Ehl-i Sünnet kaynaklarında Gadir-i Hum-2

Ali b. Muhammed b. Ali haber verdi, dedi ki: Bana Halef b. Temim anlattı, dedi ki: Bana İsrail anlattı, dedi ki: Ebu İshak bana Amr Zimur'dan anlattı, dedi ki: Ali'nin Rahbe'de Muhammed (s.a.a)'in ashabına yemin vererek şöyle dediğini gördüm: "Hanginiz Gadir-i Hum günü söylediklerini duydunuz?" Bunun üzerine insanlar kalkarak Resûlullah (s.a.a)'in "Ben kimin mevlası isem Ali de onun mevlasıdır. Allah'ım! Ona dost olana dost, düşman olana düşman ol. Onu seveni sev ve ona buğz edene buğz et. Ona yardım edene yardım et" dediğini duyduklarına şehadet ettiler.
Bana Yusuf b. İsa haber verdi, dedi ki: Bana Fudeyl b. Musa haber verdi, dedi ki: Ameş bana Ebu İshak'dan, o da Said b. Veheb'den anlattı, dedi ki: Ali (k.v) Rahbe'de dedi ki: "Allah için sizlerden kim Resûlullah (s.a.a)'in Gadir-i Hum günü "Allah ve Resulü müminlerin velisidir ve ben kimin velisi isem bu (Ali) de onun velisidir. Allah'ım! Onu seveni sev, ona düşman olana düşman ol ve ona yardım edene yardım et" dediğini duydu?" Said b. Veheb dedi ki: "Benim yanımdan 6 kişi kalktı." Haris b. Nasr dedi ki: "Benim yanımdan da 6 kişi kalktı." Ve Zeyd b. Yüsey dedi ki: "Benim yanımdan da 6 kişi kalktı." (Nesai, Hasais, s.81-82, hadis 88; s.85-86, hadis 93-93; s.119-120, hadis 151).
Hadisi Ahmed b. Hanbel Müsned, 4/379, hadis 19321'de ve Fedail es-Sahabe, 2/849, hadis 1167'de Ebu Tufeyl'den rivayet etmiştir. Hadisin sıhhatine gelince, Nesai ve Ahmed'in senedlerindeki tüm raviler sika (güvenilir), isnadlar muttasıldır. Nesai'nin "Hasais" kitabının muhakkiki Ebu İshak el-Huveyni hadislerin sahih olduğunu söylemiştir. Aynı şekilde Ahmed b. Hanbel'in "Müsned" kitabının muhakkiki Şuayb el-Arnaut hadis hakkında diyor ki: İsnadı sahih, ricalleri Fatr b. Halef hariç sikattan (güvenilirlerden), Buhari ve Müslim'in ricallerindendir ki, o da Sünen ashabnının ricalindendir. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 4/379, hadis 19321).
Yine Ahmed b. Hanbel'in diğer kitabı "Fedail es-Sahabe"nin muhakkiki Vasiyullah b. Muhammed Abbas diyor ki: Ahmed b. Hanbel, "Fedail es-Sahabe", 2/849, hadis 1167 Sünni hadis ve tefsir alimi olan İbn-i Kesir de bu hadisi "el-Bidaye ven-Nihaye" adlı kitabında hadisi Nesai'den naklen rivayet ettikten sonra hadis hakkında diyor ki: Bu sened ceyyid (güzel)'dir. (İbn-i Kesir, "el-Bidaye ven Nihaye", 7/671).
Nasibilerin son dönem muhaddislerinden olan el-Elbani de hadis hakkında diyor ki: (Bu hadisi) Ahmed, ibni Hibban "Sahih"te, ibn-i Ebi Asim, Taberani ve (Busayri) "Muhtara"da rivayet etmiştir. Ben derim ki, hadisin isnadı Buharinin şartlarına göre sahihtir ve Heysemi "Mecmeuz Zevaid"de rivayet ettikten sonra şöyle demiştir: "Ahmed rivayet etmiştir, Fatr b. Halef hariç ricalleri "Sahih"in ricalleridir ki, o da güvenilirdir." (el-Elbani, Silsileti Ahadis es-Sahiha, 4/331).
Bu sahih hadisten gördüğümüz üzere İmam Ali (a.s) kendisi bu rivayeti aktarıp sahabilerden şehadet etmelerini istemektedir. 4. rivayette olduğu gibi sahabeden 18 kişi ve 1. rivayette olduğu gibi sahabe Zeyd b. Erkam (r.a) bunu Resûlullah (s.a.a)'den duyduklarına şehadet etmiştirler ki, bunu da sahabe Ebu Tufeyl rivayet etmektedir. Bu ise 21 sahabinin (İmam Ali, Zeyd b. Erkam, Ebu Tufeyl ve 18 kişi) Gadir-i Hum hadisini aktardığını göstermektedir ki, bu Gadir-i Hum hadisinin tevatürünün ispatı için yeterlidir.
Ebu Tufeyl ve Zeyd b. Erkam hadisi: Yukarıda aktardığımız hadislerde İmam Ali (a.s)'ın sözüne Zeyd b. Erkam'ın şehadet ettiğini ve bunu da Ebu Tufeyl'in rivayet ettiğini zaten görmüştük. Burada ise bu iki sahabiden gelen diğer hadisleri paylaşacağız.
Ehl-i Sünnetin büyük imamı, kütübi sitte imamlarından Nesai'nin "Hasais" adlı kitabında: Bana Muhammed b. Müsenna haber verdi, dedi ki, bana Yahya b. Hammad anlattı, dedi ki, Ebu Avane bana Süleyman'dan anlattı, dedi ki: Habib b. Ebi Sabit bana Ebu Tufeyl'den, o da Zeyd b. Erkam'dan anlattı, dedi ki: "Resûlullah (s.a.a) veda haccından dönüp Gadir-i Hum denilen mevkide konakladığında, gölgelik ağaçların altının süpürülüp temizlenmesini emretti. Temizlik yapıldıktan sonra şöyle buyurdu: "Sanki davet edilmiş ve davete icabet edecek gibiyim! Sizlere birisi diğerinden daha büyük iki paha biçilmez emanet bırakıyorum. Allah'ın Kitabı ve ıtretim, Ehl-i Beyt'im. Benden sonra onlara nasıl davranacağınıza dikkat edin. Çünkü onlar, havuz başında benimle kavuşana dek birbirlerinden asla ayrılmayacaklar!" Sonra dedi ki: "Şüphesiz, Allah benim mevlam, ben de bütün müminlerin velisiyim." Daha sonra Ali'nin elinden tutarak dedi ki: "Ben kimin mevlası isem, bu da onun mevlasıdır! Allah'ım! Onu seveni sen de sev, ona düşman olana sen de düşman ol!"
Tufeyl dedi ki: Zeyd'e, "Bunu Allah'ın Rasulü'nden (s.a.a) gerçekten duydun mu?" diye sorunca şu cevabı verdi: "Evet, o gün ağaçların altında olup da bunları gözleriyle görmeyen ve kulaklarıyla duymayan hiç kimse yok!" (Nesai, Hasais, s.72-73, hadis 74).
Hadisi Nesai "Sünenul Kubra", 5/148 ve "Fedail es-Sahabe", hadis 45'de aynı sened ile; Tahavi "Şerhi Müşkilil Asar", 5/18-19, hadis 1765'de Nesai'den naklen; Taberani "Mucem el-Kebir", 5/166, hadis 4969'da kendi senedi ile; Hakim en-Nişaburi "Müstedrek", 3/118, hadis 4576'da rivayet etmiştir.
Hadisin sıhhatine gelince, hadisin senedi Ehl-i Sünnet nezdinde en sahih senedlerdendir ve sünnilerin büyük muhaddisleri bu senedin sıhhatine hüküm vermiştirler. Nesai'nin "Hasais" kitabını tahkik eden Şeyh Ebu İshak el-Huveyni hadis hakkında diyor ki: "İsnadı sahihtir." (Nesai, Hasais, s.72-73, Hadis 74).
Sünni tefsir ve tarih alimi olan ibn-i Kesir bu hadisi "el-Bidaye ven Nihaye" adlı kitabında Nesai'den aktardıktan sonra diyor ki: "Şeyhimiz Ebu Abdullah ez-Zehebi bu hadis sahihtir, dedi." (İbn-i Kesir, el-Bidaye ven Nihaye, 7/668).
Yine hadisi Nesai'den naklen kendi kitabında aktaran Tahavi hadis hakkında diyor ki: Hadisi kendi kitabında rivayet eden Hakim hadisin sıhhati hakkında diyor ki: Bu hadis Şeyheyn'in şartına göre sahihtir fakat rivayet etmemiştirler. Seleme b. Kuheyl'in Ebu Tufeylden olan rivayeti de aynı ile Şeyheyn'in şartına göre sahihtir." (Ebu Cafer et-Tahavi, Şerhi Müşkilil Asar, 5/18-19, hadis 1765; Hakim en-Nişaburi, Müstedrek, 3/118, hadis 4576).
(devam edecek?)