Dijital çağda popülizm ve propaganda savaşı

Teknolojinin ve sosyal medyanın hayatın her alanını dönüştürdüğü bir çağda, siyaset de bu değişimden nasibini alıyor.

Dijital platformlar, politikacıların seçmenlerle iletişim kurma biçimini yeniden şekillendirirken, popülizm ve propaganda yeni bir savaş alanına taşınıyor: ekranlar ve algoritmalar.

Geleneksel siyasetin yerini, viral videolar, hashtag kampanyaları ve hedeflenmiş reklamlarla yönlendirilen bir "dijital popülizm" alıyor. Peki, bu yeni siyasi manzara neler getiriyor ve demokrasiyi nasıl etkiliyor?

Dijital Popülizmin Yükselişi

Popülizm, tarih boyunca "halkın sesi" olma iddiasıyla siyaset sahnesinde yer buldu. Ancak dijital çağ, bu fenomeni bambaşka bir boyuta taşıdı. Sosyal medya platformları, politikacıların kitlelere doğrudan ulaşmasını sağlarken, karmaşık siyasi meseleleri basit ve duygusal mesajlara indirgeme eğilimini güçlendirdi.

Sosyal medya platformlarında, kısa ve çarpıcı mesajlar milyonlarca kullanıcıya anında ulaşıyor. Örneğin, son yıllarda dünya genelinde liderler, ekonomik krizler veya göç gibi konularda halkın öfkesini ve umutlarını harekete geçiren sloganlarla dijital kampanyalar yürütüyor.

Uzmanlar, dijital popülizmin başarısını, algoritmaların duygusal içeriklere öncelik vermesine bağlıyor. Öfke, korku veya umut gibi duygular, kullanıcıların paylaşım yapma olasılığını artırıyor ve bu da popülist mesajların viral hale gelmesini sağlıyor.

Algoritmalar ve Hedefli Reklamlar

Dijital çağın propaganda araçları, geçmişteki afişlerden veya radyo yayınlarından çok daha sofistike. Politik aktörler, sosyal medya platformlarının sunduğu veri analitiği sayesinde seçmenleri mikro düzeyde hedefleyebiliyor.

Örneğin, bir siyasi kampanya, belirli bir bölgede yaşayan, belirli bir yaş grubundaki veya ilgi alanına sahip kullanıcılara özel reklamlar gösterebiliyor. Bu yöntem, 2016 ABD seçimlerinde Cambridge Analytica skandalıyla dünya gündemine oturmuştu. Benzer taktikler, 2024'te Avrupa ve Latin Amerika'daki seçimlerde de sıkça kullanıldı.

2025'in başında, bir Avrupa ülkesinde yapılan yerel seçimlerde, X'te yayılan asılsız iddiaların seçmen davranışlarını etkilediği ortaya çıktı. Bu tür manipülasyonlar, demokratik süreçlere olan güveni sarsarken, dezenformasyonun yayılma hızı düzenleyici kurumları zorluyor.

Demokrasi İçin Tehdit mi, Fırsat mı?

Dijital çağın siyaseti, hem fırsatlar hem de tehditler sunuyor. Bir yandan, vatandaşlar politik süreçlere daha kolay katılabiliyor ve seslerini duyurabiliyor.

Başlatılan bir hashtaglar, saatler içinde bir protesto hareketine dönüşebiliyor. Öte yandan, bu platformlar kutuplaşmayı derinleştiriyor ve manipülasyona açık bir zemin yaratıyor.

Popülist liderler, karmaşık sorunlara basit çözümler sunarak kitleleri peşinden sürüklerken, eleştirel düşünce ve uzlaşma kültürü zarar görebiliyor.

Siyaset bilimci Dr. Ayşe Yılmaz'a göre, "Dijital popülizm, demokrasinin hem en büyük dostu hem de en büyük düşmanı. Önemli olan, bu araçların nasıl kullanıldığı ve toplumun medya okuryazarlığı seviyesi." Uzmanlar, dezenformasyonla mücadele için eğitim programlarının ve platform düzenlemelerinin kritik olduğunu vurguluyor.

Türkiye'de Dijital Siyaset

Türkiye'de de dijital siyaset, son yıllarda giderek önem kazanıyor. 2023 genel seçimlerinde, siyasi partilerin X ve diğer platformlarda yürüttüğü kampanyalar, genç seçmenler üzerinde büyük etki yarattı.

Viral videolar, mizahi içeriklerle süslenmiş mesajlar ve canlı yayınlar, seçmenlerle bağ kurmanın yeni yolları oldu.

Ancak, Türkiye'de de dezenformasyon ve manipülatif içeriklerin yayılması, dijital siyasetin tartışmalı yönlerini gündeme getirdi. Özellikle yerel seçimler öncesi, X'te yayılan sahte haberlerin seçmen algısını etkilemeye çalıştığına dair raporlar dikkat çekti.

Yeni Kurallar, Yeni Savaş

Dijital çağ, siyasetin kurallarını yeniden yazıyor. Popülizm ve propaganda, teknolojinin gücüyle birleştiğinde, hem kitleleri harekete geçirme potansiyeli taşıyor hem de demokratik değerleri tehdit ediyor.

Sosyal medya platformları, bu savaşın ana cephesi haline gelirken, vatandaşların ve kurumların bu yeni gerçekliğe adapte olması şart. Medya okuryazarlığı, şeffaf düzenlemeler ve etik kampanya pratikleri, dijital siyasetin demokrasiye hizmet etmesi için vazgeçilmez.

Siyasetin yeni yüzü, yalnızca bir ekran kadar uzakta. Ancak bu ekranın ardındaki gerçekleri anlamak, hepimizin sorumluluğu.