ANALİZ- İhracatta lider değişti

 

RECEP BAHAR / HABER ANALİZ

 

Mart ayından itibaren tüm dünyayı hem sosyal, hem de ekonomik anlamda çok büyük oranda olumsuz etkileyen koronavirüs salgınının ekonomik yansımaları, Nisan ayında ülkemizde de çok daha keskin görülmeye başlandı. Bu durum Türkiye'nin ihracatını da olumsuz yönde etkiledi. Salgın nedeniyle başta AB ülkeleri olmak üzere, önemli ihraç ülkelerimizde görülen eşi görülmemiş boyuttaki pazar ve talep daralmaları ve sınırlardaki karantina önlemleri Nisan ayı ihracatımızda görülen düşüşün de ana nedeni olarak öne çıktı. 

 

İthalat daha az etkilendi

 

Ticaret Bakanlığı verilerine göre bu yıl Nisan ayında ihracat, geçen yılın Nisan ayına göre yüzde 41.38 oranında azalarak, 15 milyar 341 milyon dolardan 8 milyar 993 milyon dolara geriledi. İhracattaki bir aylık azalma ise 6 milyar 348 milyon dolar oldu! Nisan ayında ithalatımız da Nisan 2019'a yüzde 28.31 azalarak 18 milyar 73 milyon dolardan 12 milyar 957 milyon dolar oldu. İthalattaki rakamsal azalmanın da ihracattan daha az olması dikkat çekti. İthalat 5 milyar 116 milyon dolar düştü. Böylece Türkiye'nin Nisan ayında 3 milyar 965 milyon dolar dış ticaret açığı verdi. Ocak-Nisan dönemine bakınca ihracat yüzde 13.58 düşüşle 59 milyar 875 milyon dolardan 51 milyar 742 milyon dolara indi. Buna karşılık 4 aylık periyotta ithalat 68 milyar 545 milyon dolardan 68 milyar 613 milyon dolara çıktı. Böylece Türkiye bu yılın ilk 4 ayında 16 milyar 871 milyon dolar dış ticaret açığı verdi. Oysa Ocak-Nisan 2019 döneminde bu rakam 8 milyar 670 milyon dolardı. 2020 yılı Nisan ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 69.4; Ocak-Nisan döneminde ise yüzde 75.4 olarak gerçekleşti. Son 12 aylık ihracat ise yüzde 3.7 düşüşle 172 milyar 706 milyon dolar olarak gerçekleşti. 

 

Çin'den ve Kore'den ithalat arttı!

 

Nisan ayında en fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya, ABD ve Irak olurken, ithalatta ise ilk üç sırayı Çin, Almanya ve Rusya aldı. Karantina önlemleri nedeniyle Fransa'ya ihracat yüzde 66; İspanya'ya yüzde 59; İngiltere'ye yüzde 57.7; İtalya'ya yüzde 51; Belçika'ya yüzde 48.8; Almanya'ya yüzde 35,9; Irak'a yüzde 34.4 ve ABD'ye yüzde 25.1 oranında azalış gösterdi. Nisan ayında Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49 azalışla 3 milyar 739 milyon dolar oldu. Buna karşılık Çin'den yapılan ithalatın yüzde 4.4, Güney Kore'den yapılan ithalatın ise yüzde 21.75 artması dikkat çekti! Petrol fiyatlarında yaşanan düşüş nedeniyle Rusya'dan yapılan ithalat yüzde 40.38 gerileyerek, 1 milyar 889 milyon dolardan 1 milyar 126 milyon dolara geriledi. 

 

Kimyevi Maddeler yeni lider

 

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre ise Nisan ayının lideri, 1 milyar 285 milyon dolarlık ihracat ile Kimyevi Maddeler sektörü oldu. Onu 903 milyon 166 bin dolar ihracat ile Çelik ve 620 milyon 608 bin dolar ile Elektrik Elektronik sektörleri takip etti. Geçtiğimiz yılın aynı ayına göre Kimyevi Maddeler sektöründe yüzde 27.3, Çelik sektöründe yüzde 26.9, Elektrik Elektronik sektöründe yüzde 33.8 oranında düşüş gerçekleşti. 2006 yılından bu yana 14 yıldır ihracat şampiyonu olan Otomotiv sektörü ise adeta 'çöküş'ü yaşadı. Geçen yıl Nisan ayında 2 milyar 616 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren sektörün Nisan 2020'deki dış satımı yüzde 77.2 gerilemeyle 596.3 milyon dolara düştü! Gemi ve Yat sanayi de ihracatta yüzde 74.7'lik düşüş yaşadı. 

 

Şimdi fındık zamanı

 

Nisan ayının en güçlü performansına imza atanlar ise yüzde 46.5 artışla 198 milyon dolar ihracata ulaşan Fındık ve Mamulleri, yüzde 15.2 artışla 144 milyon dolara ulaşan Meyve Sebze Mamulleri ve yüzde 5.1 artışla 119 milyon dolar ihracat gerçekleştiren Yaş Meyve ve Sebze sektörleri oldu. Tarım ürünlerindeki ihracat kaybı ise sadece yüzde 5.9 oldu. Toplam tarım ürünleri ihracatı 1 milyar 768 milyon dolar olarak gerçekleşti. 

 

 

Yeni stratejik sektörler: gıda ve medikal

 

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, günün 'umutsuzluk günü' olmadığına işaret ederek,  "Gün, yarınlardaki fırsatlara hazırlanma günüdür. İhracat rakamlarımız, Nisan ayında düşüşe işaret etse de bu rakamların ardındaki nice kahramanlıkları da öncelikle paylaşmak isteriz" dedi. Gülle, salgının başladığı günden bu yana tarım sektörünün küresel salgının ortaya çıkardığı talep şoklarından en az etkilenen sektör olduğunu belirterek, şunları söyledi: "Bu süreç özellikle gıda ve medikal ürünlerin ne kadar stratejik sektörler olduğunu bizlere tekrar hatırlatması bakımından mühim.  Günlük maske üretimini 15 milyonun üzerinde bir kapasiteye ulaştırmayı başardık. Üretim kapasitemizi, artık günde 50 milyon, aylık bazda 1.5 milyar seviyelerine çekebilme hedefimize yakınız."