Yemen için en zor yıl

Uzun süredir yaşanan siyasi istikrarsızlık ve iç karışıklığın bedelini sivillerin ödediği Yemen'de, halk 2018'i de aşırı yoksulluk, kıtlık, salgın hastalıklar ve göçle mücadele ederek geçirdi.

Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun desteklediği hükümetin iktidarda kalma ihtirası nedeniyle 4 yıl önce başgösteren çatışmaların yaşandığı Yemen'de savaşın bedelini halk ödüyor. Dünyanın en fakir ülkeleri arasında yer alan ülkede iç savaşla büyüyen insani kriz 2018'de korkunç boyutlara ulaştı.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Mark Lowcock, ekim ayında düzenlediği basın toplantısında, Yemen'de yaklaşık 14 milyon kişinin açlık mücadelesi verdiğini söyledi. 27 milyon nüfuslu ülkede 22 milyon Yemenli insani yardıma muhtaç ve bunların büyük çoğunluğu  günde bir öğünle beslenebiliyor.

Yemen'de bulunan Ekonomik Araştırmalar ve Bilgi Merkezi tarafından iki ay önce yayımlanan raporda, insani yardım kuruluşlarının Yemen için 5 milyar dolardan fazla harcama yapmasına rağmen ülkeye gıda ve ilaç sağlamada yetersiz kalındığı ve insanların ağaç yaprakları yiyerek hayatta kalmaya çalıştıkları kaydedildi.

Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu (UNICEF) da yayımladığı raporlarda, açlık, difteri, kolera gibi tehditlere maruz kalan Yemenli çocukların acil insani yardıma ihtiyaçları olduğunu hatırlatıyor.

 UNICEF Yemen'de son üç buçuk yılda 6 binden fazla çocuğun yetersiz hijyen ve su eksikliği dolayısıyla sağlık sorunlarına maruz kaldığını belirtiyor. BM verilerine göre, milyonlarca kişinin açlıkla mücadele ettiği Yemen'de her 10 dakikada 1 çocuk "önlenebilir nedenlerle" hayatını kaybediyor.

2.3 milyon Yemenli yerinden edildi

Yemen'de insani yardımların ulaştırılmasında en önemli noktalardan biri olan ve Kızıldeniz'in batısında yer alan Hudeyde Limanı'nın da içinde bulunduğu Hudeyde kenti de 2018'in ikinci yarısından itibaren uzun süre çatışmalara sahne oldu.

Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon Hudeyde Limanı'nı ele geçirmek için Haziran ayında saldırı başlattı. Hudeyde'deki savaş, binlerce insanın ölümüne ve yarım milyondan fazla insanın diğer şehirlere göç etmesine neden oldu.

BM raporlarında, Yemen'de yaşanan bu olaylar "dünyanın en büyük insani felaketi" şeklinde tanımlanıyor ve burada insanların çok kötü koşullarla karşı karşıya olduğu belirtiliyor.

2019 daha zor geçecek

BM, 4 Aralık'ta ise ilk kez Yemen'in 2019'da insani yardım ihtiyacında Suriye'yi aşacağını açıkladı.

Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi'nin raporunda, Yemen'in 2019'da insani yardım için 4 milyar dolardan fazla paraya ihtiyaç duyduğu, Suriye'de insani yardım için ise yaklaşık 3.5 milyar dolar destek gerektiği belirtildi.

İç savaşın başlangıcından bu yana en zor yılı geride bırakan Yemen'de 2019'a dair umutları yeşerten neredeyse tek gelişme önceki gün sona eren İsveç'teki görüşmeler oldu. Yemen hükümeti ve Husi heyetin katılımıyla BM himayesinde yürütülen görüşmeler sonunda taraflar, Hudeyde'de ateşkes konusunda anlaştı.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, anlaşma gereğince "BM'nin Hudeyde Limanı'nda lider rolünü" üstleneceğini, Yemen'e insani yardımların önünün açılacağını, böylelikle milyonlarca Yemenlinin yaşam şartlarının iyileştirileceğini bildirdi. Taiz'deki durumun kolaylaştırılması için ayrıca ortak bir anlayışa ulaştıklarını aktaran Guterres, kentte "insani koridorun" açılacağına inandığını ifade etti.

Guterres, ocak ayında yapılması planlanan bir sonraki Yemen barış görüşmelerinde siyasi konulara ilişkin taslak çerçeve anlaşmasının müzakere edilmesi konusunda da taraflarla anlaşmaya vardıklarını, bunun barış sürecinde çok önemli bir adım olduğunu kaydetti.

 AA