Afganistan'da Rusya-Çin devri

 

Afganistan'daki 20 yıllık yıkıcı işgalini sonlandıran ABD'nin çekilmesiyle ülkede 'büyük oyun' yeniden sahneleniyor. Tarih boyunca büyük güçlerin etki sahibi olmak istediği Afganistan'da Taliban ilerledikçe, Çin ve Rusya'nın etkisi de artıyor. Nitekim Taliban heyeti, Moskova'nın ardından pekin'e gitti ve her iki başkentten de destekle döndü. 

 

Açıklamalara yansıyor

 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov, başkent Moskova'da Afganistan'daki duruma ilişkin 29 Temmuz'da düzenlediği çevrim içi basın toplantısında, Taliban'ın Afganistan yönetimini tamamıyla ele geçireceği senaryosunun hayata geçmeyeceğini söyledi. Taliban'ın Afganistan topraklarının yüzde 50'sinin kontrol altına aldığına dikkati çeken Kabulov, "Taliban'ın başarısı, Afganistan yönetimi güçlerinin geri çekilmesine bağlıdır. Taliban'ın çatışmalarda başarı elde etmesi, sadece halk tarafından destek almasına bağlı değil. Taliban, Afganistan güçlerine göre daha güçlü savaş ruhuna sahip. Afganistan güçlerinin, ülkenin ulusal çıkarları için savaştıklarına dair inancı yok" yorumunda bulundu. Kabulov, "Mevcut Afganistan yönetimi sağduyuya sahip olsaydı, Taliban ile bir yıl önce yapıcı müzakerelere başlardı. Taliban, bir yıl önce ülkede askeri anlamda başarıya sahip değildi. Şimdi ise Afganistan yönetiminin, kendisiyle güç pozisyonu açısından konuşacağı düşmanı var. Bu, merkez yönetiminin yanlış hesap yaptığı anlamına geliyor" şeklinde konuştu.

 

Rusya'nın politikası

 

Taliban'ın Afganistan yönetimini tamamıyla ele geçireceği senaryosunun gerçekleşme ihtimalini değerlendiren Kabulov, "Bu senaryonun hayata geçeceğini düşünmüyoruz. Ancak çeşitli senaryolara hazırız" dedi. Afganistan yönetiminin Rusya'dan Taliban'a çatışmaları durdurmak için baskı kurma talebinde bulunduğunu aktaran Kabulov, Afganistan meselesinin çözümünün, çatışan tarafların sorumluluğu ve esnekliğine bağlı olduğunu vurguladı. Afganistan meselesi konusunda ABD ile sürekli temas halinde olduklarını dile getiren Kabulov, şunları kaydetti: "Afganistan meselesine ilişkin Rusya ve ABD arasındaki diyalog, pozitif yönde gelişiyor. Burada çıkarlarımız uyuşuyor. Kimse Afganistan'ın uluslararası terör grupları için sığınak haline tekrar dönüşmesini istemiyor. Bu, Afgan halkına ve komşu ülkelere acı çektiriyor. Bu bağlamda, hedeflerimiz uyuşuyor." Afganistan meselesi çözümüyle ilgili ülkelerle kapsamlı görüşmelere hazır olduklarını dile getiren Kabulov, "Pakistan'ın katılımıyla Afganistan Üçlüsü'nün (Rusya, ABD, Çin) toplantısını Katar'ın başkenti Doha'da haftaya gerçekleştirmeyi planlıyoruz" dedi.

 

Türkiye de dahil olabilir

 

"Rusya ve Türkiye'nin katılımıyla Afganistan meselesine ilişkin Astana Formatı'na benzer bir formatın oluşturulması mümkün mü'" sorusunu cevaplayan Kabulov, bu konuda, Rusya, ABD, Çin ile Pakistan'ın format oluşturduğuna dikkati çekti. Kabulov, "Türkiye bu formatta şimdilik yer almıyor. Ancak bu, Türkiye'nin bu formata dahil olmayacağı anlamına gelmez. ABD, Çin ve Pakistan ortaklarımızla birlikte kriterleri belirledik. Afganlar arasında müzakerelerin başlaması konusunda birlikte sonuç elde edebileceğiz. Meseleyle ilgili uluslararası girişimi fazından sonra Afganistan'a sosyal ekonomi altyapının oluşturulması konusunda desteğin sağlanması ile ilgili ekonomik faz devreye girecek" ifadelerini kullandı.