Üçüncü temsilci: En-Nevbahtî

Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh en-Nevbahtî'nin doğum tarihi bilinmemektedir. Künyesi Ebu'l-Kâsım'dır. Nevbaht ailesine mensup olduğundan Nevbahtî olarak bilinmektedir.

Ebu Amr Osman b. Said zamanında, Muhammed b. Ali el-Bilalî'nin nezâretinde Bağdat'a getirilerek İkinci Sefir Ebu Ca'fer Muhammed b. Osman'ın vekili olmuştur.

Ebu Ca'fer, ölümünün yaklaştığı bir sırada, çevresindeki insanlara Kâim'den bir mektup aldığını bildirmiştir. Kâim, mektupta kendisinden sonra sefâret görevine Ebu'l-Kâsım Hüseyin'i atamasını istemiştir.

Böylece, Ebu Sehl İsmail b. Ali en-Nevbahtî'nin özel gayretleriyle vekillik, Amrî'nin sülalesinden kendi sülalesine geçmiştir. 

Sefirlik, yağ satıcısı olan bir aileden daha varlıklı ve nüfuzlu bir aileye geçmiştir. Ebu Ca'fer'in bu ataması kendisine herhangi bir itiraz getirmemiştir.

İkinci Sefir Ebu Ca'fer'in kızı, Ümmü Gülsüm, Hüseyin b. Rûh'un uzun yıllar babası Ebu Ca'fer'e vekillik ettiğini, Ebu Ca'fer'in malına göz kulak olduğunu, Ehl-i Beyt dostlarının önderlerine mesajlar getirip götürdüğünü, hatta vekilliği karşılığında aylık bile aldığını söylemiştir. 

Ayrıca Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh'un çok dikkatli olduğu ve takiyye yaptığı bildirilmektedir.
 
Muhammed el-Mehdî tarafından, Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh hakkında gelen tevki'de, "Biz onu tanıyoruz, onun mektubundan haberdar olduk, bizce güvenilir ve inanılır bir kişidir" denilmektedir. Bu tevki'nin 6 Şevval 305/22 Mart 918 pazar günü gönderildiği nakledilmektedir. 

Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh Nevbahtî, İkinci Sefir Muhammed b. Osman Amrî'nin zamanında bazı işlerin sorumluğunu üstlenmiştir.

Muhammed b. Osman ölümünden iki üç yıl önce, Ehl-i Beyt sevenlerinden humus veya diğer şer'i borçlarını Hüseyin b. Rûh Nevbahtî'ye vermelerini istemiştir. Böylece onun Muhammed el- Mehdî'ye nâiblik etmesi için ortamı hazırlamıştır. Bunun Muhammed el-Mehdî'nin emri olduğunu özellikle vurgulamıştır. 

EN-NEVBAHTÎ'NİN TEMSİLCİLİĞİ İLE İLGİLİ RİVÂYETLER

İmamî kaynaklarda Ehl-i Beyt dostlarının ileri gelenlerinden bazıları Muhammed b. Osman'ın hastalığı artınca yanına giderek yerine kimi bırakacağını sorduklarında Muhammed b. Osman; Muhammed el-Mehdî'nin güvendiği bir vekil olan Hüseyin b. Rûh kendi yerine tensip ettiğini bildirmiştir. 

Muhammed el-Mehdî'nin Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh hakkında gönderdiği ilk tevki'de Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh'a duyulan güven dile getirilerek makam ve derecesinin ulviyetinden bahsedilmiştir. 

Başka bir haberde, Ca'fer b. Muhammed el-Medâinî bir keresinde 400 dinarı Muhammed b. Osman'a teslim edecekken, o, parayı Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh'a götürmesini istemiş, Muhammed el-Medâinî buna bir anlam veremeyince Muhammed b. Osman ona Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh'u kendi yerine atadığını söylemiştir. Ca'fer b. Muhammed, "Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh'a nasıl karar verildi?" diye sorduğunda, Muhammed b. Osman, Muhammed el- Mehdî'nin emri ile yaptığını söylemiştir. 

Muhammed b. Osman'dan sonra onun yerine Ehl-i Beyt dostlarının ileri gelenlerinden Ca'fer b. Ahmed b. Metil gibi şöhret bulmuş birinin geçeceği sanılmaktadır. Herkesin beklediğinin aksine niyâbet makamına Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh geçmiştir. 

Farklı bir haberde Ebu Sehl Nevbahtî, Muhammed b. Osman'dan sonra nâib olacağını ummuş; ancak Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh'un seçilmesi ile kendisinin bu makama daha layık olduğu sorulmuş o da; İmam'ın bu makama seçeceği kişiyi daha iyi bileceğini söylemiştir.

Aynı haberde, Ebu Sehl Nevbahtî, tartışmacı boyutunu hatırlatarak eğer nâib olsa İmam'ın yerini söyleme gibi bir riskten bahsetmiştir. Oysa Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh'un çok olgun olduğunu, İmam'ın onun elbisesinin altına saklansa, onu makasla parça parça da etseler asla elbisesini açıp da İmam'ı göstermeyeceğini söylemiştir. 

İkinci Sefir Muhammed b. Osman, ashabından Ca'fer b. Ahmed'e, "İşleri Ebu'l-Kâsım Hüseyn b. Rûh'a bırakmam emredilmiştir" demiştir. Bunun üzerine Ca'fer b. Ahmed yerinden kalkarak Hüseyn b. Rûh'un elinden tutup onu Muhammed b. Osman'ın baş tarafına oturtmuştur. 

İmamî âlimlerin önemli şahsiyetlerinden olan Sâduk'un doğumuyla ilgili olarak Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh'un kerametinden bahsedilmektedir. Muhammed b. Ali Esved'in naklettiği bir ha-bere göre, bir türlü çocuğu olmayan Ali b. Hüseyin b. Babeveyh diye biri haberi nakleden kişiden Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh'a Muhammed el-Mehdî'den kendisine bir çocuğa sahip olmak için dua etmesini rica etmiştir.

Muhammed b. Ali bu ricayı kırmayarak Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Rûh'a iletmiş, dua edilmiş, çok geçmeden Ali b. Hüseyin'in erkek bir çocuğu olmuştur." (Prof. Dr. Haydar Baş Hasan el-Askeri ve İmam Mehdi eserinden)