Borç stoku 345.9 milyar dolara fırladı

2003 yılı sonundan bu yana iç borç 1.3 milyar dolar, dış borç 19.5 milyar dolar, toplam borç ise 60.8 milyar dolar arttı. Toplam borçlar 345.9 milyar dolara çıkarken, Türkiye borç batağına biraz daha saplandı.

Türkiye borç batağında... Borç artışının yüzde 68'i iç borçlardan meydana geldi. Hazine Müsteşarlığı verilerinden yararlanılarak hazırlanan rapora göre, 2005 yılının 11 ayında 159 katrilyon lira iç borç ödemesinde bulunulmasına rağmen, 2004 yılında 224.5 katrilyon lira olan iç borç stoku yeni borçlanmalarla, 243.8 katrilyon liraya yükseldi. Aynı dönemde 35 milyar dolar da dış borç ödendi. 2004 yılında 161.9 milyar dolar olan dış borç stoku 2005 yılının 9 ayında 165.3 milyar dolara çıktı. Böylece 2002 yılında 222 milyar dolar, 2003 yılında 285 milyar dolar, 2004 yılında 329 milyar dolar olan toplam borç stoku, 2005 yılında 345.9 milyar dolara çıkmış oldu. 2003 yılında 4 bin 59 dolar olan kişi başına borç miktarı da 2005 yılı sonu itibariyle 4 bin 800 dolara çıkmış durumda. Rapora göre Türkiye 2002-2005 yılları arasında 468.4 katrilyon lira anapara, 181.6 katrilyon lira faiz olmak üzere toplam 650 katrilyon lira iç borç ödemesinde bulundu. Buna karşılık Türkiye, 2002 yılında 125.3 katrilyon, 2003 yılında 158.2 katrilyon, 2004 yılında 163.6 katrilyon, 2005 yılının ilk 11 ayında ise 142.8 katrilyon olmak üzere son dört yılda 589.9 katrilyon lira iç borçlanma gerçekleştirdi. Türkiye'nin kişi başına düşen milli gelirin artmasına karşın kişi başına düşen borcun da arttığına dikkat çekilen raporda, 2000 yılında 2 bin 563 dolar, 2003 yılında 4 bin 59 dolar olan kişi başına borç miktarının 2005 yılı sonu itibariyle 4 bin 800 dolara çıktığı kaydedildi. Türkiye'de mükellef sayıları artmadığına, buna karşılık vergi gelirlerinin artığına işaret edilen raporda, vergi gelirlerindeki bu artışın yüzde 70'leri aşan dolaylı vergilerden kaynaklandığı belirtildi. Vergilerin ise faize gittiği belirtilen raporda, 2005 yılının 11 ayında 96.7 katrilyon lira vergi geliri elde eden Türkiye'nin, vergi gelirleriyle 62.3 katrilyon lira üzerinde iç borç ödediği ifade edildi. Rapora göre, Türkiye 11 ayda tüm gelirlerinin yüzde 33'ünün, vergi gelirlerinin ise yüzde 64'ünü iç borç ödemesinde bulundu.

Bu ne yaman bir çelişki? Rapora göre, 2000 yılında yüzde 86.4 olan borçların milli gelire oranı, 2001-2004 yılları arasında yüzde 100'lerin üzerinde seyretmesine rağmen 2005 yılı sonu verilerine göre yüzde 96.6 seviyesinde yüksekliğini koruyor. Hazine 2006 yılında da 97.8 katrilyon lira ana para, 34.9 katrilyon faiz ödemesi olmak üzere toplam 132.7 katrilyon lira ödeme yapacak ve bu ödemeleri gerçekleştirebilmek için yeniden borçlanacak. 2002 yılında 130.2 milyar dolar olan dış borç stokunun, 2005 yılı üçüncü dönem itibariyle 165.3 milyar dolara yükseldiğinin belirtildiği raporda, Türkiye'nin 2002 yılında 22.5 milyar dolar ana para, 6.4 milyar dolar faiz ödemesi olmak üzere toplam 28.9 milyar dolar, 2003 yılında 20.8 milyar dolar ana para, 7 milyar dolar faiz ödemesi olmak üzere toplam 27.8 milyar dolar, 2004 yılında 23.3 milyar dolar ana para, 7.1 milyar dolar faiz ödemesi olmak üzere toplam 30.5 milyar dolar, 2005 yılı dokuz ayında 27.1 milyar dolar ana para, 7.9 milyar dolar faiz olmak üzere toplam 35 milyar dolar dış borç ödediği belirtildi.