Büyüme hedefine petrol zammı darbesi

Büyüme hızındaki yavaşlama yılın ikinci üç aylık döneminden itibaren iyice hissedilmeye başlanırken, ham petrol fiyatlarında varil başına yaşanan her 5 dolarlık artışın Türkiye ekonomisinin büyüme hızını 0.3 puan aşağı çektiği hesaplandı. Devlet İstatistik Enstitüsü, bu yılın ikinci üç aylık dönemine ilişkin büyüme oranlarını 12 Eylül'de açıklayacak. Özellikle üretim cephesinden gelen öncü göstergeler bu yılın ikinci üç aylık dönemindeki büyümenin hem geçen yılın aynı dönemine hem de bu yılın ilk üç aylık dönemine göre hız kestiğine işaret ediyor. Yılın ikinci üç aylık dönemine ilişkin büyüme oranının yüzde 5'in altında kalacağı tahminleri yapılıyor.

Fiyat artışları,ekonomik hedefleri zorluyor

2004 yılında yüzde 9.9'a kadar çıkan büyüme oranının bu yıl öneli ölçüde hız keserek yüzde 5 olan hedefin altında kalma olasılığında yüksek ham petrol fiyatlarının önemli rolü bulunduğu belirtiliyor. Yapılan hesaplamalara göre ham petrol fiyatlarındaki vari başına her 5 dolarlık artış, sadece ham petrol faturasındaki artış nedeniyle yıllık bazda Türkiye ekonomisindeki büyüme hızını 0.3 puan aşağı çekiyor. 10 dolarlık artış büyüme hızını 0.6 puan, 20 dolarlık artış ise 1.2 puan aşağı indiriyor. Türkiye yılda ortalama 177 milyon varil ham petrol ithal etmek zorunda bulunuyor. Varil başına fiyatlarda yaşanan 5 dolarlık artış yıllık bazda ham petrol faturasını 890 milyon dolara yakın artırıyor. 10 dolarlık artışın yıllık faturası 1.8 milyar doları, 20 dolarlık artışın getirdiği ek fatura ise 3.6 milyar dolara kadar çıkıyor. Türkiye'nin 2004 yılındaki milli geliri 300 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. 5 dolarlık fiyat artışı nedeniyle yapılan fazladan ödeme bu tutarın yüzde 0.3'ü, 10 dolarlık ödeme yüzde 0.6'sı 20 dolarlık fiyat artışı nedeniyle yapılan fazla ödeme de milli gelirin yüzde 1.2'si kadar bir büyüklük meydana getiriyor. Diğer bir ifadeyle Türkiye bu yıl oluşturduğu milli gelirin bir kısmını pahalı petrol yüzünden ham petrol ithal ettiği ülkelere transfer etmek zorunda kalıyor.

Türkiye'nin bu yıl Haziran sonu itibariyle son bir yıllık dönemdeki toplam ham petrol ithalatı 7 milyar 100 milyon dolar olarak gerçekleşti. Türkiye ham petrol ve petrol ürünleri ithalatının en büyük bölümünü Rusya'dan yapıyor. İkinci sırada İran, üçüncü sırada ile Libya bulunuyor. Suudi Arabistan ise fazla ithalat yapılan ülkeler sıralamasında dördüncü konumda yer alıyor.