Yeni Soma'lar yaşanabilir

HABER MERKEZİ301 maden işçimizi kaybettiğimiz Soma facisının üzerinden bir yıl geçti. 13 Mayıs 2014'te Türkiye'nin Manisa ilinin Soma ilçesinde Eynez madeninde meydana gelen facia üzerine Türkiye'de bulunan madenlerde güvenlik konusu gündeme geldi. Yaşam odalarının olmadığı ve nitelikli bir denetlemenin yapılmadığının anlaşıldığı Soma'da 301 işçimize mezar olan maden ocağına yakın bir maden ocağında önceki gün yangın çıktı. İmbat Madencilik'e ait olan ve öğlen saatlerinde çıkan yangın şans eseri ocağın yer üstündeki bölümünde çıktı ve yer altındaki ocağı tehdit etmedi. Eğer yangın yeraltı ocağına sıçrasaydı, Soma faciasının yıldönümünde belki de yeni bir faciayı konuşuyor olacaktık. Peki üzerinden bir yıl gibi uzun bir zaman geçen Soma faciasından sonra maden ocaklarında değişen bir şey var mı? Şili'de 33 madenci, 5 Ağustos 2010'da mahsur kaldıkları madenden 69 gün sonra sağ salim kurtarılmıştı. Türkiye madenlerde güvenlik konusunda bu bir yılda ne gibi kararlar aldı?Türkiye Çin'in bile gerisindeDünya maden kazaları sıralamasında Türkiye hala birinci sırada. 2000 yılında dünyanın en büyük kömür üreticisi Çin'de 100 milyon ton başına düşen ölüm sayısı 127 kişi, ABD'de 1 ile 6 kişi, Türkiye de ise bu sayı 710 kişidir. Çin'de, 2008 yılında 100 milyon ton başına 127 kişi hayatını kaybederken, 2013 yılında 37'ye düşmüştür, bizim ülkemizde ise bu sayı 710 kişiden 722 kişiye çıktı. Bu verilerin Türkiye'nin Çin'in bile çok gerisinde olduğunu gösteriyor.Değişen bir şey yokİhmaller zinciriyle adeta davetiye çıkarılan Soma faciasından sonra hükümet, Türkiye'nin farklı maden sahalarında çalışan, Çalışma Bakanlığı'na göre sayısı 200 bin olan madenci için bir dizi yasa ve mevzuat değişikliği yaptı. Bunlar arasında madencilikte çalışma süresinin 6 saate indirilmesi ve madencilerin ücretlerinin en az iki asgari ücretin altında olamayacağı gibi düzenlemeler var. 2014 yılının Aralık ayında ise Türkiye, 19 yıldır bekletilen Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) madenlerde risklerin en aza indirilmesini öngören sözleşmesini imzaladı. Fiilen çalışma süresinin 6 saat olması konusunda alınan karar çoğu madende uygulanmıyor. Ölümler devam ediyorFacianın hemen ardından denetimler sıklaştırıldı. Ama Soma facisının üzerinden 10 ay geçince zoraki de olsa 2015 Mart ayında Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'nın bir yıl içerisinde hangi madenlere yaşam odası kurulacağına karar vereceğini belirten yasa kabul edildi. Buna göre Bakanlık 2016 yılı Mart ayına kadar hangi madenin yaşam odası kuracağını belirleyecek. Bundan sonra yaşam odalarının hazırlanması için de maden işletmelerine belli bir zaman tanınacak. Bütün bu gerçekler, Soma faciasının üzerinden bir yıl geçmiş olmasına rağmen madenlerde güvenliği artırmak konusunda bir arpa boyu yol alabilmiş değiliz. Kısa bir süre önce gazetecilere açıklama yapan DİSK'e bağlı Dev Maden-Sen Genel Başkanı Tayfun Görgün, Soma'dan sonra ne değişti sorusuna, "Türkiye'de çok fazla bir şey değişmedi. İş cinayetlerinde ölen, sakatlanan işçilerin sayısına baktığımızda fazla bir şey değişmediğini görüyoruz" yanıtını vermişti. 400 madende facia an meselesiUzmanlar Türkiye genelinde 400 ocağın Soma'dan daha kötü koşullarda ve daha büyük risk taşıdığını söylüyor. Binlerce kişinin çalıştığı madenleri sayıları yetersiz olan denetim elemanlarıyla denetlemenin imkansız olduğu görüşünü seslendiren uzmanlar, potansiyel risk taşıyan yüzlerce kayıtsız maden ocağı olduğunu vurguladı. Uzmanlar Soma faciası üzerine madenlerde artan denetim çalışmalarının sorunu çözmekten çok uzak ve göstermelik olduğu görüşünde. Bu durum uzmanların dile getirdiği 400 yakın maden ocağında Soma gibi faciaların yaşanmasının an meselesi olduğunu doğruluyor.Hataların bedelini işçiler ödüyorÖte yandan Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Sakarya Üniversitesi ile Türk-İş tarafından Kartepe'de bir otelde düzenlenen 16. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi'nde, çalışma hayatında yapılan hataların bedelinin ağır ödendiğini belirterek, geçen yıl sadece Soma ve Ermenek'teki madenler ile İstanbul'daki asansör faciasında 329 kişinin yaşamını yitirdiğini söyledi. Türkiye'nin uzun yıllar çalışma hayatıyla ilgili kapsamlı yasasının olmadığına dikkati çeken Atalay, "Yasa çıkmasına rağmen her gün ortalama 3 kişi ölüyor, 5 kişi sakat kalıyor. Burada ülkeyi idare edenlerin veya patronların noksanları olduğu kadar biz sendikacıların da hatası olduğunu biliyoruz. Bunun bedelini ağır ödüyoruz, ağır ödedik" ifadesini kullandı.