Türkiye Menbiç'te yedi düvele karşı

YENİ MESAJ/HABER-ANALİZ

Cumhurbaşkanı Erdoğan; Pakistan'a giderken Atatürk Havalimanı'nda, bu ülkeden de dönerken de uçakta  Türkiye'nin Suriye'deki El Bab operasyonunun ardından bir sonraki hedefinin PYD/YPG'nin işgal ettiği Münbiç olduğunu açıkladı.

Stratejik karayolu üzerinde yer alan Münbiç, Türkiye'nin yanı sıra PYD/YPG, Suriye hükümeti, Rusya ve ABD gibi iç savaşın kilit aktörlerinin de var olduğu ve büyük önem atfettikleri yerlerin başında geliyor.

Ancak Türkiye'nin Münbiç operasyonu; Rusya, ABD ve Türkiye'nin desteklediği grupların ilk kez karşı karşıya gelmesi ve hatta birbirleriyle çatışması ihtimalini de gündeme getiriyor.
ÖSO'nun elindeydi
Suriye'nin kuzeyinde yer alan Münbiç kenti, Türkiye'ye yaklaşık 40 kilometre mesafede bulunuyor. İç savaş öncesi yapılan nüfus sayımına göre kentte yaklaşık 100 bin kişi yaşıyordu.
Münbiç halkının çoğunluğunu Araplar oluşturuyor. Kent, 2012 yılında Özgür Suriye Ordusu'nun denetimine geçti. Daha sonra 2014 yılında DEAŞ, kentin kontrolünü ele geçirdi. Böylece DEAŞ; silah, lojistik destek ve savaşçı geçirmek için kullandığı en önemli geçiş noktalarından birisini elde etmiş oldu.
Ağustos 2016'da ise yaklaşık iki ay süren bir kuşatmanın ardından Kürt grupların oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bağlı Münbiç Askeri Konseyi, ABD'nin de desteğiyle kenti DEAŞ'tan geri aldı. Kentte sivil idarenin yürütülmesi ve temel hizmetlerin sağlanması ise Münbiç Sivil Konseyi tarafından yapılıyor.
Münbiç'in alınmasında omurgasını YPG'nin teşkil ettiği Münbiç Askeri Konseyi'ne en önemli desteği ABD vermişti. Türkiye, YPG'nin Fırat Nehri'nin batısındaki bölgelerde bulunmasına karşı çıkıyor. Türkiye'nin en önemli kaygılarından birini, Afrin ve Kobane kantonlarının birleşmesiyle birlikte sınırın güney tarafında bir Kürt koridorunun kurulması oluşturuyor. Türkiye, Münbiç'in DEAŞ'tan geri alınmasından bu yana YPG'nin kentten ayrılması çağrısı yapıyor.
Münbiç'in önemi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Aralık ayında yaptığı bir konuşmada, Türkiye'nin Suriye'deki hedeflerini şöyle tarif etmişti: "Terörden arındırılmış güvenli bölge diye bir tezimiz var. Başından beri bunu söylüyoruz; bu olmazsa Gaziantep, Kilis, Şanlıurfa her zaman tehdit altında. Dertleri ne? Kuzey Suriye'de yeni bir devlet kurmak. Biz böyle bir devletin kurulmasına müsaade etmeyeceğiz. Bu böyle bilinmeli." Erdoğan Ağustos ayında da ayrıca, Fırat  Kalkanı Harekâtı kapsamında yapılan operasyonların "DAEŞ, PKK ve YPG tehdit olmaktan çıkana kadar" devam edeceğini söylemişti.
Bu nedenle Türkiye, YPG'nin uzaklaştırılması için Münbiç'e operasyon başlatmayı planlıyor. PYD/YPG ise Münbiç'i doğudaki Cezire ve Kobani kantonları ile batıdaki Afrin kantonunun birleştirilmesi için önemli bir geçiş noktası olarak görüyor.
Bu kordidor aynı zamanda Peşmerge Koridoru ya da Büyük İsrail Koridoru (BOP Koridoru) olarak da adlandılıyor. YPG'nin Kobani'deki Sözcüsü Fevzi Süleyman, Haziran ayında yaptığı açıklamada, "Münbiç, bu sürecin kilit noktalarından biri" diye konuşmuştu.
PYD/YPG, Münbiç'in Şahba kantonunun ele geçirilerek, Kobani ile Afrin'in birleştirilmesi açısından büyük önem taşıdığına inanıyor. Ancak PYD/YPG'nın Şahba kantonu olarak isimlendirdiği bu hat, Fırat Kalkanı Harekâtı'nın ardından Türkiye ile desteklediği ÖSO'nun kontrolü altında bulunuyor.
,PYD lideri Salih Müslim de Ağustos ayında yaptığı açıklamada, Kürtler tarafından ilan edilen "Kuzey Suriye-Rojava Federasyonu"nun güvenliği ve burada kurulan yönetimin iyiliği açısından Münbiç'in kontrol altında tutulmasının zorunlu olduğunu söylemişti.
Münbiç'teki aktörler
ABD: Washington, Münbiç'in DEAŞ'tan geri alınması sürecinde Kürt güçlere açık destek verdi. ABD, aynı zamanda PYD/YPG'yi Suriye'deki en önemli muharip müttefiki olarak görüyor ve YPG'nin şu anda Rakka'yı kuşatmaya yönelik operasyonuna da destek veriyor. ABD, Münbiç noktasında önceliği PYD/YPG'ye verdiği ayan beyan ortada.
Rusya: Rusya da Suriye'deki çatışmalarda oynadığı rolün önemini giderek artırmak isteyen bir diğer büyük devlet. Bir yandan Suriye hükümetini destekleyen Rusya, diğer yandan da Türkiye'nin DEAŞ'a yönelik El Bab operasyonuna havadan destek verdi.
Ancak Moskova, son olarak Münbiç Askeri Konseyi ile anlaşmaya vardığını ve bu kapsamda kentin batısındaki bazı köyleri Suriye ordusuna devrederek, Türkiye ve ÖSO ile arasındaki savunma hattını da hükümete bırakacağını açıkladı.
Rusya; Münbiç, dolayısıyla PYD/YPG'ye destek konusunda ABD ile beraber hareket ediyor. Hem Rusya, hem de İran; Türkiye'nin ÖSO ile birlikte Suriye'nin derinliklerine inmesini istemiyor. İsrail ve batı dünyası da bu eksende yer alıyor.