Havayolu şirketlerini hükümetler kurtarıyor
07.10.2001 00:00:00
İsviçre hükümeti mali krize düşen dünyaca ünlü havayolu şirketi Swissair'e 278.5 milyon dolarlık nakit para yardımı yapma kararı aldı. Şirket, nakit akışında yaşanan sıkıntı nedeni ile yaklaşık 10 milyar dolarlık borçlarını ödeyemediğini ve uçaklarına yakıt sağlayamadığı için çarşamba günü uçuşlarını süresiz olarak durdurduğunu açıklamıştı.
Söz konusu miktar mali krize düşmüş bir başka şirkete verilse bu şirket ihya olurdu. Son iki gündür sıkıntı yaşayan şirketlere, bu hükümetler devlet yardımı yapacaklarını duyurdular. İsviçre'nin vereceği 600 milyon mark ile Swissair en azından bir süre yakıt, havaalanı ücreti ve diğer işletme giderlerini karşılayabilecek. Şirketin yaklaşık yüzde 50'sine sahip olan Belçika Havayolları Sebena'ya Belçika hükümeti ise iflası önlemek için, 250 milyon mark vermeyi taahhüt etti.
Yeni Zelanda Hava Yollarını kurtarmak için bu ülkenin Maliye Bakanlığı yetkilileri 400 milyon dolar tutarında mali kaynağın yeterli olacağını belirtiyorlar. Bu arada Almanya kulislerinde de, Swissair'ın kendi ile birlikte girdabın içine çektiği Lufthansa'yı kurtarmak için milyonluk bir paket hazırlandığı haberleri dolaşıyor.
El açmak zorunda kaldılar
Geleneksel bir kurum gibi tanınan İsviçre Havayolları Swissair çevresinde dönen olaylar bir şeyi gayet net biçimde kamuoyunun gözleri önüne serdi: Hükümetler, sivil havacılığın serbest piyasa koşullarına göre işlemesinden yana olduklarını ve devlet müdahalesinin diğer sektörlerde olduğu gibi, mümkün olduğunca az yapılmasının dilenediğini ifade ettiler. Ama havayolu şirketleri şimdiki gibi zorluklara düştüklerinde devlet, şirketleri tekrar güçlendirmek amacıyla para vermek ve devlet onlara gem vurabilmek için hazırda bekliyor.
Turizm korkusu
Seferler durdurulunca havaalanlarında yolcuların çaresiz kalması Alp Dağları ile dünya turizminde yer edinmiş İsviçre için bir imaj kaybıydı. Bu nedenle İsviçreli politikacılar Brüksel ve Yeni Zelanda'daki meslektaşları gibi serbest pazar ekonomisi sürecine müdahale edip, belirgin yönetim hataları nedeni ile iflasın eşiğine gelmiş şirketleri devletin parası ile kurtarmaya giriştiler. Belçika Havayolları Sebena yıllardır devletin kasasından kendisine yapılan ödemeler sayesinde uçmaya devam edebiliyor. Portekiz Havayolları, Lizbon hükümeti ona yardımı kesmiş olsaydı çoktan batardı. Yunanistan'ın Olympic Havayolları'nın ise, eğer Atina hükümeti AB Komisyonu'ndan özel haklar alamasaydı şimdi uluslararası havalimanlarında adına rastlanmazdı.
Söz konusu miktar mali krize düşmüş bir başka şirkete verilse bu şirket ihya olurdu. Son iki gündür sıkıntı yaşayan şirketlere, bu hükümetler devlet yardımı yapacaklarını duyurdular. İsviçre'nin vereceği 600 milyon mark ile Swissair en azından bir süre yakıt, havaalanı ücreti ve diğer işletme giderlerini karşılayabilecek. Şirketin yaklaşık yüzde 50'sine sahip olan Belçika Havayolları Sebena'ya Belçika hükümeti ise iflası önlemek için, 250 milyon mark vermeyi taahhüt etti.
Yeni Zelanda Hava Yollarını kurtarmak için bu ülkenin Maliye Bakanlığı yetkilileri 400 milyon dolar tutarında mali kaynağın yeterli olacağını belirtiyorlar. Bu arada Almanya kulislerinde de, Swissair'ın kendi ile birlikte girdabın içine çektiği Lufthansa'yı kurtarmak için milyonluk bir paket hazırlandığı haberleri dolaşıyor.
El açmak zorunda kaldılar
Geleneksel bir kurum gibi tanınan İsviçre Havayolları Swissair çevresinde dönen olaylar bir şeyi gayet net biçimde kamuoyunun gözleri önüne serdi: Hükümetler, sivil havacılığın serbest piyasa koşullarına göre işlemesinden yana olduklarını ve devlet müdahalesinin diğer sektörlerde olduğu gibi, mümkün olduğunca az yapılmasının dilenediğini ifade ettiler. Ama havayolu şirketleri şimdiki gibi zorluklara düştüklerinde devlet, şirketleri tekrar güçlendirmek amacıyla para vermek ve devlet onlara gem vurabilmek için hazırda bekliyor.
Turizm korkusu
Seferler durdurulunca havaalanlarında yolcuların çaresiz kalması Alp Dağları ile dünya turizminde yer edinmiş İsviçre için bir imaj kaybıydı. Bu nedenle İsviçreli politikacılar Brüksel ve Yeni Zelanda'daki meslektaşları gibi serbest pazar ekonomisi sürecine müdahale edip, belirgin yönetim hataları nedeni ile iflasın eşiğine gelmiş şirketleri devletin parası ile kurtarmaya giriştiler. Belçika Havayolları Sebena yıllardır devletin kasasından kendisine yapılan ödemeler sayesinde uçmaya devam edebiliyor. Portekiz Havayolları, Lizbon hükümeti ona yardımı kesmiş olsaydı çoktan batardı. Yunanistan'ın Olympic Havayolları'nın ise, eğer Atina hükümeti AB Komisyonu'ndan özel haklar alamasaydı şimdi uluslararası havalimanlarında adına rastlanmazdı.
