Hz. Fatıma’nın isimleri

Resulullah'ın (s.a.v.) eşleri zaman zaman aralarında meydana gelen tartışmaları aktarması için Hz. Fâtıma'yı (a.s.) elçi olarak vazifelendirirlerdi.

Hz. Peygamberin (s.a.v.) O'na olan sevgisini bildikleri için O'ndan yardım isterlerdi.

Böyle bir konu da Hz. Aişe hakkındadır. Resulullah'ın (s.a.v.) Hz. Aişe'nin yanında daha fazla durması ile ilgili olarak Hz. Fâtıma (a.s.)'dan yardım istediler.

Buhari ve Müslim'de rivayet edilen bir hadis şöyledir: "Hz. Fâtıma (a.s.) Hz. Aişe'nin odasına geldi. Hz. Peygamberin (s.a.v.) huzurunda annelerinin arzusunu dile getirdiğinde Hz. Peygamber (s.a.v.) O'na şu karşılığı verdi: Ey kızım! Benim sevdiğimi, Sen de sevmez misin?"  

Hz. Fatıma'nın isimleri

Fâtıma, Zehra, Betül, Fâtımatü'l-Kübra, Sıddıka, Mübareke, Tahire, Merziyye, Raziye, Muhaddese, Ümmü Ebiha, Ümmü'l-Eimme'dir.

Fâtıma:

Hadisle sabittir ki, Fâtıma isminin kendisine konulmasını Cenab-ı Hak istemiştir. Bu istek Hz. Fâtıma ve O'ndan olacakların ateşten uzak olacaklarını belirtmektedir.

Hz. Resulullah (s.a.v.) buyurdu ki: "Ey Fâtıma! Seni neden Fâtıma diye adlandırdım, biliyor musun?" Dedim ki: "Ya Resulullah! Neden böyle adlandırdınız?"

Buyurdu ki: "Allah Teala kıyamet günü Seni ve neslini cehennemden uzaklaştıracaktır." 

Taberî, Hz. Ali'den (ra) şöyle naklediyor: "Resulullah (s.a.v.) Fâtıma'ya şöyle buyurdu:

'Ey Fâtıma, neden Fâtıma (kesilmiş, ayrılmış) diye isimlendirildiğini biliyor musun?'

Ben (Ali), 'Neden Fâtıma diye isimlendirilmiş ya Resulullah?' diye sordum.

Resulullah şöyle buyurdu: Çünkü Allah kıyamette O'nu ve O'nun soyundan gelenleri cehennem ateşinden kesmiş, ayırmıştır."

Zehâirü'l-Ukba isimli eserde, İmam Ali'nin kendi Müsned'inde bu hadisi şu ibare ile naklettiği yazılıdır:

"Hakikaten Allah (azze ve celle) kızım Fâtıma'yı ve O'nun evlatlarını ve Onları sevenleri ateşten kesmiş, ayırmıştır. Bunun için; Fâtıma (kesilmiş, ayrılmış) diye isimlendirilmiştir."

"O'nun Fâtıma diye adlandırılması, Allah'ın O'nu ve O'nu sevenleri ateşten uzaklaştırmış olduğu içindir."

Zehra:

Yüzünün parlaklığı nedeniyle bu isim verilmiştir. Parlak yüzlü kadın manasındadır.

Hz. Aişe'den rivayetle: "Ben karanlık gecede Hz. Fâtıma'nın yüzünün aydınlığı ile iğneye ipliği geçirirdim."

İmam Hasan Askerî'ye (a.s.), "Fâtıma (a.s.) neden Zehra olarak adlandırılmıştır?" dediklerinde, İmam şöyle cevap vermiştir:

"Fâtıma'ya (a.s.) Zehra denilmesinin sebebi şunun içindir ki, yüzü, günün başlangıcında Hz. Ali (a.s.) için güneş gibi nur saçıyordu. Öğle vakti dolunay, akşamleyin ise yıldız gibi parlıyordu." 

Betül:

Betül, kelime anlamı olarak erkeğe ihtiyacı ve isteği olmayan demektir. Bu lakap Hz. Meryem'e de verilmiştir.
İbn-i Esir, En-Nihaye adlı eserde Betül ismi ile ilgili şunları yazıyor:

"Fâtıma, 'Betül' (ayrılan, kesilen) diye adlandırılmıştır. Çünkü O, kendi zamanının kadınlarından fazilet, din ve soyluluk bakımından ayrılmış (ve seçkinlik kazanmış) tır."

Ubeydetü'l-Harevî, "Garibeyn" adlı kitabında şöyle yazıyor: "Fâtıma'nın, Betül diye isimlendirilmesi, eşsiz olduğu içindir.

Sıddıka:

Sıddıka kelime manası olarak, çok tasdik eden demektir. Hz. Resulullah'ın sözlerini en çok tasdik eden ve hayatına geçirerek uygulayan manasınadır.

Ümmü Ebiha:

Babasının anası manasındadır. Bu isim bizzat Resulullah (s.a.v.) tarafından konulmuştur. Hz. Peygamber Hz. Hatice'nin vefatından sonra üç yıl evlenmemiş, bu süre zarfında Hz. Fâtıma babasının tüm ihtiyaçları ile ilgilenmiştir. Onun hizmetinden ve ilgisinden çok memnun olan babası sevgisinin bir göstergesi olarak kendisine bu ismi takmıştır.

İbn Abdi'l-Berr, İmam Câfer Sadık'ın (a.s.) şöyle buyurduğunu yazmaktadır: "Resûlullah'ın (s.a.v.)'in kızı Fâtıma'nın (a.s.) künyesi, Ümmü Ebiha idi." 

Mübareke:

Hz. Fâtıma cennet kadınlarının efendisi, Hz. Muhammed (s.a.v.)'in soyunu devam ettiren kişidir. İslam'ın bugünlere taşındığı ana kaynak olan imamların mübarek annesidir.

Kur'an-ı Kerim'de, Kevser Suresi ile O'nun bereketi ve hayrı anlatılmıştır.

Cenab-ı Hak, Kevser Sûresi'nde: "Ey Muhammed, şüphesiz Biz Sana Kevser'i verdik. Öyleyse Rabbin için namaz kıl ve kurban kes. Doğrusu asıl ebter (soyu kesik) olan kin duyandır" buyurmuştur.

Bilindiği gibi Resulullah oğlu Kâsım'ın vefatından kısa bir süre sonra Abdullah'ı da kaybetmiştir. Hz. Peygamberin bu acılı halinden yararlanmak isteyen müşrikler, sevinç içinde idiler.

Hatta içlerinden Ebu Cehil ve As b. Vail işi daha da ileri götürerek "Artık Muhammed ebterdir, soyu kesilmiştir" diye alay edecek kadar küstahlaşmışlardır.

İşte Kevser Sûresi Resûlullah'ın bu acılı halini teskin etmek için nâzil olmuştur. Ve "Kevser" ifadesi Hz. Fâtıma için kullanılmıştır.

Tahire:

Hz. Fâtıma, hayatı boyunca kadınlara mahsus lohusalık kanı veya hayız kanı görmemiştir. İbn-i Abbas, Peygamberimizden şöyle rivayet eder: "Kızım Fâtıma beşerî bir huridir. Hayız kanı görmez, Allah O'nu ve sevenlerini ateşten koruduğu için Fâtıma adını almıştır." 

İmam Muhammed Bâkır da Bihârü'l-Envâr isimli eserinde (43/19) aynı konuyu rivayet etmiştir.

Ümmül Eimme:

İmamların anası mânâsınadır. Cennet gençlerinin efendisi Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin O'nun iki oğludur. Ve Oniki İmam O'nun soyundan gelmiştir.

Raziye ve Merziyye:

Cenab-ı Hakk'ın kendisi için takdir ettiği her şeye O'nun rızası için tahammül etmiştir. Kendisinin Allah'ın rızasını kazandığı ile ilgili ayetler vardır; İnsan Sûresi 8 ve Mâide Sûresi 119.

Muhaddese:

Kendisiyle melekler konuştuğu için bu isim kullanılmıştır. Cebrail kendisine görünür ve O'nunla konuşurdu.

İshak bin Câfer şöyle diyor: İmam Sâdık'ın (a.s.) şöyle buyurduğunu duydum: "Fâtıma'ya (a.s.) Muhaddese adı verildi.

Çünkü gökyüzünden melekler inip İmran kızı Meryem'e nida ettikleri gibi O'na da şöyle nida ederlerdi:

'Ey Fâtıma! Allah gerçekten Seni seçip tertemiz yarattı ve bütün âlemlerin kadınlarından üstün kıldı.'   'Ey Fâtıma! O halde Rabbine itaat et, secdeye kapan ve rükû edenlerle rüku et.' 
Bu şekilde melekler Hz. Fâtıma (a.s.) ile, Hz. Fâtıma da meleklerle konuşurdu." (Prof. Dr. Haydar Baş Hz. Fatıma eserinden)