TEM fena darbe aldı

RECEP BAHAR / DETAY HABER

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, Kasım'da cari işlemler hesabı 3 milyar 666 milyon dolar açık verdi. Bunun sonucunda, Ocak-Kasım döneminde cari işlemler açığı 41 milyar 814 milyon dolar oldu. Son 12 aylık cari işlemler açığı da 44 milyar 988 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Türkiye milli gelirine oranla dünyada en çok cari açık veren ülkeler arasında yer alıyor.

Cari dengeyi altın ve enerji bozuyor

Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı Kasım'da 5 milyar 265 milyon dolar, Ocak-Kasım döneminde 48 milyar 311 milyon dolar fazla verdi. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı Kasım'da 7 milyar 122 milyon dolar oldu. Bu dönemde, hizmetler dengesi kaynaklı girişler 3 milyar 683 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler 2 milyar 648 milyon dolar oldu. Birincil gelir dengesi kalemi Kasım'da 240 milyon dolar net çıkış, ikincil gelir dengesi kalemi ise 13 milyon dolar net giriş kaydetti. Öte yandan, Ekim ayına ilişkin cari işlemler açığı 359 milyon dolardan, 352 milyon dolara revize edildi. Ekonomistlerin 2022 sonuna yönelik cari işlemler açığı beklentisi 46.8 milyar dolar düzeyinde.

Cari açığın nedeni çok!

Türkiye'de cari açık sorunu tasarruf yetersizliği, ihracatın ithalatı karşılayamaması, ithalat talebinin yüksekliği, kamu açıkları, dış borç yükü, enerjide dışa bağımlılık gibi içsel faktörlerden kaynaklanıyor. Türkiye ekonomisinde 2000'den sonraki dönemde cari açık bazı nedenlerden dolayı artış gösteriyor. Cari açığın asıl kaynağı ithalatın ihracattan fazla olması oluşturuyor. Türkiye bu süreçte sadece 2001 ve 2019'da cari fazla verdi. Cari açık rekoru 74 milyar 402 milyon dolarla 2011 yılına ait! İkinci en yüksek rakam ise 63 milyar 597 milyon dolarla 2013 yılında gerçekleşti. Açık 2012'de 47 milyar 962 milyon, 2017'de 47.1 milyar dolardı. Geçen yıl Cumhuriyet tarihinin en yüksek 5. cari açık rakamının verilmesi bekleniyor.