Faiz dışı fazlada gerçekleşme oranı düştü

IMF tanımlı faizdışı fazla eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4.82 oranında azalarak 1 milyar 244 milyon YTL'ye düştü. Böylece yılın tamamında yüzde 10 artış hedeflenen faiz dışı fazla tutarı 9 aylık dönemde yalnızca yüzde 0.9 oranında artarak 21 milyar 123 milyon YTL oldu. Faiz dışı fazla gerçekleşme oranı da düştü Hazine'nin verilerine göre ağustos ayında 5 milyar 50 milyon YTL ile oldukça yüksek düzeye çıkan faiz dışı fazla, eylül ayında 1 milyar 244 milyon YTL'ye geriledi. Böylece 519 milyon YTL faiz dışı fazlanın verildiği temmuz ayı dışarıda bırakılırsa 9 aylık dönemde en düşük faiz dışı fazla tutarı eylül ayında verilmiş oldu. Geçen yılın eylül ayında program tanımlı faiz dışı fazla 1 milyar 307 milyon YTL olduğu dikkate alındığında, eylül ayında faiz dışı fazla yaklaşık yüzde 5 oranında düşüş gösterdi. IMF tanımlı faizdışı fazla yılın 9 ayında 21 milyar 123 milyon YTL'ye ulaştı. Geçen yılın aynı döneminde IMF tanımlı faiz dışı fazla 20 milyar 928 milyon YTL olmuştu. Böylece eylül sonu itibariyle toplam faiz dışı fazla kaleminde geçen yıla göre artış yüzde 0.9'da kaldı. Yılsonunda faiz dışı fazlanın geçen yıla göre yüzde 10.25 oranında arttırılarak 24 milyar 44 milyon YTL olmasının öngörüldüğü dikkate alındığında, 9 aylık dönemdeki artışın oldukça düşük kaldığı ortaya çıkıyor.Hazine'nin hesaplamalarına göre, eylül ayında 10 milyar 272 milyon YTL olan bütçe geliri, IMF tanımlı olarak 210 milyon YTL faiz, 23 milyon YTL darphane para basım gelirleri ve borç verme-geri ödeme kaleminin net olarak düşülmesiyle 10 milyar 43 milyon YTL oldu. IMF tanımlı faiz dışı giderlerin de 8 milyar 799 milyon YTL olduğu eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre bütçe gelirleri yüzde 15.5 oranında artarken, faiz dışı harcamalar yüzde 19 artış gösterdi.Faiz dışı harcama gelirden daha çok arttıOcak-Eylül 2005 dönemini kapsayan yılın 3 çeyreklik döneminde ise 95 milyar 525 milyon YTL olan bütçe gelirleri, IMF tanımlı olarak bakıldığında 89 milyar 479 milyon YTL olarak gerçekleşti. Maliye Bakanlığı'nın 68 milyar 483 milyon YTL olarak açıkladığı faiz dışı harcama ise program tanımlı olarak 68 milyar 356 milyon YTL olarak gerçekleşti.Geçen yılın 9 aylık döneminde program tanımlı bütçe geliri 76 milyar 264 milyon YTL, faiz dışı harcama tutarı ise 55 milyar 336 milyon YTL düzeyinde bulunuyordu. Buna göre, bu yıl program tanımlı bütçe geliri yüzde 17.3 artarken, faiz dışı harcamalar ise yüzde 23.5 düzeyinde arttırıldı. Faiz dışı harcamalar gelir artışı düzeyinde tutulsaydı, 9 aylık program tanımlı faiz dışı harcama tutarının 64 milyar 925 milyon YTL düzeyinde kalması gerekiyordu. Bu durumda 9 aylık faiz dışı fazla tutarı 24 milyar 554 milyon YTL ile hedefin üzerine çıkacaktı.Gerçekleşme geçen yılın gerisindeProgram tanımlı yılsonu faiz dışı fazla hedefinin 24 milyar 44 milyon YTL olduğu dikkate alındığında, yılın 9 ayında yüzde 87.85 oranında gerçekleşme sağlandı. Geçen yılın 9 aylık döneminde ise faiz dışı fazlada yüzde 95.96 oranında gerçekleşme sağlanmıştı. Ancak yılsonu hedefinin tutturulması için ekim, kasım ve aralık aylarında ortalama aylık faiz dışı fazlanın 974 milyon YTL düzeyinde tutulması yeterli olacak. Geçen yılın son çeyreğinde faiz dışı fazla tutarı 1 milyar 6 milyon YTL olmuştu. Yılsonunda hesapların kapatılması nedeniyle faiz dışı harcamalarda daha yüksek artış olması sonucunda faiz dışı fazla tutarının eksi düzeye bile düştüğü dikkate alındığında hedefin yakalanmasında zorlanacağı görülüyor.