8 yıldır dinmeyen acı... 194 aile henüz tazminat alamadı

Manisa'nın Soma ilçesine 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen Eynez'deki kömür madeni kazasında hayatını kaybeden 301 işçi facianın 8. yılında anılıyor. Maden şehitlerinin yakınları şehit mezarlarını ziyaret ederken acılarının ilk günkü gibi taze olduğunu belirtti.

Manisa'nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen ve Türkiye tarihinin en büyük maden kazası olan facianın 8. yılında maden şehitleri mezarları başında anılıyor. Faciada 5 gün süren kurtarma çalışmaları sonrası 301 madenci toprak altından çıkarırken yakınları aradan geçen 8 yıla rağmen acılarını unutmadı. 

"Acımıza acı katlandı"

Kendisi de bir maden işçisi olan ve geçirdiği kaza sonrası çalışamaz hale gelen İdris Sarıkaya faciada 180 arkadaşını kaybettiğini anlattı. Sarıkaya, 'Soma 301 şehitliğindeyiz. Bugün 8. yıl dönümde buradayız. Acımız yine aynı gözyaşımız yine aynı her zaman aynı kalacak. Bizzat bu acıyı bire bir yaşayan biri olarak acımız yine aynı her zaman aynı kalacak. Buradaki 301 kişiden 180'i çayın çorbasını içtiğim ekmeği bölüştüğüm arkadaşımdı.

Bu kazayı duyduğumda Savaştepe'den nasıl geldiğimi bilmiyorum. Kimi 3 kimi 5 diyordu. Geldiğimizde 150 olmuştu. Acımıza acı katlandı ve 301 kişi madenden çıkarıldı. 301 şehitle bu iş sonlandı. Bu kazaların artık ne Soma'da ne ülkemizde ne de dünyanın başka bir yerinde yaşanmamasını temenni ediyoruz.

"Yılların acısı içimizde kanayan bir yara"

Maden kazasında abisi Mustafa Kaya'yı kaybeden ve kendisi de yaralı olarak kurtarılan Hüseyin Koç ise abisinin anısına yaşatmak için oğluna Mustafa Kaya ismini vermiş. Abisinin mezarını Mersin'e defnettikleri şehitlikte ise anıt mezarın olduğunu kaydeden ve facianın olduğu günü anlatan Koç, 'Ben de madende çalışıyorum. Patlamada yaralı olarak kurtuldum. Abim Mustafa'yı kaybettim. Burada yatan arkadaşlarımızla yemişliğimiz içmişliğimiz var. Acılarımız her günkü gibi taze aynı değişen bir şey yok.

Her hafta geliyoruz. Halen çalışıyorum korkarak ama yapacak bir şey yok. Yılların acısı içimizde kanayan bir yara. Oğlum oldu ve adını abimin adını koydum o da Mustafa Kaya. İçimizde bir uhdeydi. Oğlumuz olursa ismi Mustafa Kaya olacak demiştim. Cenabı Allah bir oğlan nasip etti ve ismini Mustafa Kaya koyduk' dedi.

13 Mayıs 2014

Yerin 400 metre altında, saat 15.10 civarında elektrik panosundan kaynaklandığı düşünülen bir yangın çıkmıştı. Yangın, vardiya değişimi sırasında meydana gelmişti. Kömür madeninin 2 kilometrelik galerisinde çıkış kısmına yakın olan işçiler, dışarı çıkmayı başarmışlardı.

Ancak elektriklerin kesik olması sebebiyle madende bulunan asansörler çalışmamıştı. Bu sebeple yaklaşık 300 işçi, 800 metre derinlikte mahsur kalmıştı. Yangının etkisiyle maden ocağı zehirli dumanla dolmuştu.

Maden kazasında hayatını kaybeden işçilerden 17'sine yapılan otopsiler sonucu, ölüm sebeplerinin karbonmonoksit gazına bağlı zehirlenme olduğu ifade edilmişti. 17 Mayıs 2014'te, toplamda 301 kişinin hayatını kaybettiği ve içeride kimse kalmaması sebebiyle kurtarma çalışmalarının sona erdiği açıklanmıştı.

Facianın gerçekleşmesinden sonra Türkiye'de üç günlük ulusal yas ilan edilirken, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde iki gün ve Pakistan'da da bir gün ulusal yas ilan edilmişti.

Bitmeyen yargı süreci

Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde süren dava, 11 Temmuz 2018 tarihinde görülen 22. duruşma ile sonlandı.

Davanın 11 Temmuz 2018'deki karar duruşmasında, 5 tutuklu sanığın 15 yıl ile 22 yıl 6 ay arasında değişen hapisle cezalandırılmasına, 9 sanığın adli kontrol şartıyla serbest bırakılmasına, 37 sanığın ise beraatine karar verilmişti.

Soma Kömür İşletmeleri yönetim kurulu başkanı, genel müdürü, işletme müdürü ve yardımcısının da içlerinde bulunduğu 14 sanık hapis cezası alırken, diğer 37 sanık beraat etti. Verilen cezaları az bulan madenci yakınları bu kararı protesto etti. Sanıklara 301 kez olası kasıtla ölüme sebebiyet verme suçundan ceza istenmişti.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, karara itiraz etti. Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 30 Eylül 2020'de kararı bozdu. 9 Şubat 2021'de tutuksuz yargılanmalarına karar verildi. Tutuklu sanık bulunmuyor.

682 dava açıldı, 194 aile henüz tazminat alamadı

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez tarafından cevaplanan soru önergesinde, facianın gerçekleştiği Soma Kömür İşletmelerine ait Eynez Maden Ocağı'nda hayatını kaybeden madenci ailelerinin açtığı maddi ve manevi tazminat sayısının 682 olduğu belirtildi.

Soru önergesine verilen cevapta, maden faciasında hayatını kaybeden madenci yakınlarının açtığı maddi ve manevi tazminat davalarında 508 icra dosyasına 309 milyon 442 bin 39 lira ödeme yapıldığı ve 194 ailenin halen yargılama sürecinin devam etmesi gerekçesiyle tazminat alamadığı belirtildi.