Van gerçekleri

RECEP BAHAR/VANVan, 23 Ekim ve 9 Kasım 2011 depremlerinin etkisini kısmen üzerinden atmış bir şehir görüntüsü veriyor. Deprem sonrasında olduğu gibi yollar caddeler artık çamur deryası içinde değil... Van Belediyesi, kaldırımları yapmış, caddeleri asfaltlamış. Ancak şehirde devasa sorunlar 'çözümsüz' duruyor. Bunların başında 'iş ve aş' konusu geliyor. Van'da ekmek kazanılacak alanlar yok denecek kadar az... Kentet ciddi anlamda bir sanayi tesisi bulunmuyor. Bunun yanı sıra tekstil başta olmak üzere diğer iş kollarında da istihdam alanı oluşturacak 'ekmek kapıları' mevcut değil... Tarım ve hayvancılık ise ülkemizin her köşesinde olduğu gibi Van'da da kazandırmıyor. Zaten tarım alanları sınırlı... Besicileri 'bir dinle, bin ah işit.' Van bundan bir süre önce Başbakan Erdoğan ile Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu arasında Danıştay'ın 146. kuruluş yıldönümündeki tartışmayla gündeme gelmişti. Hatırlanacağı gibi Erdoğan, Feyzioğlu'nun depremzedelerin sorunlarını gündeme getirmesi üzerine salonu terketmişti. Cumhurbaşkanı Gül ile Genelkurmay Başkanı Özel de kendisini takip etmişti. Bu olayın ardından hükümet yanlısı medya AKP iktidarının 2011'deki depremler sonrasında Van'a yaptığı yatırımların dökümünü yayınladı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şu bilgiler yer alıyordu: "Van, 23 Ekim ve 9 Kasım 2011'de meydana gelen depremlerin ardından başlatılan seferberlik kapsamında konut, çevre, altyapı, katı atık, içme suyuna ilişkin projelerle adeta yeniden inşa edildi. 'Evini Yapana Yardım' yöntemi kapsamında 6 bin 197 konut ile 2 bin 387 ahır, inşaatı tamamlanarak hak sahiplerine teslim edildi." Hükümet yanlısı tutumuyla dikkat çeken Van Ticaret Borsası Başkanı Selman Toprak da, "Deprem döneminde esnafa verilen krediler, iki üç yıldır sürekli ertelenen vergi ve SGK, kamu ve özel banka borçları, 30 bin konteynır, bir yıl içinde tamamlanarak teslim edilen 17 bin 849 konut, köylerde yapılan 6 bin 300 ev ve bin 300 hayvan barınağı ve daha birçok yardım" açıklamasını yaptı. Bir başka açıklamada ise "Van depremlerinin ardından bölgede yaklaşık 23 bin konut ve 2 bin 325 ahır inşa edilirken, tüm iyileştirmelere ilişkin yapılan harcamaların toplamı bugün itibariyle 5 milyar 225 milyon 809 bin 743 lirayı buldu" denildi. Bu 5.2 milyar TL'ye vatandaşların ve sivil toplum kuruluşlarının Vanlı depremzedelere yaptıkları yardımlar da dahil... Van'da elbette devletimiz pek çok şey yaptı. Mesela Van merkez, köyler, Erciş ve Edremit'te 21 bin 692 yapının enkazını kaldırdı. Van genelinde 200 binden fazla konut, işyeri ve ahır incelenerek, hasar tespit işlemi yapıldı!Vatandaşa maliyetinin iki katına deprem konutu!Hükümet deprem sonrasında konut yapımına önayak oldu, kamu bütçesinden kaynak aktardı ama kimseye bedava konut vermedi. Van'da Yeni Mesaj'a konuşan inşaatçılar deprem konutlarının maliyetinin 38-40 bin TL arasında olduğunu ve bunların 20 yıl vadeyle depremzedeye 72-85 bin lira arasında satıldığını söyledi. Konutların ortalama büyüklüğü 90 metrekare... Nitekim iki gün önce yani 29 Mayıs'ta TBMM'de basın toplantısı düzenleyen Van Bağımsız Milletvekili Kemal Aktaş, aradan 3 yıla yakın bir süre geçmiş olmasına rağmen Vanlı depremzedelerin sorunlarının bitmediğini kaydederek, "TOKİ'nin inşa ettiği konutlar, yardım mantığından ziyade, vatandaşların mağduriyeti üzerinden ticaret yapma mantığıyla satışa sunuldu. Başka illerdeki konutlar 55 bin TL'ye satılırken, Van'da 65-85 bin TL arasında satıldı" dedi. Üstelik konutların ihaleleri yerel şirketlere değil de başka şehirlerden gelen AKP'ye yakın müteahhitlere verilmesinin şehir ekonomisine katkısı olmadığının altı özellikle çiziliyor. TOKİ evlerinin içme suyu sorunu devam ediyor. Konutlar şehir merkezine oldukça uzak olduğundan ulaşım da ayrı bir dert. Belediye otobüslerinin bu hatta çalışmasına izin verilmiyor. Kentte AKP İl Başkanı Abdullah Aras'a ciddi eleştiri var. Onun için "Bitlis'ten Van'a ceketiyle geldi, gayrimenkul zengini oldu" iddiası ortalıkta dolaşıyor. AKP'nin belediye başkanlığı seçimlerini Aras nedeniyle kaybettiği her yerde dile getiriliyor. Van merkezde açılan davalar yüzünden yıkılmayı bekleyen bazı metruk yapılar dikkat çekiyor. Merkezde hükümet tarafından imar yasağı uygulamasının başlatılması inşaat sektörüne ciddi darbe indirdi. Böylece kentte yeme-içme sektörü dışında aktif olan bir sektör kalmadı! Konteynır kentlerdeki mağdur ailelerVan'da İpek Yolu Caddesi'nin alt kısmında yer alan Anadolu Konteynır Kenti'nde 44 aile kalmaya devam ediyor. Konteynır sakinleri Başbakan Erdoğan ile Metin Feyzioğlu arasındaki tartışmadan bu yana basın mensuplarıyla görüşmüyor. Bu sakinlerin bir bölümü bedava konut, bazısı nakit para, bazısı ise parasını ödeyerek 3+1 konut istiyor. AFAD yetkilileri ve Van Valiliği 'bedava konut' seçeneğinin üstünü hemen çiziyor zira kimseye bedava konut verilmedi! Elde ise 2+1 konutlar var ancak konteynırzedeler ailelerinin kalabalık olması nedeniyle bunları kabul etmiyor. Bu sorun daha uzayacak gibi...  Hastane sorunu çok ciddiVan'da şu anda en büyük sorun 'hastane' olarak öne çıkıyor. Kentte 2 tane açık kamu hastanesi var: Van Bölge Eğitim Araştırma Hastanesi ve Dursun Odabaşı Hastanesi... Van İhtisas Hastanesi ile İpekyolu Devlet Hastanesi'nin kapanmasının sağlık hizmetlerine ağır darbe vurduğu dile getiriliyor. Bu iki hastanenin kapanması ile ilgili ortalıkta ciddi iddialar dolaşıyor. Bu nedenle halk özel hastanelere başvurmaya zorlanıyor ancak bize anlatılanlara göre yoğunluk nedeniyle özel hastaneler de devlet hastanelerinden beter bir hal almış... Nöroloji muayenesi ya da tomografi çekimi için 3 ay sonraya gün veriliyor.