Cafer-i Tayyar

Gençlik, hayatın en güçlü dönemi. Kabiliyetlerin, heyecanların, gayretin verimli evresi…

Allah Resûlü (s.a.a) kutlu davasını ilk tebliğinde gençleri görüyoruz. 

Daru'l-Erkam, bir okul, temel eğitimin verildiği yerdir. Bu evde sohbetler ile gençler, hem fikren hem mânen yetişiyorlardı. 

Tebliğin ilk yıllarında her türlü baskı, yıldırma çabaları gençliğin iman gücü ile başarıya ulaşamadı. Bu gençlerden biri de Cafer bin Ebu Talib.

İmam Ali'nin on yaş büyük ağabeyidir.

İlk Müslümanlardandır. Allah Resulü'ne bağlılığı, davayı sahiplenişi, gayreti, açık ve net ifadeleri, hitabet ve ikna gücü, sevdası büyüktü. Korku nedir bilmez cesaret sahibi cömertliği, ilmi, güzel ahlak vasıflarının toplandığı fazileti, sabrı ve sebatı ile örnek bir sahabi Allah Resûlü'nün yaranıydı.

Ehl-i Beyt'in gonca güllerindendi. Öyle bir gül ki solmayan, kanatlanıp cennetlere uçan güldü.

Allah Resûlü bir hitabında şöyle buyurdu: "Ey Cafer! Sen yaratılış ve ahlak açısından bana benziyorsun."

Habeşistan'a hicret eden kafilenin başına Cafer –i Tayyar'ı tayin edilmişti. Cafer bin Ebu Talib'in buradaki müdafaası dillere gönüllere, fikirlere destandır. Muhacir müslümanların sözcüsü Cafer-i Tayyar'dır.

Meşhur müdafaasında şöyle demişti:

"Ey hükümdar! Biz cahil bir millet idik. Putlara tapardık. Ölmüş hayvan leşini yer, her türlü kötülüğü işlerdik. Akrabalarımızla ilişkilerimizi keser, komşularımıza kötülük yapardık. Kuvvetli olanlarımız zayıf olanlarımızı ezerdi. 

Allah'ın bize, kendimizden doğruluğunu, eminliğini, iffet ve temizliğini, soyunun düzgünlüğünü bildiğimiz bir Peygamber gönderinceye kadar, biz bu vaziyette idik. O Peygamber bizi, Allah'ın varlığına, birliğine inanmaya, O'na ibadete; bizim ve atalarımızın tapına geldiği taşları ve putları bırakmaya davet etti. İftiradan alıkoydu. Doğru sözlü olmayı, emanete hıyanet etmemeyi, akrabalık haklarını gözetmeyi, komşularla güzel geçinmeyi, günahlardan ve kan dökmekten sakınmayı bize emretti. Her türlü ahlâksızlıklardan, yalan söylemekten, yetimlerin malını yemekten, namuslu kadınlara dil uzatmaktan ve iftira etmekten bizi alıkoydu. 

Allah'a eş, ortak koşmaksızın ibadet etmeyi, namaz kılmayı, zekât vermeyi, oruç tutmayı bize emretti. Biz de kabul ettik ve iman ettik. Onun Allah'tan getirip bildirdiklerine tâbi olduk. Allah'a ibadet ettik, O'nun bize haram kıldığını haram, helâl kıldığını helâl olarak kabul ettik. 

Bu yüzden kavmimiz, bize düşman olup, bize zulmettiler. Bizi, dinimizden döndürüp, Allaha ibadetten vazgeçirip putlara taptırmak için türlü işkencelere uğrattılar. Bizi, yeniden putlara taptırmak için zulmettiler. Bizi sıkıştırdıkça sıkıştırdılar. Bizimle, dinimizin arasına girdiler ve bizi dinimizden ayırmak istediler."

Cafer-i Tayyar bir müddet burada kaldıktan sonra Medine'ye döndü, Allah Resûlü bizzat kendisini karşıladı. Elini omuzuna koyup anlından öptü ve şöyle buyurdu: "Hangi şeye daha çok sevinmem gerektiğini bilemiyorum; Cafer'in gelişine mi yoksa Hayber'in fethine mi?" 

Cafer b. Ebi Talib komutan oldu. Mute savaşına katıldı. Allah Resûlü (s.a.a) orduyu uğurlarken şöyle dedi: "Cafer şehit olduğu takdirde komutanlık Zeyd b. Harise'nin ondan sonra da Abdullah b. Revaha'nın. Onun başına da bir hadise gelecek olursa müslümanlar istediği bir kimseyi kendilerine komutan olarak seçsinler." 

İslam ordusu Mute adlı yerde Rumlar ile karşı karşıya geldi.  Cafer-i Tayyar bu savaşta eşsiz fedakârlık gösterdi. O, sağına soluna kılıç sallayarak düşman saflarında dolaşıyordu ki, sağ eli kesildi. Sancağı sol eline aldı. Çok geçmeden bir kılıç darbesiyle sol eli de koptu. Sancağı göğsüyle ve kollarıyla tutan Cafer-i Tayyar tekrar hücum etmek isterken üçüncü bir darbe isabetiyle şehadet şerbetini içti.

Cafer'in (a.s) şehadet haberi Allah Resûlü'ne ulaştığında önce ağladı ve şöyle buyurdu: "Cafer gibi bir şahsiyet için ağlamak gerekir. Allah ona kesilmiş olan iki elleri yerine cennette meleklerle birlikte uçması için kendisine iki kanat verdi." Bu sebeple Cafer'e, Cafer-i Tayyar demişlerdir. 

Cafer-i Tayyar'ın hanımı Hz. Esmâ binti Umeys anlatıyor: 

"O gün ekmek yapacağım hamuru yoğurduktan sonra, çocuklarımı yıkadım, temizledim, güzel kokular sürdüm. Resûlullah teşrif etti. Buyurdu ki: 'Ey Esmâ! Ca'fer'in çocukları nerede? Onları bana getir!' 

Çocukları getirdim. Onları sevdi, okşadı ve mübarek gözlerinden yaş aktı. Bunun üzerine kendilerine sordum: 'Ey Allah'ın Resûlü, niçin ağlıyorsunuz? Yoksa Cafer ve arkadaşlarından size bir haber mi geldi?' 

Peygamber efendimiz buyurdu ki: 'Evet, onlar bugün şehit oldular.' 

Bunu duyunca ağlamaya başladım. Peygamberimiz, evlerine gittiler. Bundan sonra, kerimesi Hz. Fâtıma'nın yanına vardı. O da ağlıyordu."