AKP’nin kilise karnesi ve Ayasofya

Ayasofya'nın camiye çevrilmesi ile ilgili oluşturulan gündemi Türkiye açısından son derece tehlikeli buluyorum. Bu konu siyasete alet edilemeyecek kadar önemlidir aslında. 1934 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla müzeye dönüştürülen Ayasofya'nın, Sayın Erdoğan'ın bir kararnamesiyle tekrar camiye çevrilmesi mümkün aslında.

Peki, o zaman koparılan bu yaygara niye? Gerçekten burada bir samimiyet var mı veya böyle bir şeye ihtiyaç var mı? İsterseniz bu soruların cevabını birlikte arayalım...  

İşe sondan başlayacak olursak, İstanbul Süryani Kadim Vakfı Mor Efrem Süryani Kadim Ortodoks Kilisesi'nin temeli 3 Ağustos 2019'da atıldı. Yeşilköy'deki temel atma törenine katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Süryani cemaatinin cömert katkılarıyla kısa sürede inşaatının tamamlanacağına inandığım bu kiliseyi İstanbul'umuz için de yeni bir zenginlik olarak görüyorum" dedi. 2 yıl içinde tamamlanması planlanan kilise, Cumhuriyet döneminde sıfırdan inşa edilmiş ilk Süryani kilisesi olacak.

Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer 2018 yılında, yalnız Niğde'de ikisi Bor ilçesinde olmak üzere  4 kilisenin onarıldığını söyledi. Gürer, "Türkiye genelinde AKP döneminde kaç kilise onarıldı? Ne kadar harcama yapıldı? Sorularını da sordum ama nedense sorum yanıtsız kaldı. Yaptıklarını açıklamaktan neden kaçınırlar? Cumhuriyet tarihinin en çok kilise onarımını AKP iktidarları yaptı. Bunun rakamları araştırmacılar için de bir veri olacak. Bunda gizlenecek ne var?" dedi.

AKP döneminde yapılan hukuki düzenlemeler ile 2003 ile 2014 yılları arasında bin 29 taşınmaz mal cemaat vakıfları adına tescil edildi. 21 taşınmaz malın da cemaat vakıflarına bedelinin ödenmesine karar verildi. Yine AKP döneminde 100 vakfın seçim çevresinin genişletilmesi talebi uygun görüldü. 

5737 Sayılı Vakıflar Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sonra cemaat vakıflarınca 2017 verilerine göre yurt dışından 2 milyon 486 bin 124 dolar, 3 milyon 266 bin 316 avro, 221 bin 595 sterlin, 91 bin Kanada doları ve 87 bin 57 frank nakdi bağış alındı.

AKP döneminde Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce çok sayıda kilise ve sinagoglar da onarıldı. Bu kapsamda, Edirne Merkez Havra (Büyük Sinagog), Gökçeada Aya Nikola Kilisesi, Gökçeada Ayamarina Rum Ortodoks Kilisesi, Hatay İskenderun Süryani Katolik Kilisesi, Hatay İskenderun Rum Katolik Kilisesi, Diyarbakır Sur Ermeni Protestan Kilisesi, Diyarbakır Sur Ermeni Katolik Kilisesi, Gaziantep Nizip Fevkani Kilisesi, Gaziantep Şahinbey Havra, Ayvalık Cunda Taksiyarhis (Ayanikola) Kilisesi, İskenderun Arsuz Maryo Hanna Kilisesi, İstanbul Edirnekapı Aya Yorgi Kilisesi, Hatay Yayladağı Rum Ortodoks Kilisesi ve Sveti Stefan Kilisesi yenilendi.

Demir kilise olma özelliğini taşıyan İstanbul Balat'taki Sveti Stefan Kilisesi de 7 yıl süren kapsamlı restorasyonun ardından 7 Ocak 2018'de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından törenle açıldı. 

Yine AKP döneminde 40 binden fazla ev tipi kilise açılmasına göz yumuldu. 

2005-2006 yıllarında Trabzon Santa Maria kilisesine kayıt yaptırıp Hıristiyan olan genç sayısı 12 bin 500. Aynı dönemde Adana Nüfus Müdürlüğüne müracaat edip kimliğine Hıristiyan yazdıran genç sayısı 3 bin.

Tarihte ilk defa Denizli'de AKP'li bir belediye bir camiyi, eskiden kilise idi gerekçesi ile kiliseye çevirdi. Akdamar, Sümela gibi yılardır kapalı olan harabe kiliseler restore dilerek ilk kez AKP döneminde ayine açıldı. Akdamar Kilisesi'nin tamir maliyeti yaklaşık 2.6 milyon lira. Bu para devletin hazinesinden karşılandı. 

2012 yılında Diyarbakır'daki Surp Giragos Ermeni Kilisesi, 2,5 yıl süren onarım ve restorasyon çalışmasının ardından törenle ibadete açıldı. Diyarbakır'da 100 yıl sonra ilk defa çan sesi duyuldu...

Sonuç olarak Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesi ile ilgili oluşturulan yaygaranın tamamen samimiyetten uzak bir gündem olduğu aşikar. Yukarıda da belirttiğimiz gibi Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesi Sayın Cumhurbaşkanı'nın bir kararnamesine bakar. 

Yoksa, bu tartışmaların altındaki asıl neden, Ayasofya'yı aslında tekrar kiliseye dönüştürme yolunun yapılmaya çalışılması mıdır? 

Ben burada büyük bir tehlike görüyorum. Mesele sadece ibadet meselesi değil. Ayasofya bir simgedir. Oranın camiye dönüştürülmesi tartışması aynı zamanda kiliseye dönüştürülmesi tartışmasını da beraberinde getirecektir. Bu yüzden bu konuya derhal son verilmeli ve bugünkü yapısı kuvvetle korunmalıdır.