Atatürk kapatmış, Erdoğan açmıştı... Ayinlerden sonra şimdi de tiyatro

Van Devlet Tiyatrosu tarafından bu yıl 20'ncisi düzenlenen 'Van Akdamar Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Şenliği' çerçevesinde Akdamar Adası'nda ilk defa tiyatro oyunu sahnelendi.

Van Devlet Tiyatrosunda düzenlenen Akdamar Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Şenliği, renkli görüntülere sahne oluyor. Şimdiye kadar bin 500'ün üzerinde kişinin katılım sağladığı şenlikte, çocuklar bir yandan sosyalleşirken bir yandan da devlet tiyatroları tarafından sergilenen oyunları izleme fırsatı buldu. Şenliğin finalinde ise ilk defa Akdamar Adası'nda bir tiyatro oyunu sahnelendi. Erzurum Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenen 'Dünyanın eski zamanlarında' adlı meddah oyunu, izleyicilerden büyük alkış aldı.

Şenlikle ilgili açıklamada bulunan Van Devlet Tiyatrosu Müdürü Gül Urgan Yıldız, bu yıl 20'ncisi düzenlenen şenliğin finalini her yıl olduğu gibi yine Akdamar Adası'da düzenlediklerini belirterek, 'Zaten şenliğimize adını veren Akdamar Adası'ndayız. Bu sene bir ilk başlatalım dedik. Daha önce adada her hangi bir tiyatro gösteriminin olmadığını biliyorum. Adamız Van için, kültür ve medeniyet anlamında çok güçlü ve simge niteliğinde olduğu için finalini de bir oyunla bitirelim istedik. Umarım bundan sonrası da gelir' dedi.

Şenlik Koordinatörü Kadir Oğuz ise 'Şenlikte bizim en büyük heyecanımız bu adada oynanan oyundu. Şenlik genel anlamda çok güzel geçti ve beklediğimizden çok daha yoğun bir katılım oldu. Buraya da okullarda tiyatro gösterisine çıkan çocuklarımızı Erzurum Devlet Tiyatrosu tarafından oynanan oyunun izlemeleri için getirdik. Bu, adada oynana ilk tiyatro gösterisi. Bunun için ayrıca heyecanlıyız" ifadelerini kullandı.

Daha önce de Akdamar Çocuk ve Gençlik Tiyatroları şenliği çerçevesinde oyunlar oynadıklarını belirten Erzurum Devlet Tiyatrosu Sanatçısı Sezai Yılmaz da, 'Erzurum Devlet Tiyatrosu olarak Işın Kasapoğlu'nun rejisiyle festivale katıldık. Daha önce de festivale birçok kez katılmıştık ama bu gün oynayacağımız oyun bizim için önem teşkil ediyordu. Adada ilk defa bir tiyatro oyunu sergilendi. Çocuklarla beraber geldik ve karnaval havasında geldik. Festival açılışını Adana Devlet Tiyatrosu yapmıştı bizde kapanışı yapacağız. Kapanışı Akdamar Anıt Müzesi önünde ve açık alanda yapmak ayrıca mutluluk verici bir durum' diye konuştu.

Tecavüz adası ve kilisenin kanlı tarihi

Akdamar Kilisesi Ermeniler tarafından kutsal bir yer olarak görülmesinin yanı sıra, Osmanlı halkına karşı işlenen insanlık suçlarının da bir simgesi. İstiklal Savaşı'nda Ermenilerin silah deposu olarak kullandığı, kaçırılan Türklerin kurşunlanıp öldürüldüğü ve kadınlarımızın tecavüz edildiği bir yer.

Dönemin Başbakan Erdoğan'ın talimatı ile Kültür ve Turzim Bakanlığı tarafından yaklaşık 4 milyon lira harcanarak restore edilen ve ibadete açılan tarihi Akdamar Kilisesi'nde ilk ayin 95 yıl aradan sonra 19 Eylül 2010'da yapıldı. Akdamar Kilisesi, Van Gölü'ndeki ada üzerinde bulunuyor.

Akdamar Kilisesi Ermeniler tarafından kutsal bir yer olarak görülmesinin yanı sıra, Osmanlı halkına karşı işlenen insanlık suçlarının da bir simgesi. İstiklal Savaşı'nda Ermenilerin silah deposu olarak kullandığı, kaçırılan Türklerin kurşunlanıp öldürüldüğü ve kadınlarımızın tecavüz edildiği bir yer.

1880'den 1915'e kadar 35 şehrimizi yakan Ermeni çetelerinin son yaktıkları şehir Van. Kente giren Ermeni Taşnak ve Hınçak çeteleri yerel Ermeni halktan da destek alarak karşılarına çıkan diğer insanları kurşuna dizmişti.

Bu olaylar sırasında Osmanlı halkından 80 bin kişi katledilmiş, 50 bin Osmanlı Türk kadını da Akdamar Kilisesi'ne kaçırılarak hayatlarının sonuna kadar toplu tecavüzlere maruz kalmışlardı.

Van jandarma alay komutanının raporu

Van jandarma alay komutanının " "Van'da ermeni zulmü" başlıklı raporundan bir kaç alıntı:

"Akşam oldu mu bizim içimize Ermeniler gelirdi. 150 tane kadar kadın içinden 10-11 tanesini seçip götürürlerdi. Sabaha kadar bu kadınlara tecavüz ederlerdi. Bu kadınlar öyle olurdu ki kan revan içinde kalır, bırakıldıklarında bacaklarını gere gere yatar, oturamayacak durumda kalırlardı" diye anlatan Seher'i...

Defalarca tecavüze uğrayan 7 yaşındaki Fatma ve 9 yaşındaki Güfaz'ı...

Zorla götürülürken kendilerini köprüden Mermit Çayı'na atan iki taze gelin; Zahide ve Fatma'yı...

Derviş Efendi'nin, gözleri önünde tecavüze uğrayan kızları Hayriye ve Şadiye'yi...

Ağzına balta sapı büyüklüğünde bir kazık çakılan, dili koparılıp bu kazığın üstüne çivilenen 70 yaşındaki Gevaş müftüsünü...(tanık ifadelerinden)
Göl kırmızıya boyandı

Birinci Dünya Savaşı sırasında Van'ın Zeve Köyü'nün bütün halkı, kadın, çocuk ve yaşlı demeden, Ermeniler tarafından öldürülmüştü. Bununla yetinmeyen Ermeniler kentte, kadınlara toplu halde ahlaksızca tecavüzde bulunmuş, mallarına ve ziynet eşyalarına el koymuştu.

Rusya, savaştan çekilirken, elindeki bütün silah ve cephaneyi Ermenilere bırakmıştı. Silahlanan Ermeni çeteler, Doğu Anadolu'yu adeta kan gölüne çevirmişti. İşte bu katliamlardan Van da nasibini almıştı.

Kente giren Ermeniler, karşılarına çıkan herkesi kurşuna dizmişti. Can derdine düşen silahsız köylüler, Van Gölü'ne doğru kaçmaya başlamıştı. İşte o anda Van ile Ak damar adası arasında taşımacılık yapan vapurlar imdatlarına yetişmişti.

Çaresiz halk, Ermeni zenginlere ait bu vapurlara doluşmuştu. Asıl katliam da burada yaşanmıştı. Vapur, gölün tam ortasına gelince Ermeniler, Türk erkeklerini vahşice katledip cesetlerini suya atmıştı. Kadınlar ise Ak damara götürülmüş, ömürlerinin sonuna kadar Ermenilerin tecavüzüne uğramıştı. İşte bu sebeple Ak damar Adasının adı tarihe tecavüz adası olarak geçmiştir...

Ermeni zulmü ile katledilen ve tecavüze uğramamak için ellerinde kurtulup da intihar eden yüzlerce genç kız vardır Van gölünde.

Cumhurbaşkanı Erdoğan mesajı

"Hristiyan aleminin, özellikle Ermeni halklarının önemli bir inanç merkezi olan Akdamar Kilisesi'ne tarih bilinci ve kültürel mirası koruma ahlakıyla sahip çıktık. Ortak kültürel mirasımızı ayakta tutabilmek ve gelecek kuşaklara aktarabilmek için özenle çalıştık. Anadolu'nun farklı inanç ve kültürlerde saklı anıtlarının bir bir gün yüzüne çıkardık. Bunu ülkemizin bir zenginliği olarak gördük. Kültürel miraslarımızın hak ettiği değere yeniden kavuşması için incelikli çalışmalarımızı sizlerin de desteğiyle sürdürmek en büyük dileğimizdir. Bu güzel akşamda ülkemizin kültürel zenginliğinin en güzel fotoğrafını veren sizleri sevgi ve saygı ile selamlıyorum."