygulaması halinde buna çok sert karşılık vereceklerini ifade etti.

Zarif: 1 yıl sabrettik

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif de "İran, bir yıl sabrettikten sonra ABD'nin eylemleriyle devamını imkansız hale getiren taahhütlerini durduruyor" şeklinde açıklamada bulundu.

Twitter hesabından paylaştığı mesajında, ABD'nin Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmadan çekilmesinin yıl dönümünde Tahran tarafından duyurulan önlemlere değinen Zarif, "ABD, 8 Mayıs 2018'de KOEP'ten çekilerek BMGK'nın 2231 nolu kararını ihlal etti ve E3 (İngiltere, Fransa, Almanya) dahil olmak üzere diğerlerine de aynısını yapması için baskı uyguladı.

İran, bir yıl sabrettikten sonra ABD'nin eylemleriyle devamını imkansız hale getiren taahhütlerini durduruyor" ifadelerini kullandı. İran'la 2015 yılında varılan nükleer anlaşma, Tahran'ın nükleer programına getirilen kısıtlamalar karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu.

 Washington yönetimi, İran ile BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında imzalanan nükleer anlaşmadan Mayıs 2018'de tek taraflı çekilerek yaptırımları yeniden uygulamaya başlamıştı.

ABD ve İsrail rahatsız

KOEP anlaşmasını askıya alarak krizi bu noktaya taşıyan ilk hamleyi atan Trump yönetimi ve ABD'nin Ortadoğu'daki biricik müttefiki İsrail, İran'ın açıklamasından rahatsız oldu.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ülkesinin İran'a karşı önlem olarak bir uçak gemisi ve destek filosunu bölgeye göndermesine ve ağır bombardıman uçaklarını konuşlandırmasına atıfta bulundu.

İran'ın bölgedeki ABD varlığına karşı tehdit oluşturduğuna dair 'net göstergelerin' bulunduğunu belirten Pompeo, "Umarım gönderdiğimiz mesaj İranlıları, Amerikan çıkarlarına saldırmadan önce bir kez daha düşünmeye sevk etmiş ve bizi de onları caydıracak bir pozisyona getirmiştir" şeklinde konuştu.
İsrail'den de tepki açıklaması geldi.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, İran'ın nükleer anlaşmadaki çıkarları korunmazsa 60 gün içinde zenginleştirilmiş uranyum seviyesini artıracakları uyarısına ilişkin yaptığı değerlendirmede "İsrail İran'ın nükleer silaha sahip olmasına izin vermeyecek. Bizi öldürmek isteyenlerle mücadele etmeye devam edeceğiz" dedi.

DIŞ HABERLER