Atatürk'ün katıldığı son 19 Mayıs kutlaması

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Milli Mücadele'yi başlatmak için 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışının 105. yıl dönümünde kutlanan 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kapsamında tüm Türkiye'de çeşitli etkinlikler düzenleniyor.

Bandırma Vapuru ile 19 Mayıs 1919'da Samsun'a ulaşan Mustafa Kemal Paşa, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini de başlatıyordu. Samsun'da yakılan istiklal ateşi tüm Anadolu'yu saracak ve yaklaşık 3,5 yıl süren Milli Mücadele, 9 Eylül 1922'de düşmanın vatandan çıkartılmasıyla başarıya ulaşacaktı.

Türk milletinin kurtuluşunun, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun ilk adımı olan 19 Mayıs, Türk tarihinin özel günleri arasında yerini aldı.

Samsun halkı 1926'dan itibaren 19 Mayıs'ı "Gazi Günü" olarak kutlamaya başladı. Mustafa Kemal Paşa'nın Atatürk soyadını almasından sonra 19 Mayıs 1935'ten itibaren ise bu günün adı, "Atatürk Günü" oldu. 1937 yılında yurt geneline yayılan kutlamalar için "İdman Bayramı", "Jimnastik Bayramı" isimleri de kullanıldı.

Ankara'da 19 Mayıs 1938'de düzenlenen törenlerde ise bu özel günün adı artık "Gençlik ve Spor Bayramı" olarak ilan edildi.

Törenden kısa bir süre sonra Dahiliye Vekaletinin hazırladığı yasa tasarısı, Meclis Başkanlığına sunuldu. 2739 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun'a 20 Haziran 1938'de yapılan ekle, mayıs ayının 19'uncu günü "Gençlik ve Spor Bayramı" oldu. 1981 yılında yapılan son değişlikle 19 Mayıs günü "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" adını aldı.

19 Mayıs 1938'de düzenlenen etkinlikler

Ankara'da 19 Mayıs 1938'de düzenlenen etkinlikler, Atatürk'ün katıldığı son 19 Mayıs kutlaması oldu. O günkü kutlamalar haberlerde şu ifadelerle yer aldı:

"Bütün şehir daha dünden beri baştan başa bayraklarla bütün caddeler dövizlerle süslenmiş bulunuyordu. Bu sabah saat yedide Atatürk'ün bundan 19 sene evvel 19 Mayıs günü, Samsun'da karaya çıktıkları saatte atılan 21 pare top ile ve yine bu dakikada bütün fabrikaların düdüklerini çalmak suretiyle tesidine başlanmış olan gün fevkalade bir dekor içinde devam edip gitmiştir. Günün en büyük tezahürü Ankara orta ve yüksekokulları ile spor kurumlarının statta yaptıkları spor gösterileri olmuştur. Statta yapılacak bu gösterilerde hazır bulunabilmek için halk daha sabahın erken saatlerinden itibaren stada giden yollara dökülmüş bulunuyordu."

Gençlerin bandolar eşliğinde ana yollardan geçerek Zafer Abidesi'ne çelenk koyduğu anlatılan haberde, "Zafer Abidesi önündeki bu tezahürden sonra yürüyüşe devam eden alay, stadyuma geldiği zaman bütün stat, sayısı elli binden fazla tahmin edilen kalabalık bir halk ile dolmuş bulunuyordu" ifadelerine yer verildi.

Stadı saran alkış tufanı içinde Atatürk şeref tribününe girdi

AA'nın 19 Mayıs 1938'de yayımlanan bültenlerine göre, bu konuşmanın ardından çeşitli okulların gösterileriyle kutlamalar devam etti. Haberde, Atatürk'ün kutlamaya katıldığı anlar şöyle anlatıldı:

"Mektep kızlarımızın idman hareketleri başlamıştır. Bu hareketlerin devamı esnasında bütün stadı saran alkış tufanı içinde Büyük Şef Atatürk, şeref tribününe girmişlerdir. Atatürk burada hazır bulunmakta olan zevata ayrı ayrı iltifatta bulunmuşlar ve Yugoslav Harbiye ve Bahriye Nazırı General Mariç ile de görüşmüşlerdir. Gençlerimizin büyük günlerini canlandıran idman tezahüratının bundan sonraki kısımları Büyük Şef'in huzurunda geçmiştir. Atatürk merasimin sonlarına doğru stattan ayrılırken gelişlerinde olduğu gibi büyük bağlılık tezahüratıyla uğurlanmıştır."

Haberde, Ankara Stadı'nda 5 saat süren törenlerin baştan sonuna kadar büyük bir alaka ve sempatiyle takip edildiği bildirildi.

Atatürk, bu törenin ardından Hatay meselesiyle alakalı olarak Mersin'e seyahat etti.